Şah kartal mat olmasın

Şah kartal (Aquila heliaca) ülkemizde yaşayan son derece nadir bir yırtıcı kuş ve ne yazık ki birçok tür gibi onun da nesli küresel ölçekte tehlike altında. Yapılan çalışmalara göre bu dev kanatlı karizmatik canlının Türkiye’deki sayısı 50’yi geçmiyor. Bolu’da 2015’ten bu yana şah kartallarla ilgili araştırma ve koruma çalışmaları yürüten biyolog Cansu Özcan, “Otomobil veya tren çarpmasından yuvadan düşmeye kadar birçok tehdit unsuru var. Ancak bunların içinde en önemlileri yaşam alanlarının yok olması, avcılık ve tarımda kullanılan zehirler. Tarım ilaçlarıyla zehirlenen kemirgenlerin şah kartallar tarafından yenmesi ve tarla sınırındaki ağaçlık alanların kesilmesi de ciddi sorunlar. İnsanlarda da yanlış bir inanış var; tavuklarını yediklerini düşündüklerinden onlara ateş ediyorlar. Elektrik tellerine konduklarında ya da çarptıklarında da elektrik çarpması sonucu ölüyorlar.”
Özcan, bu sorunların giderilmesi için beş yıldır köy köy dolaşıp şah kartalları anlatıyor, yetkililerle görüşüp etkin koruma sağlamaya çalışıyor. Şimdiki hedefiyse kameralara yuva yerleştirmek. Özcan, “Bir canlıyı ve yavrularını yuvada izleyen birisi ona ateş edemez, merak eder ve aslında izledikçe de sever.
Bu yolla anlatmak istediklerimizi daha etkili bir şekilde geçirebiliriz insanlara. Öte yandan çalışmalarımızda uzun uğraşlarla elde etmeye çalıştığımız gözlem ve verileri daha etkili ve kolay elde etme şansı yakalamış olacağız” diyor.
Hızlı tükeniş
Şah kartal, Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) verilerine göre nesli tükenme tehlikesinde olan türlerin yer aldığı ‘Kırmızı Liste’ye girdi. Bu kötü gidişi durdurmak için 1990’da kurulan ‘Şah Kartal Çalışma Grubu’nda Azerbaycan, Türkiye, Romanya, Yunanistan, Ukrayna gibi ülkeler var. Güneydoğu Avrupa, Batı ve Orta Asya’da dağılım gösteren bu kuşlar kış aylarını, Hindistan, Çin, Arabistan, Türkiye ve Afrika’da geçiriyor. Türkiye’deyse bir zamanlar oldukça yaygınken artık sadece Bolu, Trakya, Çorum, Sivas ve Eskişehir’de görülüyor.