İlaç firmalarının bilgilendirdiği birçok doktor bitkisel ürünlere önyargılı yaklaşıyor
Güncelleme Tarihi:
Ayten SERİN
Oluşturulma Tarihi: Eylül 16, 2006 00:00
Michael Murray, ABD’de bir N.D. yani Naturapatik Tıp Doktoru. Diğer adıyla doğal ilaçlar, bitkisel tıp uzmanı. Seattle’daki Bastyr Üniversitesi’nde bu alanda eğitim almış, aynı üniversitede mütevelli heyeti üyesi ve öğretim görevlisi. Amerika’da Naturapatik Tıp Doktoru unvanıyla teşhis ve tedavi yapma hakkına sahip. Son 25 yılda tıp dergilerinden 60 bin araştırma makalesi toplamış.
Bunlardan da faydalanıp 20’nin üzerinde kitap yazdı. Joseph Pizzorno ile birlikte hazırladığı Doğal Tıp Ansiklopedisi bugüne kadar beş dile çevrildi, bir milyona yakın sattı. Murray’in kitabı gelecek hafta Türkçe yayımlanacak. Türkiye’ye sağlık profesyonellerine yönelik seminer vermek için gelen Murray "Doğal ürünler konusunda ortalıkta çok fazla yanlış bilgi dolaşıyor" diyor.
Bitkisel tıp son yıllarda çok gözde, nasıl bu kadar popüler oldu?
- 20 yılda bitkisel ilaçların kalitesinde büyük gelişme oldu. Tedavide iyi sonuçlar alındıkça popülerleşiyor. Bitkisel ürünler, ilaçlar gibi etkili dozda kullanıldığında etkili oluyor. Yeni ürünlerle etkili dozu ayarlamak daha kolay. Aslında naturapatik doktorluk ABD’de 100 yıldır bilimsel olarak uygulanıyor. Birçok alanı var: İlaçlar, besin takviyeleri, bitkisel ürünler. Ayrıca homeopati, akupunktur, fiziksel tedavi...
Bitkisel ilaçların etkinliği çok tartışılıyor. Örneğin Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, hafıza güçlendirmede kullanılan Gingko Biloba’yı ödeme kapsamı dışına çıkardı. Araştırmalara göre, işe yaramıyormuş.
- Size bir örnek vereceğim. Saw Palmetto, bir çeşit palmiye ağacıdır. Meyvesi, prostat genişlemesini tedavi etmek için kullanılıyor. Hafif veya orta düzeyde prostat genişlemesi olan erkeklerin yüzde 80-90’ında etkili. Ama prostat çok genişse fazla etkisi yok. Gingko Biloba özü, hafiften orta şiddete kadar hafıza zayıflamasında çok işe yarıyor. Alzheimer veya ağır zihinsel hastalıklarda çok etkili değil. Hasar çok ağırsa işe yaramıyor. Bitkisel ürünler hakkında yanlış bilgiler var. Birçok ekonomik güç, insanları korkutup güvenli, etkili bitkisel ilaç kullanmalarını engellemeye çalışıyor. Örneğin sarı kantaron özü depresyona karşı oldukça etkili. Büyük ilaç şirketleri adeta etkisini çürütecek araştırmaları finanse etti. Ürünün satışları düştü. Son araştırma, hafif-orta şiddet arasındaki depresyonlarda bir çok kimyasal antidepresandan daha etkili olduğunu kanıtlıyor. Firmaların bilgilendirdiği birçok doktor, bitkisel ürünlere önyargılı yaklaşıyor.
İLAÇ SEKTÖRÜ ARAŞTIRMALARI ETKİLİYOR
Sektörler arasında savaş mı var?
- Savaş var mı, bilmiyorum. Geçenlerde okuduğum bir makalede tıp eğitimi ve dergilerinin ilaç sanayisinin kontrolüne geçmesine dikkat çekiliyordu. Dünyanın önde gelen dört büyük tıp dergisinin editörleri, tıbbi yayınların artık ilaç şirketlerinin pazarlama kanalı haline döndüğünü söylüyor. Yani sağduyuya ihtiyaç var. Gelişmiş ülkelerde ortaya çıkan birçok sağlık problemi, beslenme yetersizliğinden, yaşam tarzından kaynaklanıyor. Yapmamız gereken bu alanlara odaklanmak.
