Yazı değil, yılı ele geçirdi

Siz de zaman zaman sosyal medyada gezinirken sabah sporunu yapmış, taze meyve suyu içen, ellerinde alışveriş poşetleriyle poz veren, pürüzsüz cildiyle ışıltılar saçan kusursuz kadınları görünce paralel bir evrene geçmiş gibi hissediyor musunuz? Sosyal medyanın ‘kusursuz güzellik, sağlıklı hayat’ dayatması belki de ilk kez bu yaz ciddi bir tehditle karşı karşıya kaldı. Kaygısız, yaramaz, savruk, partilemeyi seven kızlardan oluşan ordusuyla brat trendi bütün yaz ortalığı kasıp kavurdu.

Her şey İngiliz şarkıcı Charli XCX’in geçen haziranda yayımlanan ‘Brat’ albümüyle başladı. Albüm çıkar çıkmaz İngiltere albüm listesinde 2’nci sıraya, ABD Billboard listesinde de 3 numaraya yerleşerek inanılmaz bir başarı yakaladı. Charli XCX o dönem brat’i TikTok’ta ‘biraz dağınık, partilemeyi seven ve bazen aptalca şeyler söyleyen kız’ olarak tasvir ediyordu: “Kendi gibi hisseder ama arada ruhsal çöküntüler de yaşar. Dürüsttür, açıksözlüdür. Biraz dengesizdir. Aptalca şeyler yapar... İşte brat bu. Brat sensin.”

Albümün ilk gördüğünüzde yüzünüzü ekşittiğiniz neon yeşili kapağı bu trendin simgesi oldu. İnsanlar sokakta, evde neon yeşili ne gördülerse fotoğrafını çekip yayımlamaya başladı. Ama mağazalar brat ürünleriyle dolup taşmadı. Çünkü brat’lar tasarımlarını evde kendileri yaratmayı tercih etti. Kimi tırnağını boyadı neon yeşile kimi de tişörtünü...

Dünyanın saygın İngilizce sözlüklerinden Collins Sözlüğü (Collins COBUILD Advanced Dictionary) 2024’ün kelimesi olarak ‘brat’i seçerken bu kelimeyi ‘kendine güvenen, bağımsız ve hedonist bir tavırla karakterize edilen kişi’ olarak tanımladı. Sözlük yayımcısı yaptığı açıklamada “Büyük bir başarı yakalayan bir albüm olmanın ötesinde, küresel çapta insanlarda yankı uyandıran kültürel bir fenomendir ‘Brat’ ve ‘brat summer’ estetik ve yaşam biçimi olarak kendini kanıtlamıştır” dedi.

Kimilerine göre feminist bir tavır olan brat, ironik bir şekilde incel’lerin (kadınlara yönelik saldırganlık ve şiddet içeren bir dili benimseyen erkekler) meşhur ettiği ‘looksmaxxing’ kelimesini geçerek bu yıl ipi göğüsledi. Looksmaxxing kişinin fiziksel görünümünün çekiciliğini en üst düzeye çıkarmaya çalışması anlamında kullanılıyor.

Tabii brat trendinin feminist harekete zarar verdiğini düşünenlerin sayısı da hiç az değil. İleri sürdükleri argümansa söz konusu trendin kurgulanmış, dağınıklığından umursamazlığına bilinçli bir performans olması. ‘Sözde çılgınlıkları’ tam da çevrimiçi ortamlar için ihtiyaç duyulan malzemeyi veriyor.