Türkiye’nin kahraman köpekleri

Evimizin sevimli dostları zaten hayatımızda olumlu bir etki yaratıyorlar. Onlar bizim kahramanımız ama asıl jandarma, emniyet güçleri ve arama kurtarma ekipleriyle birlikte doğal afetlerde, yangınlarda, bomba tespitinde veya kayıp vakalarında görev alarak hayat kurtaran süper kahraman köpekler var. Nevşehir Jandarma At ve Köpek Eğitim Merkezi Komutanlığı (JAKEM) ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile görüşerek Türkiye’nin dört yanında görev alan cesur patili dostlarımıza ulaştık. Hayko, Kaput, Maske, Piston, Tuş, Cesur, Eros, Mavi, Pati, Kito ve Kadro’yla ‘ortak’larını yakından tanıdık.

AFAD arama kurtarma köpeği Kito

‘Hadi kızım, bul onu! Hadi kızım, nerede?’

Samsun İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Afet ve Acil Durum Arama Kurtarma Birlik Müdürlüğü-Arama kurtarma teknisyeni ve köpek eğitmeni Erdem Kafkas

* Kito, 7 yaşında, dişi bir Belçika malinois (çoban köpeği). Enkazda canlı arama eğitimi aldı. Aklımdan geçenleri hissedebildiğini görüyorum. Hiç büyümeyen, hiperaktif bir çocuk gibi.
* Rize’de toprak kaymasında 4 kişi bir evin enkazında mahsur kalmıştı. Köpeği olay yerinde araçtan indirmemizle kayıp yakınlarının Kito’ya gidip “Ne olur, bul onu” diyerek ağlamalarını hiç unutmam. 4 kişiyi de bulduk.
* Enkaz altındaki kişi için saniyeler çok önemli. Sismik ve görüntülü arama cihazları da yardımcı ama bir arama köpeği kadar hızlı yer tespit edemiyor.
* Her köpeğin görevdeyken farklı bir motivasyon şekli olabilir. Ben önce köpeğimle konuşurum. Onu severek ten teması kurarım. Arama sırasındaysa ikna edici bir ses tonuyla “Hadi kızım, bul onu. Hadi kızım, nerede” diyerek onu motive ediyorum.

Arama kurtarma köpekleri Cesur, Eros, Mavi ve Pati

‘Enkazdan sağ kurtardık’

Köpek Unsurları Bölük Komutanı Jandarma Astsubay Kıdemli Başçavuş Mehmet Gördü, Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı

* Köpeklerimiz İzmir ve Elazığ depremi, Kastamonu/Bozkurt, Düzce seli, Van çığ felaketi gibi önemli görevlere katıldılar.
* İzmir depreminde Rıza Bey Apartmanı’nda yaralı şahısları ararken bir köpeğin işaretlediği yeri Cesur da teyit edince üç-dört saat süren operasyon yapıldı. 2 kişiyi enkazdan sağ çıkardık. Elazığ depreminde de Pati’nin enkazdaki bir bölgeye pozitif tepki vermesiyle iki kişiyi kurtardık.

Kadavra tespit köpeği Hayko

‘İki yıl önce ölen birini bile buluyor’

Jandarma Uzman Çavuş Tufan Gökdere, Van İl Jandarma Komutanlığı

* Köpeğim Hayko’yla tanıştığımda onu anlayabilmek için zihnini meşgul edecek uğraşlar oluşturdum. Gezintilere çıktık, sevdiği alanlara yöneldik ve yemeğini hep ben verdim. O hem iş arkadaşım hem en yakın dostum.
* Hayko, adli olaylar ve afetlerde ölü ve yaralıların yerini tespit edebiliyor. Cinayette kullanılmış, delil sayılabilecek cisimlerin hatta iki yıl önce hayatını kaybetmiş birinin bile yerini bulabiliyor.
* Bu branşta Belçika malinois, labrador, Alman çoban ırkı etkin.

Bomba arama köpeği Maske

‘Oturarak tepki veriyor’

Jandarma Uzman Çavuş Erhan Özdemir, Gümüşhane İl Jandarma Komutanlığı

* Aramızda öyle bir bağ var ki beden dilinden ne demek istediğini hemen anlayabilirim. Maske benim en sadık dostum, mesai arkadaşım...
* Maske, patlayıcı maddeyi tespit ettiği anda oturarak tepki veriyor. Maddeye dokunmuyor. Bombayı bulduğu zaman onu topuyla ödüllendiriyorum.

İz takip köpeği Tuş

‘İki oğlum, bir de kızım Tuş var’

Jandarma Uzman Çavuş Ünal Alp, Kırklareli İl Jandarma Komutanlığı

* Köpeğim Tuş, 3 yaşında bir labrador. İki oğlum ve bir de kızım Tuş var. Ona hep “Kızım” diye sesleniyorum.
* Kayıp şahsın son görüldüğü bölgede ona ait bir kıyafeti veya varsa ayak izini Tuş’a koklatıyorum. Sonra aramaya başlıyoruz. 2021 ve 2022’de alzheimer hastası iki yaşlı vatandaşımızın sağ bulunmasını sağladık.

Uyuşturucu tespit köpeği Kaput

‘27.5 kilo esrar maddesi yakalattı’

Uzman Jandarma VIII Kademeli Çavuş Hüseyin Evcili, Aksaray İl Jandarma Komutanlığı

* Sorumluluğumuza verilen köpekle 1 yaşından itibaren adeta bütünleşiyoruz. Ruh halimi ailemin diğer fertlerinden daha iyi anlıyor.
* Bir köpek ‘Otur, yat, kal, izle, ara’ gibi ortalama 1-17 kelimeye tepki verir. Kaput, şartlandırma yöntemiyle eğitildi. Görevde oyuncağını kullanıp ve sözle şevklendirip dikkatini çekiyorum. Arama bölgesindeki insanların üzerinde uyuşturucu kokusu fark ettiğinde hareketleriyle anlatır.
* Kaput, son iki yılda 27.5 kilo esrar ele geçirilmesini sağladı.

Çay ve tütün tespit köpeği Piston

‘Onu öz evladım gibi seviyorum’

Jandarma Uzman Çavuş Ferhat Özdemir, Karaman İl Jandarma Komutanlığı

* Piston benim görevlerdeki ışığım. Her gün onu gördüğümde işime daha fazla odaklanıyorum. Köpeğimi öz evladım gibi seviyorum.
* Uyuşturucu arama köpeğine sekiz farklı madde, tütün tespit köpeğineyse bir madde tanıtılıyor. Tütün tespit köpeği tütün ve tütün mamullerine pozitif tepki veriyor.
* Piston bir seferde en çok 400 kilo kıyılmış tütün, 550 paket kaçak sigara tespit etti.

Yangın tespit köpeği Kadro

Benzinin, tinerin kokusunu alıyor

*Muğla’nın Marmaris ilçesinde çıkan, 3 bin hektardan fazla alanda etkili olan orman yangınının başlangıç noktasını, Antalya İl Jandarma *Komutanlığı bünyesindeki benzin ve tiner kokularına duyarlı Kadro isimli yangın tespit köpeği belirledi. Kadro gibi özel köpekler sayesinde yangınların kundaklama sonucu çıkıp çıkmadığı tespit edilebiliyor