İnmede ilk üç saat kritik
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 13, 2005 00:00
İnme beyin damar hastalığı. Beyne kan akımını sağlayan damarlardan birinin aniden tıkanması sonucu beyne giden kan akımının gidişinin yavaşlaması ya da durmasıyla meydana geliyor. Ayrıca beyin damarlarından birinin ani yırtılması kanın beyin dokusu içine akmasıyla da oluşabiliyor. Buna da halk arasında beyin kanaması deniyor.
İnmenin nedenleri nedir?
Hipertansiyon, diyabet, kalp hastalıkları, sigara içimi, yüksek kolesterol ve geçici iskemik ataklar inmeye neden olan risk faktörleri arasında yer alıyor.
l Kalp sorunları ile inme arasındaki ilişki nedir?
Daha yaygın bir inme türü olan tıkayıcı inmeler 5 kategoride değerlendirilebiliyor. En önemli kategoriyi kalp kaynaklı tıkanmalar oluşturuyor. Örneğin enfarktüs geçirmiş kalpte, belli bir bölümde kalp kası fonksiyonunu kaybedebiliyor. Bunun sonucunda kalp etkin bir şekilde kasılamayacağından orada pıhtı birikebiliyor. Oluşabilecek bir ritim bozukluğunda bu pıhtı kalpten fırlayıp beyne gidebiliyor. İkinci önemli kategori, beyni besleyen büyük damarlarda görülen problemler. Üçüncü kategori beynin derin bölgelerini sulayan küçük damarlarda yaşanan sorunlar. Büyük bir damar yavaş yavaş tıkanırsa, sağlam kalan damarlar tıkanan damarın alanını da beslemeye başlıyor ama küçük damarlarda bu gerçekleşmiyor. Dolayısıyla küçük damarların ani tıkanmasıyla besledikleri bölge tamamen kansız kalabiliyor. Bunun nedeni, hipertansiyonun yıllar boyunca uç damarlarda yaptığı olumsuz ve tahrip edici etkiler. Dördüncü kategori ise ender görülen nedenlerden oluşuyor. Bu gruptaki hastalar iyice incelendiğinde kalıtımsal hastalıklar, romatizmal hastalıkların bir parçası şeklinde oluşan damar problemleri veya kanın pıhtılaşması ile ilgili hematolojik problemler bulunabiliyor. Bunun yanında büyük damarların aniden yırtıldığı diseksiyonlar da bu gurupta değerlendirilebiliyor.
l İnme yaşlılık hastalığı mıdır?
Bu hastalık çocukluk çağında da görülebiliyor. Doğumda bile ortaya çıkabiliyor. Son grubu ise nedeni bilinmeyen inmeler oluşturuyor. Bu grup, tıkayıcı inmeler içinde yüzde 10-30 kadar bir yer tutuyor.
l Tanı nasıl konuyor?
Klinik bulguların değerlendirilmesi ve BT, MR gibi görüntüleme yöntemleri ile beyindeki kanamanın veya kansız kaldığı için doku zedelenmesi olan bölgenin görülmesi ile konuyor. Buna ek olarak oppler ultrasonografi, BT anjiyografi, MR anjiyografi, dijital subtraksiyon anjiyografi gibi yöntemlerle de boyun ve beyin damarlarının ayrıntılı görüntülenmesi mümkün. Ekokardiyografi ve holter incelemeleri de kalp kaynaklı pıhtıların araştırılmasında önemli ölçüde yardımcı inceleme yöntemleri. Klinik tablonun gerektirdiği sınırlar içinde ayrıntılandırılarak yapılması gereken laboratuvar incelemeleri de tanıyı desteklemek amacıyla kullanılıyor.
l Nasıl tedavi ediliyor?
