Pelikan sayısı ikiye katlandı
Güncelleme Tarihi:
Doğaseverlere sevindirici bir haberimiz var: İki yıl öncesine kadar ‘tehlike altındaki tür’ olarak kabul edilen pelikanlar bu kategoriden çıkarak ‘risk altındaki türler’ listesine girdi. Bu gelişmede koruma eylem planının büyük etkisi var.
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) yayımladığı ‘Kırmızı Liste’ye göre, yüzergezerlerin (kurbağa, semender vb.) yüzde 41’i, kozalakların yüzde 34’ü, mercan resiflerinin yüzde 33’ü, memelilerin yüzde 25’i ve kuşların yüzde 14’ünün nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Bu riskten Türkiye de payına düşeni alıyor. IUCN’ye göre ülkemizde, nesli tehdit altında olan tür sayısı 296. Birkaç yıl öncesine kadar pelikanlar da bu türler arasındaydı.
Nüfusları şu anda 550-650 arasında
Ege Üniversitesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Ortaç Onmuş, yıllardır pelikanlar üzerine çalışan ve koruma eylem planının oluşturulmasını sağlayan bilim insanlarından biri. Süreci Hürriyet Pazar’a anlattı: “2000’li yıllarda Manyas Gölü, İzmir Kuş Cenneti, Menderes Deltası ve Aktaş Gölü’yle birlikte pelikanların Türkiye’de dört üreme alanı vardı. Oysa bu canlılar 1970’lere kadar 25 farklı sulak alanda ürüyordu. Toplam nüfusları 2 bin çiftin üzerindeydi. Biz çalışmaya başladığımızda 125 çift kalmıştı. Sonunda ‘koruma eylem planı’ hazırladık. Artık nüfuslarının artmaya başladığını söyleyebiliriz.
‘Koruma eylem planları’ bir türün kaderini bütünüyle değiştirecek kadar güçlü bir etkiye sahip. Ancak Türkiye’de şu anda sadece 100 tür için koruma eylem planı var.
Plan kolay uzman zor
Ortaç Onmuş bu sayıyı yetersiz buluyor: “Türkiye müthiş bir biyolojik çeşitliliğe sahip. Bu zenginlik düşünüldüğünde sadece 100 tür için koruma eylem planı olması bir eksiklik. Bu eksikliğe neden olansa planları yapmak değil, söz konusu türün uzmanını bulmak... Öte yandan birçok koruma eylem planının hazırlık aşamasında olduğunu da biliyorum. Bir anda yüzlerce hatta binlerce plan hayata geçebilir. Ancak türler konusunda uzman sıkıntısı devam ediyor.”
Çevreye zarar verenin canı fena yanacak
Çevre Kanunu kapsamında uygulanan çevre cezaları arttırıldı. 2872 Sayılı Çevre Kanunu uyarınca verilecek idari para cezaları şu şekilde güncellendi:
◊ Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine 1895 lira;
◊ Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde verdikleri taahhütnameye aykırı davrananlara, her ihlal için 36 bin 865 lira;
◊ Standartlara aykırı şekilde gürültü ve titreşime neden olan işyerleri ve atölyeler için 14 bin 740 lira; fabrika, şantiye ve eğlence yerleri için 44 bin 245 lira;
◊ Kanunda ve yönetmelikte öngörülen yasaklara veya standartlara aykırı olarak veya önlemleri almadan atıkları toprağa gömenlere 88 bin 499 lira;
◊ Yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 88 bin 499, ithal edenlere 221 bin 267 lira;
◊ Yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak tehlikeli atıkları toplayan, ayıran, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, yeniden kullanan,
taşıyan, bertaraf edenlere 368 bin 789 liradan 3 milyon 688 bin 006 liraya kadar;
◊ Plastik poşetleri ücretsiz verdiği tespit edilen satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her metrekaresi için 15.16 lira;
◊ Umuma açık yerlerde her ne şekilde olursa olsun çevreyi kirletenlere 351 lira ceza kesilecek.
‘Vazoda küser, dalında gülümser’
Baharın İstanbul’daki ilk habercilerinden biri de kokusu ve rengiyle büyüleyici güzelliğe sahip mimozalar. Tam da bu mevsimde çiçek açan ve kokusunu çevresiyle paylaşan bu güzel ağacın bugünlerde başında büyük bir dert var: Dallarının kırılması... “Mimoza vazoda size küser, dalında herkese gülümser” kampanyasıyla özellikle Adalar’daki mimozaların kırılmasının önüne geçmek isteyen Adalılara, Emniyet Müdürlüğü ve Zabıta Müdürlüğü de yakaladıklarına cezai işlem uygulayarak destek oluyor.