Peki biz hangi bilgi kaynağına güveneceğiz?
- En iyisi kullanacağınız maddenin etkilerine dair bilimsel araştırma sonuçlarını okumanız. Örneğin çinko takviyesinin akneye karşı faydalı olduğunu gösteren araştırmalar var. Çinko bazen antibiyotik kadar etkili olabiliyor. Bunu öğrenmek için araştırmalara bakmanız, kitap okumanız ya da güvendiğiniz bir uzmana danışmanız gerekir.
Mesela soğuk algınlığının iyileşmesinde vitamin haplarının çok da etkili olmadığını gösteren araştırmalar oldu...
- Vitamin ve bitkisel ilaçlar bünyeyi güçlendirir, bu yolla korur. Soğuk algınlığı semptomlarını tedavi etmez. Mesela ekinezya bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Gribin süresini ve kötü etkilerini de azaltabilir. Doğru dozu almak çok önemli. Geçenlerde ilaç şirketlerince desteklenen bir araştırmada ekinezyanın etkili olmadığı ilan edildi. Oysa araştırmada kullanılan ürün, ekinazyanın aktif bileşenlerinden hiçbirini taşımıyordu.
ÇOCUKKEN YAŞADIKLARI YOLUNU ÇİZDİ
14 yaşında sol dizimde bir problem oldu. Doktora gittim. Tendonuma kortizon enjekte etti. Bu nedenle tendonum zayıfladı, 18 yaşında daha büyük bir problem yaşadım. Sonunda ameliyat oldum. Bir sene sonra bile aksayarak yürüyor, sol bacağıma ağırlık veremiyordum. Yüz kaslarında sorun yaşayan babama bir naturapatik doktor elektro-akupunktur tedavi uygulamış, tamamen iyileşmişti. Aynı doktora gittim, elektro-akunputurla bacağımı iyileştirdi.
En güzeli meyve, sebze tüketmek
Türk tipi beslenmede karbonhidrat ağırlıkta. Bunun yerine ne önerirsiniz?
- Obezite evrensel sorun. ABD’de nüfusun yüzde 80’i fazla kilolu ya da obez. Nedeni fazla karbonhidrat, şeker ve yanlış türde yağ tüketimi. Türkiye meyve ve sebze açısından zengin. En güzeli meyve, sebze tüketmek. Karbonhidrat yerine lifli gıda öneriliyor. Bazı özel liflerden üretilen diyet ürünler, beyne doyma sinyali gönderiyor, mide aktivitesini yavaşlatıyor. Bulamayanlara ise, yüksek lifli doğal besinlere yönelmelerini tavsiye ederim. Ayrıca, glisemik endeks konusunu da öğrenmeleri gerekiyor. Baklagilleri, elma, armut ve turunçgilleri tüketsinler. Doğru çeşit yağı tüketmek çok önemli. Her gün bir avuç dolusu fındık, ceviz, badem karışımı yemek lazım. Bunların sahip olduğu yağ ensülinin daha iyi çalışmasını sağlıyor. Zeytinyağı kullanın.
Tavsiyeleriniz herkes için geçerli mi?
- Bunlar sağlığı koruyan beslenme türleri. Diyabeti olanlarda ensülinin işlevini yerine getirmesi için krom gerekir. Diyabetliler her tür besine ihtiyaç duyarlar. Soğan sarmısak, acıkavun (bir tropikal bitki) ensülin hareketi düzenlemede çok önemli.
DR. MURREY’DEN TAVSİYELER
Balık yağı ruh halini düzeltiyor: Kafein gibi uyarıcı maddeler strese dayanıklılığı azaltır. Birçok kişi bu nedenle çok gergin, uykusuzluk çekiyor. Öncelikle kafeini azaltmak gerekir. Şeker de adrenalini arttırabilir, anksiyetenin gelişmesine yardımcı olur. Bitkisel ilaçlardan Sibirya Gingseng’i anksiyete ve panik sorunlarında etkili. Tükettiğiniz yağın niteliği beyninizin çalışmasını doğrudan etkiler. Çoğu kişi yeterince Omega 3 almıyor. Bu da depresyona, anksiyeteye ve her çeşit psikolojik soruna yol açıyor. Omega 3 içeren kaliteli balık yağı ruh halini dengeler, beynin daha iyi çalışmasını sağlar.
