Sıcak havalarda kendimizi korumanın yolları

Yazın sıcak havaların etkisiyle vücudumuz tepki gösterebilir; nem artışına bağlı olarak sağlık sorunları yaşayabiliriz. İç hastalıkları uzmanı Dr. Meltem Batmacı “Vücut, sıcaklık artışlarını belli bir dereceye kadar, belli bir süre tolere eder. Sıcaklık ve nem daha da artarsa vücudun tolere etme yeteneği bozulur ve başta hayatı koruyan bu sistem hayatı tehdit etmeye başlar” diyor. Yaz sıcaklarında dikkat etmemiz gereken bir diğer konu da sıvı tüketimini ihmal etmememiz gerektiği. Nörolog Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu “Aşırı sıcaklarda günde en az 1,5-2 litre su içilmesi önemli ancak yeterli değildir” diyor. Serinlemek için havuza girerken de dikkatli olmak şart...

Migren hastalarında atak gelişmesine yol açabilir’
Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, nörolog

◊ Sıcak havaların direkt etkileri yanında indirekt etkileri de nörolojik hastalarda kötüleşmelere yol açıyor.

◊ Özellikle MS hastalarında sıcak havaların atak sıklığını arttırma riski var. Sıcak nedeniyle aşırı terleme vücutta sadece sıvı değil sodyum, potasyum, magnezyum gibi elektrolitlerin de eksilmesine neden olur.

◊ Dehidratasyon (vücutta sıvı eksikliği) yaşlı bireylerde başlı başına bir sorun teşkil eder. Demans hastalarıysa dehidratasyona özellikle duyarlıdır. Bu dönemde aşırı uyku hali, halüsinasyonlar görülebilir.

◊ Parkinson hastalarında zaten mevcut hastalık ve kullanılan ilaçlar nedeniyle tansiyon düşüklüğü olasıyken dehidratasyon ile aşırı düşük tansiyon ve buna bağlı düşmeler ya da senkop (bayılma) görülebilir.

◊ İnme hastalarında dehidratasyona bağlı olarak kanın koyuluğunun artması, kanın akışkanlığının azalması inmenin tekrarlamasına sebep olabilir. Vücuttaki sıvı ve elektrolit eksikliği migren hastalarında atak gelişmesine yol açabilir.

◊ Sıcaklar ve beraberinde yetersiz uyumak ya da bozuk uyku düzeni epilepsi hastalarında nöbet eşiğini düşürerek nöbet geçirilmesine sebep olabilir.

◊ Güneş ışınlarının dik olarak geldiği 11.00-16.00 saatleri arasında dışarı çıkılmamalı. Sıcaklarla mücadelede en önemli iki prensip, sıcak saatlerde kesinlikle dışarı çıkmamak ve vücudun sıvı-elektrolit açığını kapatmaktır.

‘Havuzdan sonra sabunla yıkanın’
Prof. Dr. Süda Tekin, enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı

◊ Kirli havuz ya da gölden dizanteri, tifo gibi ishalle seyreden hastalıklar bulaşabilir, su yutulmasıyla hepatit (sarılık) gelişebilir. Mikropların bütünlüğü bozulmuş deriden girmesiyle çıbanlar ya da göz enfeksiyonları ortaya çıkabilir.

◊ İshali olan birinin havuzu kullanması havuzdan kaynaklanan ishallerin en önemli nedenlerinden.

◊ Havuzdan çıkınca mutlaka temiz su ve sabunla duş alın.

‘Peeling ve cilt bakımına yazın ara verin’
Dr. Belma Bayraktar, dermatoloji uzmanı

◊ Yazın sıcak havalarda en çok önem vermemiz gereken konu, cildimizi güneşten koruyucu kremle koruma altına almak… Her sabah güneşten koruyucu krem sürülmeli ve öğlen de tazelenmeli.

◊ Peeling ve cilt bakımına yaz aylarında ara vermek gerekir, özellikle soyucu ajanlar ve peeling kullanılmamalı. Cilt bakımında verilen buhar, kılcal damarları iyice genişletir. Kılcal damarlar yüzeyde olduğu zaman cilt çok kurur, sık sık nemlendirmek gerekir.

◊ Cilt sağlığımız için yazın günde en az 2 litre su içmemiz gerekir. Çay-kahve çok içenlerde vücuttan su kaybı fazla olur, bu yüzden daha fazla su içmeleri gerekir.

◊ Özellikle hassas ciltli kişilerde yazın nemlendirme ve güneşten koruma çok önemlidir.

‘Doktorunuza danışın’
Prof. Dr. Ahmet Karabulut, kardiyoloji uzmanı

◊ Vücut sağlığı için en ideal çevre sıcaklığı 18-24 derecedir. 30 derece üzerinde risk artmaya başlar.

◊ Direkt güneşe maruz kalmak güneş yorgunluğu oluşturur. Günlerin uzamasıyla uyku düzeni de değişkenlik gösterir. Bütün bunlar kalp krizi, inme ve tansiyon krizi riskini arttırır.

◊ Su içmeyi gün içine yayın. Su içmek için susamayı beklemeyin. Egzersizi akşam saatlerine kaydırın.

◊ Seyahat çantanıza
ilaçlarınızı, tansiyon aletini ve şapkanızı koyun.

‘Mineraller eksilebilir’ 
Doç. Dr. Onur Taşar, kardiyoloji uzmanı

◊ Yüksek sıcaklık ve nem, hipertansiyonu ve kalp hastalığı olan kişilerde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilecek iki faktördür.

◊ 50 yaşın üzerinde, fazla kilolu, kalp, akciğer veya böbrek rahatsızlığı olan kişilerde sıcak havalardan etkilenme riski daha yüksektir.

◊ Ciltte artan dolaşım ve bununla paralel gelişen
terlemeyle vücuttaki sıvı miktarı düşer. Bu da kan
hacmini azaltarak dehidratasyona neden olur. Özellikle idrar söktürücü içeren yüksek tansiyon tedavisi alan bireyler, dehidratasyona ve vücutta belirli düzeyde bulunması gereken başta sodyum ve potasyum gibi minerallerin eksikliğine karşı dikkatli olmalı.

◊ Hipertansiyon hastalarına eşlik eden kalp hastalığı ihtimali normal popülasyona göre daha fazla olduğundan yüksek tansiyonu olanlar öğlen saatlerinde açık havadan kaçınmalı ve bu saatlerde mümkünse fazla efor sarf etmemeli.

‘Hasarlı cilde bakteri kolay yerleşir’
Dr. Meltem Batmacı, iç hastalıkları uzmanı

GÜNEŞ ÇARPMASI VE ISI BİTKİNLİĞİ

Nemli hava, hissedilen sıcaklığı arttırır. Yeterince sıvı alınmaz ve uzun süre sıcağa/güneşe maruz kalınırsa vücuttaki ısı düzenleyici mekanizmalar devreye giremez. 

YANIKLAR VE CİLT ENFEKSİYONLARI

Güneş ışınlarına aşırı maruziyet cilde hasar verir. Hasarlanan cilde bakteri yerleşmesi kolaylaşır. Yine sıcaklar, bakteri çoğalması için risk yaratır. Kişisel hijyen bozukluğu, aşırı terlemede cilt enfeksiyonlarına yatkınlık yaratır. Hatta bazen aşırı sık duş almak da cildin doğal nem ve florasını bozar, enfeksiyonlara yatkınlık yaratır. 

GIDA ZEHİRLENMESİ, İSHAL VE MİDE-BAĞIRSAK ENFEKSİYONLARI

Sıcak hava, bakterilerin çoğalmasını hızlandırır. Bir de soğuk zincir bozulduğunda, gıda ve sularda bakteri/toksinler çoğalır, gıdalar çürümeye başlar. Kişisel hijyen eksikliğiyse ekstra katkı sağlar. Bu bakteri ve toksinler, bulantı-kusma ve ishallerle giden mide bağırsak enfeksiyonları ve gıda zehirlenmelerine neden olur. 

SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI

Klimaların yanlış kullanımı, periyodik temizliğinin yapılmaması, ortamın havalandırılmaması, akciğer hastalıklarına yakalanmayı kolaylaştırır. Ani sıcaklık değişimleri (sıcak-soğuk ortamlarda ani değişiklik) enfeksiyonu arttırır.

BÖBREK YETMEZLİĞİ

Terlemeyle kaybedilen sıvı yerine konamazsa böbreğe sunulan kan miktarı da azalır ve böbrek yetmezliği gelişebilir.

ALERJİK REAKSİYONLAR

Böcek ısırıkları, böcek ısırıklarına karşı kullanılan solüsyonlar, polenler, havuz suyundaki koruyucu maddeler hatta bazen güneşin kendisine alerji gelişir.