Tedavisi ile ilgili en heyecan verici gelişme ilk 3 saat içinde hastaneye başvuran hastalara, hastanın klinik tablosu ve tıbbi durumu uygunsa damar açıcı tedavinin yapılabilir olması. Bu tedavinin mutlaka uygun koşulları sağlayabilen merkezlerde ve eğitimli bir inme ekibinin kontrolünde yapılması gerekiyor.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN
Hipertansiyon, diyabet, kalp hastalıkları, sigara içimi, yüksek kolesterol ve geçici iskemik ataklar inmeye neden olan risk faktörleri arasında yer alıyor.
l Kalp sorunları ile inme arasındaki ilişki nedir?
Daha yaygın bir inme türü olan tıkayıcı inmeler 5 kategoride değerlendirilebiliyor. En önemli kategoriyi kalp kaynaklı tıkanmalar oluşturuyor. Örneğin enfarktüs geçirmiş kalpte, belli bir bölümde kalp kası fonksiyonunu kaybedebiliyor. Bunun sonucunda kalp etkin bir şekilde kasılamayacağından orada pıhtı birikebiliyor. Oluşabilecek bir ritim bozukluğunda bu pıhtı kalpten fırlayıp beyne gidebiliyor. İkinci önemli kategori, beyni besleyen büyük damarlarda görülen problemler. Üçüncü kategori beynin derin bölgelerini sulayan küçük damarlarda yaşanan sorunlar. Büyük bir damar yavaş yavaş tıkanırsa, sağlam kalan damarlar tıkanan damarın alanını da beslemeye başlıyor ama küçük damarlarda bu gerçekleşmiyor. Dolayısıyla küçük damarların ani tıkanmasıyla besledikleri bölge tamamen kansız kalabiliyor. Bunun nedeni, hipertansiyonun yıllar boyunca uç damarlarda yaptığı olumsuz ve tahrip edici etkiler. Dördüncü kategori ise ender görülen nedenlerden oluşuyor. Bu gruptaki hastalar iyice incelendiğinde kalıtımsal hastalıklar, romatizmal hastalıkların bir parçası şeklinde oluşan damar problemleri veya kanın pıhtılaşması ile ilgili hematolojik problemler bulunabiliyor. Bunun yanında büyük damarların aniden yırtıldığı diseksiyonlar da bu gurupta değerlendirilebiliyor.
l İnme yaşlılık hastalığı mıdır?
Bu hastalık çocukluk çağında da görülebiliyor. Doğumda bile ortaya çıkabiliyor. Son grubu ise nedeni bilinmeyen inmeler oluşturuyor. Bu grup, tıkayıcı inmeler içinde yüzde 10-30 kadar bir yer tutuyor.
l Tanı nasıl konuyor?
Klinik bulguların değerlendirilmesi ve BT, MR gibi görüntüleme yöntemleri ile beyindeki kanamanın veya kansız kaldığı için doku zedelenmesi olan bölgenin görülmesi ile konuyor. Buna ek olarak oppler ultrasonografi, BT anjiyografi, MR anjiyografi, dijital subtraksiyon anjiyografi gibi yöntemlerle de boyun ve beyin damarlarının ayrıntılı görüntülenmesi mümkün. Ekokardiyografi ve holter incelemeleri de kalp kaynaklı pıhtıların araştırılmasında önemli ölçüde yardımcı inceleme yöntemleri. Klinik tablonun gerektirdiği sınırlar içinde ayrıntılandırılarak yapılması gereken laboratuvar incelemeleri de tanıyı desteklemek amacıyla kullanılıyor.
l Nasıl tedavi ediliyor?
Tedavisi ile ilgili en heyecan verici gelişme ilk 3 saat içinde hastaneye başvuran hastalara, hastanın klinik tablosu ve tıbbi durumu uygunsa damar açıcı tedavinin yapılabilir olması. Bu tedavinin mutlaka uygun koşulları sağlayabilen merkezlerde ve eğitimli bir inme ekibinin kontrolünde yapılması gerekiyor.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN