‘Ortada ihmal edilmiş bir çocuk varsa iki ebeveyn de sorumludur’

Annelik üzerine yazılmış onlarcası var ama baba olmaya hazırlananlar için yazılmış rehber kitapların sayısı hâlâ çok az.  Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şirin Gençer Seçkin ve psikiyatr Prof. Dr. Gökhan Oral bu açığı kapatmaya yardımcı olacak bir kitap hazırladı.

Kitabın ismi ‘Bana Hazır mısın Baba?’. Nasıl anlaşılır bir erkeğin baba olmaya hazır olup olmadığı?

Prof. Dr. Gökhan Oral: Ancak baba olunca anlaşılır. İnsanın çocuk sevmesi başka şey, kendi çocuğunun babası olması başka şeydir.

‘Paşa oğlum’la başlıyor

O zaman bu şans işi mi? Erkek baba oluyor, hazır olup olmadığı ortaya çıkıyor...

Prof. Dr. Gökhan Oral: Baba olmadan önce ruhsal olarak olgunlaşıp olgunlaşmadığına bakmalı. Olgunlaşmayan ve babasıyla çatışmalarını tamamlayamamış bir erkek, çocuklarıyla sorunlu bir ilişki yaşar. Ama bir erkek, çocuğu doğduğu anda da baba olmaz. Bu bir süreçtir. Seneler içinde öğrenilir.

Kitapta ‘yeterince iyi babalık’ diye bir kavramdan söz ediyorsunuz. Nedir bu?

Dr. Şirin Seçkin: İyi babaların ortak özellikleri; varlıklarını hissettirmeleri, annesel taraflarını reddetmemeleri, sadece dışarıda değil, içeride de çocuğuyla iyi vakit geçirebilmeleri ve fazla nutuk atmamalarıdır. Ayrıca sorumluluklarını bilmesi, sevgi ve şefkat dolu olması, yeri geldiğinde sınır koyabilmesi ve çocuğu için iyi bir model olması gereklidir.

Babaların ebeveynlik görevlerinden kaçınması pek çok toplumda tolere ediliyor.

Prof. Dr. Gökhan Oral: Bir baba büyüdüğü evdeki yetiştirilme modelini devam ettirme eğilimindedir. İlk 7 yaşta çocuğa hiçbir iş yaptırılmazsa, “Aman paşa oğlum, sen bırak ben yaparım” denirse bu çocuk evlendiğinde de ‘paşa konumunu’ sürdürmek ister. Maalesef en gelişmiş ülkelerde de böyle. Toplum ciddi bir kadın-erkek ayrımı yapıyor.

İzmir’de depremzede Ayda’nın babasını çorap giydirmedi diye eleştirdiler. Bu aslında annelerin çok karşılaştığı bir şey...

Prof. Dr. Gökhan Oral: Çocuğun babasıyla ne yaşadığını o evde yaşayanlar bilebilir. Daha genel konuşacak olursak; bir çocuğun tırnaklarının kesilmiş, saçlarının taranmış olması çocuğun çok iyi bakıldığını göstermez. Soğuk, sürekli eleştiren, kolay beğenmeyen, çocuktan yüksek beklentileri olan ebeveynler çocuklarının üstüne başına çok özen gösterseler de böyle çocuklar duygusal istismara uğrar.

İyi bakılmayışın faturası neden hep annelere kesilir?

Prof. Dr. Gökhan Oral: İhmalkârlık ve suiistimal cinsiyet gözetmez. İhmal edilmiş bir çocuk varsa iki ebeveyn de sorumludur. Biri yapmışsa diğeri göz yummuştur. Aslında babaların büyük kısmı bakım vermekten zevk alır. Kültürel şartlar nedeniyle uzak dururlar.

Baba sabırla dinlemeli

Çocuğuyla daha yakın ilişki kurmak isteyen ama nereden başlayacağını bilemeyen babalara ne tavsiye edersiniz?

Prof. Dr. Gökhan Oral: Çocuğun her yaşta babaya ihtiyacı vardır. Telefonla görüşmek veya mail’leşmek bile çok önemlidir. Çocuk başlarda yanıt vermese bile baba ısrarla iletişimde kalırsa ilişki zamanla gelişir. Baba sabırla dinlemeli, çocuğun içini dökmesine izin vermeli. Her gün 10 dakikayla başlayabilir. Sonra birlikte planlar yapabilir; “Cumartesi baba-kız yemeği yapacağız” gibi… Birlikteyken başka konu düşünmemek ve dikkati çocuğa yönlendirmek de önemli.