Demir seviyesi normal kadın enerjik ve mutludur: Adet gören kadının demir ihtiyacı yüksektir, yoğun kanama demiri azaltır. Demir beyne oksijen taşır. Beynin çalışmasında önemli olan enzimler üzerinde etkilidir. Vitaminler ve mineraller vücutta enzimlerin çalışmasında tamamlayıcı rol oynar. Eğer bunlardan biri eksikse, enzim görevini yapamaz. Tırnaklar protein ve minerallerden oluşur. Saçlarınız da nasıl beslendiğinizin iyi bir göstergesidir. Zayıf saçlar, kırılan tırnaklar mineral veya protein eksikliğini gösterebilir. C vitamini alınan proteinin emilmesini yükseltir. Demir eksikliği şüphesi olanlar doktora gidip bunu ölçtürmeli. Serum feritin testi, demir deposu olan feritinin seviyesini gösterir. Feritin azlığı olan kişiler konsantre olamazlar, uzun süre mutlu kalmaları güçtür ve enerji seviyeleri de düşüktür. Feritin seviyelerini yükselten kadınlar enerjilerinde inanılmaz bir gelişme görüyorlar.
Sağlıklı cilt için çinko: Sağlıklı cilt için çinko en önemli maddelerden. Çinko zengini besinler (fındık ve ceviz gibi) iyi yağ konusunda da çok zengin. Sağlıklı cilt için yağda kızarmış yiyeceklerden ve margarinden uzak durmak lazım. Salatalıkta da bulunan silikat cilde faydalı bir mineral. Salatalığı yemek cilde dışardan uygulamaktan daha iyi. Yeşil çay antioksidan etkisiyle cilt kanserine karşı etkili.
Mutlu yaşamak için 4 temel: Bence mutlu olmak için odaklanmamız gereken dört temel köşe taşı var. Dünyaya olumlu gözlerle bakmak, sağlıklı beslenme, sağlıklı yaşam tarzı ve uygun gıda desteklerinin alınması. Sağlıklı yaşam tarzı, yeterince uyumayı ve fazla alkolden kaçınmayı gerektiriyor. Bence herkesin ruhsal bir bağlantıya yani ruhani bir tatmine ihtiyacı var. Kişisel sorumluluk almalı, hayatı sizin için yaşamaya değer yapan şeyleri bulmalısınız. Depresyona girenler genellikle hayatta hoşlandıkları şeyleri kaybetmiş kişiler oluyor.
Bitkisel tıp son yıllarda çok gözde, nasıl bu kadar popüler oldu?
- 20 yılda bitkisel ilaçların kalitesinde büyük gelişme oldu. Tedavide iyi sonuçlar alındıkça popülerleşiyor. Bitkisel ürünler, ilaçlar gibi etkili dozda kullanıldığında etkili oluyor. Yeni ürünlerle etkili dozu ayarlamak daha kolay. Aslında naturapatik doktorluk ABD’de 100 yıldır bilimsel olarak uygulanıyor. Birçok alanı var: İlaçlar, besin takviyeleri, bitkisel ürünler. Ayrıca homeopati, akupunktur, fiziksel tedavi...
Bitkisel ilaçların etkinliği çok tartışılıyor. Örneğin Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, hafıza güçlendirmede kullanılan Gingko Biloba’yı ödeme kapsamı dışına çıkardı. Araştırmalara göre, işe yaramıyormuş.
