Cahit AKYOL
Oluşturulma Tarihi: Ekim 11, 2009 00:00
Adana’da belediyeye ait 229 otobüs var. Bu otobüsleri kullanan şoför sayısı ise 400. Bunların 135’i kadın. Bu sayı, Adana hariç, Türkiye toplamından bile yüksek. Çoğu evli ve çocuk sahibi. Aralarında eski manken de var, fırın veya kreş sahipleri de. Kimi güzellik uzmanı, kimi bilgi işlem sorumlusu, kimi konservatuvar mezunu.
Saat sabahın 06.00’sı. Adana’da gün daha yeni aydınlanmaya başlıyor. O saatte çoğu evde daha gecenin sessizliği devam ederken 135 kadın, iki dirhem bir çekirdek makyajlarını yapmış üniformalarını giymiş belediye otobüslerinin şoför koltuğunda oturuyor. Kontak anahtarları çevrilmiş bile. Motorları ısıtıyorlar. Ama kulakları hareket memurunun düdüğünde. Derken beklenen düdük ile birlikte Adana Büyükşehir Belediyesi’nin otobüsleri birbiri ardına yola çıkıyor. Birkaç dakika içinde konvoydaki her otobüs ayrı bir hata ayrı bir güzergaha dağılıyor. Biraz sonra da duraklardan günün ilk yolcuları alınacak ve Adanalıların tabiriyle “Adanalı Amazonlar” yollara çıkacak.
“Kadın şoförler Adana’nın havasını değiştirdi” diyor Adana Büyükşehir Belediyesi Başkanı Aytaç Durak. Bir anlamda kendi icraatı olan kadın belediye otobüs şoförlerinden söz ederken. Belediyenin 50 hatta çalışan ve günde yaklaşık 980 kilometre yol yapan otobüslerinde 400 şoförün görev yaptığını, bunların 135’inin kadın olduğunu gururla anlatıyor: “Türkiye’de başka hiçbir ilde bu kadar fazla kadın şoför yok. Ben belediyecilikte de kadınların önemine çok inanan bir kişiyim. Bu konuda birçok ilke imza attım. Kadın şoförler de bunlardan birisi. Kadın şoför kadrosunu ilk olarak 1998 yılında açtık. Sayı giderek artıyor. Belediye otobüslerinde kadınları direksiyon başına geçirerek kadınları toplum hayatının içine entegre etmeyi, kadın enerjisiyle oluşmuş bir şehir yaratmayı hedefledik. Geçtiğimiz ocak ayında 70 yeni otobüs aldık. Bu otobüslerdeki şoförlerin tümünün kadın olmasına özen gösterdik. Gelecek dönemlerde de belediye şoförü olarak personel alımı yapma durumunda kadınlara öncelik vereceğiz.”
ÜCRETLERİ 1300 TL CİVARINDA
Adana Büyükşehir Belediyesi Otobüs Şube Müdürü Mustafa Dağ, kadın şoförlerin maaşlarının ortalama olarak 1200-1400 lira arasında değiştiğini söylüyor: “İşe alımlarda onları sınava tabi tutuyoruz. Trafiğe çıkabilmesi için E sınıfı ehliyetleri olması lazım. Sınavlardan başarıyla geçiyorlar. Sınav sonrasında da sıkı bir eğitim veriyoruz. Yolcular da çok memnun. Hiç şikayet almıyoruz. Kadınlar direksiyonda çok dikkatliler. İstatistiklere baktığımızda kaza oranları da çok az. Onlar için tek şikayeti şoför olarak iş başvurusu yapmak isteyen erkeklerden alıyoruz. Kadınlar mesleğimizi elimizden alıyorlar diye yakınıyorlar. Direksiyonda kadın olunca trafikteki diğer sürücüler ve otobüse binen yolcular kadın şoförlere daha saygılı davranıyor. Kısaca Adana Belediyesi’nin otobüsleri direksiyonlarında ojeli ellerin egemenliği günden güne artıyor”.
MESLEKLERİ DE HİKÂYELERİ DE FARKLI
EN GENÇ KADIN ŞOFÖRSeher Keklik: Kadın otobüs şoförleri arasında en gençlerden: 24 yaşında. 8 yaşında bir çocuğu var. “Babamın kamyonu vardı. 17 yaşımdan beri köylere birlikte mal taşırdık. Mesleği babamdan öğrendim. 8 aydır belediyedeyim. Adanalılar bize alıştı” diyor.
MAAİLE DİREKSİYONDA
Sevgi Yüksel: 48 yaşında. 4 çocuk annesi. Eşi TIR şoförü olduğu için büyük araçlar kullanmayı eşinden öğrenmiş. 24 yıllık ağır vasıta ehliyeti var. “
Trafik ne kadar yoğun olursa olsun otobüslerimiz son sistem, oyuncak gibi oynatırım” diyor.
KADINIZ ÖNCELİK BİZİMAylin Aygün: 25 yaşında. Evli. Daha önceleri bir hastanede bilgi işlem sorumlusu olarak çalışırken belediyede şoförlüğe başlamış. “Trafikte hem kadınız hem de toplu taşımacılık yapıyoruz. Öncelik bizim” diyor, başka bir şey demiyor.
TRAKTÖR KULLANIRDIMElif Özdemir: 30 yaşında. 4 çocuk annesi. Birisi 5 diğeri de 3,5 olan 2 küçük çocuğuna bakıcı bakıyor. “Eskiden köyde traktör kullanırdım. Şimdi belediyeden aldığımız eğitimler sayesinde koca otobüsü oyuncak gibi kullanıyorum” diyor.
KREŞTEN OTOBÜSEElmas Demirtaş: 36 yaşında. Bilgisayar uzmanı ve bir dönem kreş öğretmenliği yapmış. 4 çocuklu, eşinden ayrı. “Çocuklara annem bakıyor. Bende çalışarak ailemizi geçindiriyorum. Belediyede çalışmak maaşlar garanti demek. Bu nedenle çok mutluyum” diyor.
EVİ O GEÇİNDİRİYORAyşe Şire: 33 yaşında. Konservatuvar mezunu. Şan bölümünü bitirmiş. Evli, bir çocuk sahibi. Eşi kanser hastası olduğu için çalışamıyor. Bu nedenle ekonomik durumları iyi değil. Her ay kesin maaş diyerek bu işe girmiş. Tek başına evini geçindiriyor.
MAAŞLAR GARANTİ
İlkay Zorluoğlu: 30 yaşında. İzmirli. Eskiden kreşi varmış ama işleri bozulmuş. Belediyenin otobüs şoförlüğü sınavını duyunca girmiş ve kazanmış. Bir kızı var. Eşinden ayrı ama işinden memnun: “Belediye otobüslerinde vatandaşa hizmet çok ulvi bir iş. Ayrıca da maaşlar garanti.
SEYYAR SATICIYDIMGülay Tekin: 36 yaşında. 2 çocuk annesi. Şoför olmadan önce seyyar satıcılık yapıyormuş. Şimdi daha mutlu: “Küçük bir kamyonetim vardı. Yazın meyve, kışın da otomobiller için aksesuvarlar satıyordum. Şimdi maaşım, yerim yurdum belli. Hayatım garanti. Emekliliğim var”.
BÜYÜK ARAÇ ÇOK ZEVKLİZahide Genç Muşluoğlu: 36 yaşında. Güzellik uzmanı. Bir çocuk annesi. Otobüse hükmetmekten zevk alıyor: “Araç kullanmayı köyde traktör kullanarak öğrendim. 2 yıl önce de ağır vasıta ehliyeti aldım. Büyük araçlar kullanmak çok zevkli.”