Üniversite değil, meslek seçin

Üniversite adayları, Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarının açıklanmasının ardından 27 Temmuz-5 Ağustos tarihleri arasında tercihlerini yapacak. Ancak bu yıl hayallerine giden yolda 24 tercih hakkı olan adayların işi biraz daha zor. Sınavın kolay, puanların yüksek olması aday sıralamalarının düşmesine neden oldu. Sıralamada baraj puanın bu yıl kaldırılmasıysa tercih yapabilecek aday sayısını arttırdı. Öte yandan sınava giren her üç adaydan sadece biri üniversiteye yerleşecek. Haliyle özellikle alt sıralardaki öğrenciler için tercih yapmak daha zorlu olacak.
Sonuçların açıklanmasının ardından ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez’e ulaştık. Doç. Dr. Sökmez, hayallerindeki üniversiteyle aldıkları puan arasında kalan ancak isabetli tercihi yaparak doğru sonuca ulaşmak isteyen adaylara önerilerde bulundu.

* Tercih sırasının önemini ve tercihlerden sadece kendinizin sorumlu olduğunu unutmayın. Dört kategoride tercih yapabilirsiniz. İlk sırayı ‘hayal’ olarak gördüğünüz yüksek sıralanmalı tercihlere, ikinci sırayı biraz yüksek, ‘sürpriz’ gelecek bölümlere ayırın. Üçüncüye, sıralamanıza en yakın olan ‘muhtemel’ tercihleri, sona da sıralamanızın biraz altında kalan ‘güvenli bölge’ tercihleri yazabilirsiniz.
* Tek binalı, laboratuvarı olmayan üniversitelerin mühendislik gibi teknik bölümlerini tercih etmeyin. Sağlıkla ilgili bölüm seçerken dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, üniversitenin kendine ait uygulama üniversitesi olması. Böylelikle eğitiminizi teorik ve pratik olarak çok daha güçlü bir hale getirebilirsiniz.
* Üniversite değil, meslek seçin. Okuyacağınız üniversite ve ortamının da önemli bir etken olduğunu biliyoruz. Ancak sadece bu nedenle istemediğiniz bir meslek seçmeniz, uzun dönemde sizi mutsuz edebilir. Dolayısıyla hayalini kurduğunuz mesleğin eğitimini alacağınız üniversiteleri seçmeniz sizin için daha faydalı olacaktır.
* Lisede uzun yıllar arkadaşlarınızla birlikte olabilirsiniz ancak artık kendi yolculuğunuza çıkıyorsunuz. Hayallerinizin ve yapmak istediklerinizin peşinden giderken onlardan ayrılmamak için istemediğiniz bir bölümü seçmeyin. Arkadaşlarınızla farklı ortamlarda bir araya gelme fırsatınız her zaman olacak.
* Yapay zekânın yok edemeyeceği meslekleri gündeminize alın. Örneğin; robotların yapabileceklerinin sınırlı kalacağı duygu ve yaratıcılığı içeren meslekleri... Öğretmen, psikolog, psikolojik danışman, avukat, moda tasarımcısı, aşçılık ve mimarlık gibi meslekler güncelliğini korumaya devam edecektir.

Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez

* Artık neredeyse tüm meslekler bulut, robot ve yapay zekâ gibi kavramlara adapte olacak. Dijital dünyaya uyumlu mesleklere yönelin, onları araştırın: Veri bilimcisi, bulut bilişim, yapay zekâ ve robotik mühendisi, 3D üretim mühendisi ve blockchain (blokzincir) geliştiricisi gibi...
* Tercih yapmadan önce okumak istediğiniz üniversitelerin ve bölümlerin internet sayfasını, sosyal medya hesabını mutlaka inceleyin. Bu mecralar ne kadar güncelse üniversitenin de geleceğin dünyasına o kadar yakın olduğunu bilin.
* Ailenizin deneyimlerini dinleyin ama kararı kendiniz verin. Önemli kararlar almadan önce güvendiğiniz kişilere sormanız çok normal ancak bu hayat sizin...
* Profesyonel kariyer danışmanlığı veren uzmanlardan yardım alın. El yordamıyla hayatınıza yön vermek ileride sizi mutsuz edebilir. Size destek sağlayacak kişiler rehberlik öğretmeni ve gerçek eğitimciler olsun.
* İşler istediğiniz gibi gitmezse şunu unutmayın; yeni dünyada artık üniversite sadece bir basamak. Eskiden üniversite bitiren bir meslek edinir ve ömür boyu aynı meslekte ilerlemek zorunda kalırdı. Oysa günümüzde mesleklerarası işbirliği ve geçişler arttı. Yüksek lisans ve sertifikasyon eğitimleri gençlere farklı olasılıklar sunuyor. Bu nedenle üniversiteler, tıpkı Amerika’da olduğu gibi, daha çok genel kültür ve yaşam becerileri sunan merkezlere doğru evriliyor.

‘Hedeflerinizi göz önünde bulundurun’

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Temel Eğitim Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erten Gökçe

* Tercih yaparken bu yıl sıralamalarınızın çok altını yazmamaya dikkat edin.
* Özellikle eşit ağırlık tercihi yapacak öğrencilerin, sayısalcıların da tercihlerini bu yönde yapabileceği ihtimalini göz önünde bulundurup çok dikkatli olması gerekiyor.
* Bu yıl kontenjanlar arttığı için daha çok yerleşme şansı var. Dolayısıyla adaylar bunu değerlendirmeli ve bir yere yerleşmeye çalışmalı. ‘Seneye tekrar sınava girerim’ düşüncesi ikinci plana atılmalı.
* En önemlisiyse adaylar tercihlerini yaparken hedeflerini ve hayallerini göz önünde bulundurmalı.