Sağlıklı kalmak elimizde

Önleyici sağlık; herhangi bir sağlık sorunuyla karşılaşmadan, olası hastalıkları erken teşhis etmek, ilerlemelerini yavaşlatmak ya da durdurmak için yapılan testleri ve kontrolleri kapsıyor. Sağlık Bakanlığı, aile hekimlikleri ve çeşitli merkezler aracılığıyla vatandaşlara hemen her alanda ücretsiz tarama ve danışmanlık hizmeti verirken özel sigorta şirketleri de müşterilerinin sağlıklı kalması için ek servislerini çeşitlendiriyor.

Aile hekimliklerinde hangi kontrolleri ücretsiz yaptırabiliyoruz?

Uzm. Dr. İsmail Çifçi, Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Eğitim Komisyonu üyesi

*Hepatit B, verem, zatürre, difteri, boğmaca, tetanos, çocuk felci, suçiçeği, kızamık, kızamıkçık, kabakulak ve hepatit A aşıları uygulanıyor.
*Gebelere rutin olarak tetanos, yaşlı veya kronik hastalığı olanlara zatürre aşısı yapılıyor.
*Yenidoğanlarda rutin olarak yapılan topuk kanı örneklemesiyle doğumsal hastalıklar taranıyor.
*Gebe, bebek ve çocukların bedenen ve ruhen yaşadıkları değişim ve gelişimler yakından takip ediliyor, muayene ve tetkikler yapılıyor. Demir ve D vitamini gibi takviyeler veriliyor. Buna ek olarak doğurganlık çağındaki kadınlara kapsamlı bir aile planlaması hizmeti sunuluyor, üreme sağlığı danışmanlığı veriliyor.
*Alınan kan örnekleriyle evlilik öncesi dönemde bulaşıcı hastalıklar, akdenizanemisi (talasemi) ve spinal müsküler atrofi (SMA) gibi genetik orijinli hastalıklar taranıyor.
*Kalın bağırsak, meme ve rahim ağzı kanseri taramaları yapılıyor.
*Tansiyon, kan şekeri, kolesterol, tiroit fonksiyonları ve obezitenin kontrolü için hastalara beden ölçümleri ve laboratuvar testleri yapılıp rutin olarak
kontrol planlanıyor.
* B Vitamini, demir kontrolü, hemogram, biyokimya, hormon sayımı, seroloji, idrar tetkiki, gebelik testleri, kan grubu tespiti ve evlilik öncesi thalassemi testleri ücretsiz yapılmakta.

Hangi yaşta, hangi kontroller yapılmalı?

Uzm. Dr. Yavuz Öztürker, iç hastalıklıları uzmanı

*18 yaşından büyük kadın ve erkeklerde hipertansiyon tanısının erken konabilmesi için yılda en az bir kez kan basıncı ölçülmeli.
*18 yaş üzerindeki tüm kişilere en az bir kez sağlıklı beslenme danışmanlığı verilmeli.
*18 yaş üzerindekilere vücut kitle indeksi ve bel çevresi ölçümleri yapılmalı. Vücut kitle indeksi 25’ten ve bel çevresi kadınlarda 88 cm, erkeklerde 102 cm’den geniş kişilerde 45 yaşından itibaren 3 yılda bir açlık kan şekeri ölçümü yapılmalı.

Diyabet, tiroid, HPV...