- Size bir örnek vereceğim. Saw Palmetto, bir çeşit palmiye ağacıdır. Meyvesi, prostat genişlemesini tedavi etmek için kullanılıyor. Hafif veya orta düzeyde prostat genişlemesi olan erkeklerin yüzde 80-90’ında etkili. Ama prostat çok genişse fazla etkisi yok. Gingko Biloba özü, hafiften orta şiddete kadar hafıza zayıflamasında çok işe yarıyor. Alzheimer veya ağır zihinsel hastalıklarda çok etkili değil. Hasar çok ağırsa işe yaramıyor. Bitkisel ürünler hakkında yanlış bilgiler var. Birçok ekonomik güç, insanları korkutup güvenli, etkili bitkisel ilaç kullanmalarını engellemeye çalışıyor. Örneğin sarı kantaron özü depresyona karşı oldukça etkili. Büyük ilaç şirketleri adeta etkisini çürütecek araştırmaları finanse etti. Ürünün satışları düştü. Son araştırma, hafif-orta şiddet arasındaki depresyonlarda bir çok kimyasal antidepresandan daha etkili olduğunu kanıtlıyor. Firmaların bilgilendirdiği birçok doktor, bitkisel ürünlere önyargılı yaklaşıyor.
İLAÇ SEKTÖRÜ ARAŞTIRMALARI ETKİLİYOR
Sektörler arasında savaş mı var?
- Savaş var mı, bilmiyorum. Geçenlerde okuduğum bir makalede tıp eğitimi ve dergilerinin ilaç sanayisinin kontrolüne geçmesine dikkat çekiliyordu. Dünyanın önde gelen dört büyük tıp dergisinin editörleri, tıbbi yayınların artık ilaç şirketlerinin pazarlama kanalı haline döndüğünü söylüyor. Yani sağduyuya ihtiyaç var. Gelişmiş ülkelerde ortaya çıkan birçok sağlık problemi, beslenme yetersizliğinden, yaşam tarzından kaynaklanıyor. Yapmamız gereken bu alanlara odaklanmak.
Peki biz hangi bilgi kaynağına güveneceğiz?
- En iyisi kullanacağınız maddenin etkilerine dair bilimsel araştırma sonuçlarını okumanız. Örneğin çinko takviyesinin akneye karşı faydalı olduğunu gösteren araştırmalar var. Çinko bazen antibiyotik kadar etkili olabiliyor. Bunu öğrenmek için araştırmalara bakmanız, kitap okumanız ya da güvendiğiniz bir uzmana danışmanız gerekir.
Mesela soğuk algınlığının iyileşmesinde vitamin haplarının çok da etkili olmadığını gösteren araştırmalar oldu...
- Vitamin ve bitkisel ilaçlar bünyeyi güçlendirir, bu yolla korur. Soğuk algınlığı semptomlarını tedavi etmez. Mesela ekinezya bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Gribin süresini ve kötü etkilerini de azaltabilir. Doğru dozu almak çok önemli. Geçenlerde ilaç şirketlerince desteklenen bir araştırmada ekinezyanın etkili olmadığı ilan edildi. Oysa araştırmada kullanılan ürün, ekinazyanın aktif bileşenlerinden hiçbirini taşımıyordu.
ÇOCUKKEN YAŞADIKLARI YOLUNU ÇİZDİ
14 yaşında sol dizimde bir problem oldu. Doktora gittim. Tendonuma kortizon enjekte etti. Bu nedenle tendonum zayıfladı, 18 yaşında daha büyük bir problem yaşadım. Sonunda ameliyat oldum. Bir sene sonra bile aksayarak yürüyor, sol bacağıma ağırlık veremiyordum. Yüz kaslarında sorun yaşayan babama bir naturapatik doktor elektro-akupunktur tedavi uygulamış, tamamen iyileşmişti. Aynı doktora gittim, elektro-akunputurla bacağımı iyileştirdi.
En güzeli meyve, sebze tüketmek
Türk tipi beslenmede karbonhidrat ağırlıkta. Bunun yerine ne önerirsiniz?
- Obezite evrensel sorun. ABD’de nüfusun yüzde 80’i fazla kilolu ya da obez. Nedeni fazla karbonhidrat, şeker ve yanlış türde yağ tüketimi. Türkiye meyve ve sebze açısından zengin. En güzeli meyve, sebze tüketmek. Karbonhidrat yerine lifli gıda öneriliyor. Bazı özel liflerden üretilen diyet ürünler, beyne doyma sinyali gönderiyor, mide aktivitesini yavaşlatıyor. Bulamayanlara ise, yüksek lifli doğal besinlere yönelmelerini tavsiye ederim. Ayrıca, glisemik endeks konusunu da öğrenmeleri gerekiyor. Baklagilleri, elma, armut ve turunçgilleri tüketsinler. Doğru çeşit yağı tüketmek çok önemli. Her gün bir avuç dolusu fındık, ceviz, badem karışımı yemek lazım. Bunların sahip olduğu yağ ensülinin daha iyi çalışmasını sağlıyor. Zeytinyağı kullanın.
