Vegan menü çıkaran üniversite sayısı artıyor

Vegan beslenme şekli, üniversite öğrencileri arasında da hızla yayılıyor. Başlatılan imza kampanyalarıyla yemekhanelerde vegan yemekler menülere dahil ediliyor... Boğaziçi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Uşak Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Ankara Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi yemekhanelerinde, vegan/vejetaryen alternatifler sunuluyor.
İlk olarak 2015’te İstanbul Üniversitesi’nde vegan/vejetaryen menü çıkmaya başladı. Onu diğerleri takip etti... Sadece öğle yemeklerinde vegan alternatifi olan
İTÜ’de öğrenciler şimdi akşam da vegan menü çıkması için harekete geçmeye hazırlanıyor.

En son YTÜ Vegan Vejetaryen Topluluğu ve Vegan Derneği Türkiye’nin (TVD) başlattığı kampanyada 600 ıslak imza toplandı, sosyal medyadan yapılan paylaşımlara idare kayıtsız kalamadı.

Yıldız Teknik Üniversitesi Genel Sekreteri Ahmet Yüksel Karahan, özel beslenme zorunluluğu ve tercihi olan öğrenciler için ayrı yemek seçenekleri sunma projesi üzerinde zaten bir süredir çalıştıklarını belirterek şunları söylüyor: “Önceliği çölyak hastalarına verdik. Çölyak beslenme menümüzde glütensiz, unsuz ürünler var. Çölyak hastaları mısır nişastası yiyebildiği için çorbalar o şekilde yapılıyor örneğin.”

Vegan beslenmeyle ilgili öğrencilerden talep, yaklaşık 1.5 ay önce gelmiş. 1.656 yazılı başvuru alınmış. Yönetim talepleri kabul etmiş. Yemekhane mutfağında ayrı bir bölüm hazırlanarak hiçbir hayvansal gıda olmayan yemeklerle menüler belirlenmiş. Mesela çorba ve sebze yemeğinin yanında yoğurt ve süt ürünleri yerine kısır ve diğer zeytinyağlılar veriliyor.

ÖĞRENCİLER ANLATIYOR...

‘Tüm üniversitelerde olmalı’
Alina Elbeyoğlu
(İstanbul Üni. İşletme 3’üncü sınıf)

Seneler önce eti, kısa süre önce de hayvansal ürünleri tamamen hayatımdan çıkardım. Duygusal bir boyutu da var ancak bu, hem kendim hem gezegen için daha faydalı. Üniversite öncesi yemek konusu beni çok endişelendiriyordu. Yemekhanede bu seçeneği görmek benim için çok iyi oldu. Dışarıda vegan konseptli yerlerde yemek pahalıya mal olabiliyor. Tüm öğrenciler için yemekhanelerde bu imkân sağlanmalı.

‘En doğal hakları’
Zeynep Küçük
(İstanbul Üni. İşletme, 3’üncü sınıf)

Ben vegan beslenmiyorum. Belki az sayıda kişi böyle besleniyor ama sonuçta üniversitenin imkânlarından faydalanmak en doğal hakları.

‘Herkes yiyebilir’
Ecen Düztaşı
(YTÜ İnşaat Mühendisliği, 4’üncü sınıf)

Okulumuzda hem vegan olan hem de süt ürünlerine alerjisi olan birçok öğrenci var. Rektörlüğe talebimizi ilettik. Daha sonra Türkiye Vegan Derneği’yle hem çevrimiçi hem de yazılı bir imza kampanyası başlattık. 1.5 ay sonra talebimiz yerine getirildi. Veganlık bir hayvan hakları mücadelesi. Ancak sağlıklı olmak adına da bitkisel beslenen insanlar var. Ayrıca veganlar azınlık olsa bile vegan menüyü herkes yiyebilir.

‘Araya pandemi girmişti’
İpek Ezgi Yenibalcı
(YTÜ Görsel İletişim Tasarım, 2’nci sınıf)

2020’de Vegan ve Vejetaryen Topluluğu’nu kurduk, ilgili birimlerle görüşüyorduk. Ancak araya pandemi girdiği için kat ettiğimiz bütün yol geride kalmıştı. Sonra 600’ün üzerinde ıslak imza toplandı. Artık tüm kampüslerde vegan yemek çıkacak.

‘Vegan öğrenci çok fazla’
Ekin Sert
(Boğaziçi Üni. Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, 3’üncü sınıf)

Okulumuzda 6 senedir vegan menü çıkıyor. Yemekhane çalışanlarına veganlık hakkında eğitim verilmiş. İlk senelerde 8-10 kişilik hazırlanıyormuş. Şu an vejetaryen/vegan menü okulda toplam çıkan menü sayısının neredeyse yarısına yaklaştı. Üniversitelerde konuyla ilgili eğitimlerin verilmesi de farkındalığı arttırıyor.

‘Biraz bahane gibi...’
Nazlı Vatansever
(Ankara Üni. Biyoloji, 4’üncü sınıf)

Bizde 4 aydır vejetaryen menü var. Yemekhanede yeterli sayıda vegan öğrenci olmadığı için mümkün olmadığı yönünde geri dönüşler aldım. Bu bana biraz bahane gibi geliyor. Tek bir kişi bile olsa en azından yemeklerden biri vegan çıkabilir. Süt ürünlerine alerjisi olduğu için vegan olanlar da var ayrıca.

Bu menüde neler yer alıyor?

Üniversitelerin vegan menülerinde et, süt ürünleri ve yumurta içermeyen yemekler var. Yemekler meyve, sebze, kepekli tahıllar, baklagiller gibi besinlerle hazırlanıyor. Örneğin; bir menüde domates çorbası, nohut yemeği, bulgur pilavı ve karışık turşu oluyor. Diğer yandan ezogelin çorbası, kısır, zeytinyağlı yemekler, pilav gibi alternatifler de hayvansal olmayan yağlarla pişirilip menüde sunulabiliyor.

Yönetmelikte madde var

Öğrencilerin vegan menü talepleri Yükseköğretim Kanunu’nun 47’nci maddesi dahilinde değerlendiriliyor. Kanunun ilgili maddesine göre üniversiteler, Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) yapacağı plan ve programlarla öğrencilerin beden ve ruh sağlığının korunması, barınma, beslenme, çalışma, dinlenme ve boş zamanlarını değerlendirme gibi sosyal ihtiyaçlarının karşılanması için gerekli önlemleri almakla görevli.