*18 yaş üzerindeki kadın ve erkeklere tetanos, difteri, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, hepatit B, hepatit A, influenza, polisakkarit pnömokok, suçiçeği, meningokok aşıları uygulanmalı.
* 30 yaşından itibaren tip 2 diyabet risklerinden en az birine sahip tüm erişkinlerde 3 yılda bir açlık kan şekeri ölçümüyle diyabet taraması yapılmalı.
* 35 yaşından büyük kadın ve erkeklere 5 yılda bir kan yağlarının ölçümüyle birlikte lipit profili taraması uygulanmalı.
* 35 yaşın üzerindeki tüm erişkinlerde 5 yılda bir tiroit fonksiyonlarına bakılmalı. Ailesinde tiroit bezi hastalığı mevcut kişilerde ilk muayenede tiroit fonksiyon testleri ve tiroit USG ile değerlendirme yapılmalı.
*50 yaş üzerindeki riskli kişilerde, yürüme esnasında bacak ağrısı yaşayanlarda ve 70 yaş üzerindeki tüm bireylerde periferik damar hastalığı açısından muayene ve gerekli durumlarda ultrasonla görüntüleme yapılmalı.
* Tüm yaş gruplarında kemik sağlığının korunması için yeterli miktarda D Vitamini ve kalsiyum düzeyleri kontrol edilmeli.
* Tüm yaş gruplarında osteoporoz, osteopeni, kırık riskinin önlenmesi için değerlendirmeler yapılmalı. 65 yaş üstü tüm kişilerde ve 65 yaş altında olup risk faktörü taşıyan erişkinlerde en az bir kez biyokimsal testler, iyonize kalsiyum, tam kan sayımı, kreatinin, alkalen fosfataz, TSH, 25- hidroksivitamin D ölçümleri ihmal edilmemeli.
* 25-65 yaş arası kadınlara her 5 yılda bir PAP Smear ya da HPV testi önerilmeli.
* Deri kanserleri açısından tüm yaşlarda deride oluşan leke, yara ya da hızlı büyüyen lezyonlar ve deride mevcut nevüslerin takibi önerilir.

Aile geçmişi önemli

*Ailesinde meme kanseri olan 20 yaş üzerindeki kadınlara kendine meme muayenesi hakkında bilgi verilmeli. 25 yaşından büyük kadınlarda yılda bir kez hekim muayenesi, 40 yaşından büyük kadınlarda 2 yılda bir mamografi yapılması önerilmeli.
*Kolorektal (bağırsak) kanserleri için 50-70 yaş yetişkinlerde yılda bir kez gaitada gizli kan testi ve 10 yılda bir kolonoskopi veya 5 yılda bir sigmoidoskopi (bağırsağın hortumla kontrol edilmesi) yapılmalı. Ailede kolorektal kanser veya adenomatöz polip öyküsü olanlarda 40 yaşından sonra tarama gerekli.
*Ailesinde prostat kanseri olan 40 üstü, olmayan 50 üstü erkeklerde rektal tuşe önemlidir. Ayrıca prostat için kan değerine (PSA) bakılmalı.

Önlemek tedaviden daha ucuz

Viktor Hodara, Demir Sağlık CEO’su

“Önleyici sağlık esasen kişinin doğru beslenme, iyi uyku, egzersiz gibi temel noktalara dikkat ederek olası hastalıklardan korunması anlamına geliyor. Daha fazla su içmek, düzenli yürüyüş yapmak gibi son derece basit ve masrafsız davranışın pek çok kronik hastalığı önlediği ya da tedavi ettiği artık biliniyor. Hastalıkları önlemek, tedavi etmekten çok daha ucuz. ‘Dijital özel sağlık’ sigortasıyla müşterilerimize sigarayı bırakma tedavisi, çevrimiçi diyetisyen, psikolog, mindfulness, stres ve çatışma yönetimi gibi birçok iyi yaşam hizmeti sunuyoruz. ‘İki Can’ ürünümüzden yararlanan anne adaylarımız için online diyetisyen ve psikologlarımız mevcut. Ayrıca tüm sigortalılarımız tercihlerine göre kapsamı değişen check-up imkânlarından yararlanabiliyor.”

Eve kadar hizmet

Tolga Gürkan, Allianz Türkiye CEO’su

“Önleyici sağlık hizmetlerimiz kapsamında, 40 yaş üstü müşterilerimizi arayarak meme ve prostat kanseri konusunda, erken tanı testleri hakkında bilgi veriyoruz. Diyabetli müşterilerimizin 3 ayda bir kanları alınarak Dr. Allianz hekimleri tarafından takip ediliyor. Günlük kan şekeri takiplerini yapabilmeleri adına şeker ölçüm cihazı gönderiyoruz. KOAH tanılı sigortalılarımızın hastalık takibinde kendilerine destek veriyoruz.”

Sağlık Bakanlığı’na bağlı merkezlerde kanser taramaları ücretsiz yapılıyor

Sağlık Bakanlığı, meme, serviks (rahim ağzı) ve kolorektal (kalın bağırsak) kanser türlerini erken teşhis etmek için ücretsiz tarama yapıyor. Taramalar, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezileri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve Mobil Kanser Tarama araçları da dahil olmak üzere sağlık kuruluşlarında ücretsiz gerçekleştiriliyor.