Tavsiyeleriniz herkes için geçerli mi?
- Bunlar sağlığı koruyan beslenme türleri. Diyabeti olanlarda ensülinin işlevini yerine getirmesi için krom gerekir. Diyabetliler her tür besine ihtiyaç duyarlar. Soğan sarmısak, acıkavun (bir tropikal bitki) ensülin hareketi düzenlemede çok önemli.
DR. MURREY’DEN TAVSİYELER
Balık yağı ruh halini düzeltiyor: Kafein gibi uyarıcı maddeler strese dayanıklılığı azaltır. Birçok kişi bu nedenle çok gergin, uykusuzluk çekiyor. Öncelikle kafeini azaltmak gerekir. Şeker de adrenalini arttırabilir, anksiyetenin gelişmesine yardımcı olur. Bitkisel ilaçlardan Sibirya Gingseng’i anksiyete ve panik sorunlarında etkili. Tükettiğiniz yağın niteliği beyninizin çalışmasını doğrudan etkiler. Çoğu kişi yeterince Omega 3 almıyor. Bu da depresyona, anksiyeteye ve her çeşit psikolojik soruna yol açıyor. Omega 3 içeren kaliteli balık yağı ruh halini dengeler, beynin daha iyi çalışmasını sağlar.
Demir seviyesi normal kadın enerjik ve mutludur: Adet gören kadının demir ihtiyacı yüksektir, yoğun kanama demiri azaltır. Demir beyne oksijen taşır. Beynin çalışmasında önemli olan enzimler üzerinde etkilidir. Vitaminler ve mineraller vücutta enzimlerin çalışmasında tamamlayıcı rol oynar. Eğer bunlardan biri eksikse, enzim görevini yapamaz. Tırnaklar protein ve minerallerden oluşur. Saçlarınız da nasıl beslendiğinizin iyi bir göstergesidir. Zayıf saçlar, kırılan tırnaklar mineral veya protein eksikliğini gösterebilir. C vitamini alınan proteinin emilmesini yükseltir. Demir eksikliği şüphesi olanlar doktora gidip bunu ölçtürmeli. Serum feritin testi, demir deposu olan feritinin seviyesini gösterir. Feritin azlığı olan kişiler konsantre olamazlar, uzun süre mutlu kalmaları güçtür ve enerji seviyeleri de düşüktür. Feritin seviyelerini yükselten kadınlar enerjilerinde inanılmaz bir gelişme görüyorlar.
Sağlıklı cilt için çinko: Sağlıklı cilt için çinko en önemli maddelerden. Çinko zengini besinler (fındık ve ceviz gibi) iyi yağ konusunda da çok zengin. Sağlıklı cilt için yağda kızarmış yiyeceklerden ve margarinden uzak durmak lazım. Salatalıkta da bulunan silikat cilde faydalı bir mineral. Salatalığı yemek cilde dışardan uygulamaktan daha iyi. Yeşil çay antioksidan etkisiyle cilt kanserine karşı etkili.
Mutlu yaşamak için 4 temel: Bence mutlu olmak için odaklanmamız gereken dört temel köşe taşı var. Dünyaya olumlu gözlerle bakmak, sağlıklı beslenme, sağlıklı yaşam tarzı ve uygun gıda desteklerinin alınması. Sağlıklı yaşam tarzı, yeterince uyumayı ve fazla alkolden kaçınmayı gerektiriyor. Bence herkesin ruhsal bir bağlantıya yani ruhani bir tatmine ihtiyacı var. Kişisel sorumluluk almalı, hayatı sizin için yaşamaya değer yapan şeyleri bulmalısınız. Depresyona girenler genellikle hayatta hoşlandıkları şeyleri kaybetmiş kişiler oluyor.