Günün Uzmanı: Dr. Tansel Kaplancan
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 12, 2004 00:06
İnmemiş testis sorunu normal doğan bebeklerde yüzde 3- 5, prematüre bebeklerde ise yüzde 9- 30 sıklığında görülüyor. Çift taraflı inmemiş testis görülme sıklığı ise yüzde 15.
Bu oran ikiz gebelik, düşük doğum ağırlığı ve prematürelerde artıyor. İnmemiş testis sorununda erken teşhis ve tedavi çok önemli.
İnmemiş testis nedir, nasıl oluşur?
Testis (kriptorşidik testis) testisin torbaya tamamıyla inmemesi olarak bilinir. Testislerin karın içinden normal olarak skrotuma inişi; gubernakulum denen bağın testisi aşağıya çekişi, testisi aşağıya doğru iten karın içi basıncı, genitofemoral sinir ve bazı hormonal ve mekanik etkiler arasındaki etkileşim sonucunda oluşur.
İnmemiş testisler en sık nerede görülür veya fark edilir?
Testislerin en sık görüldüğü yerler; kasık, karın içi ve kasık- skrotum arası bölgedir. Bir de ektopik testis vardır ki, testislerin normal iniş lokalizasyonu dışında bir yerde olması halidir.
Ele gelmeyen veya muayenede saptanmayan testisin ultrasonografi, tomografi veya MR ile görüntülenmesi mümkün olabilir.
Testislerin skrotumda olmaması her zaman sorun oluşturur mu?
Hayır; inip çıkan (retraktil) testisler genellikle 1-10 yaşlarındaki çocuklarda bulunur. Bu çocuklarda testisler normal inişini tamamlamıştır. Muayene sırasında veya çocuk üşüyor ya da korkuyorsa, testisler kasık kanalına doğru hareket edebilir. Bu testisler inmemiş sayılmazlar.
Testis-kasık bölgesi kas liflerinin hareketi (kremasterik refleksler) yenidoğanlarda zayıf olduğu için bu çocukların retraktil olup olmadığı için süreye ihtiyaç vardır. Ancak inmemiş testis durumu veya şüphesi özellikle bir testiste ise beklenmeden ürolojik muayene yaptırılmalıdır.
Testisler kendiliğinden herhangi bir tedaviye gereksinim olmadan iner mi?
Unutulmamalıdır ki normal zamanında doğanların yüzde 74’ü ve prematüre bebeklerin yüzde 95’inde, genellikle ilk 3 ay içinde testisler kendiliğinden inecektir.
Yaratabileceği sorunlar nelerdir?
Kısırlık ve kanserleşme riski. Normal yerinde olmayan testislerde bu sorunlar görülebileceği gibi, zamanında tedavisi (hormonal veya cerrahi ) yapılan çocuklarda dahi bu riskler yok olmaz. İnmemiş testisi olup ameliyat olanların tümörleşme riski açısından 32- 35’li yaşlara kadar kan testleri ile yıllık kontrolleri yapılmalıdır.
Ameliyat olanların testislerini aralıklı olarak muayene ettirmeleri, büyüme veya sertlikte ise üroloğa danışmaları gerekir. Tümörleşme riski, normal testise göre 4-10 kat yüksek. Testisin cerrahi olarak indirilmesi, kanser gelişme riskini azaltmıyor. Testisin inmiş olması tümör geliştiğinde erken saptanmasına yardımcı olur.
İnmemiş testis tedavisinde seçkin yöntem hangisi?
İnmemis testislerde sık kullanılan yöntem açık operasyonla kasıkta ya da torbanın üzerinde olan testisin, torbanın normal yerine indirilmesi yöntemi (orşiopeksi) denen cerrahi uygulama.
Tek taraflı ameliyat yapılan testislerde yetişkinlikte doğurtganlık (fertilizasyon) çift taraflı ameliyat olanlarda ise yüzde 50-60. İnmemiş testiste cerrahi tedavi fertilizasyon şansını arttırmak için yapılır. Orşiopeksi ile başarı oranı yüzde 98. Laparoskopi veya inguino-abdominal eksplorasyon denilen yöntemler ise ele dahi gelmeyen testislerin tedavisinde ilk adımdır.
Cerrahi tedavi ideal zamanı nedir?
Testislerin en ideal tedavi zamanı 1-2 yaş. Genellikle 6 aylıktan büyük bebeklerde hormonal tedaviye başlanabilir.
Aileler anlayabilir mi?
Aileler elle muayene yaparak kesenin içinde testislerin her ikisinin de varlığını hissetmeliler.
Hazırlayan:Mesude ERŞAN