Öldürmek için değil, yaşamaları için... Yeni büyük beşli

İngiliz fotoğrafçı Graeme Green’in hayvanların ölümünden çok hayatını kutlayan bir anlamla yeniden büyük beşliyi belirleme amacıyla başlattığı ‘Yeni Büyük Beşli’ kampanyasının çevrimiçi oylamasına çoğu fotoğrafçı 50 bin kişi katıldı. Oylama sonucunda goril, kaplan ve kutup ayısı; bufalo, leopar ve gergedanı tahtından indirdi. Kampanyanın amacı yaban hayatına yönelik tehditler konusunda farkındalık yaratmak ve korumaya ilham vermek için fotoğrafçılığı kullanmak.

Green “Umarım insanların ‘Yeni Büyük Beşli’ için seçtiği beş hayvan, insanların zihnini dünyanın vahşi yaşamında ne olduğuna odaklayabilir. Bu beş ikonik hayvan küresel elçiler olabilir ve nesli tükenme tehdidiyle karşı karşıya olan diğer tüm canlıları temsil edebilir” diyor. Gelin yeni büyüklere biraz daha yakından bakalım.

GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYAN NOKTAYA ÇOK YAKINLAR

KAPLAN

Kaplanlar, sağlıklı bir ekosistemin devamlılığında önemli bir role sahip. Bir kaplanın korunması yaklaşık 100 kilometrekare büyüklüğünde bir alanın korunması anlamına geliyor. Böylece sadece kaplan değil, bu alanda yaşayan gergedan, fil, boz ayı, orangutan gibi tehdit altındaki pek çok tür de korunmuş oluyor. Kaplan nüfusu geçen yüzyıla göre yüzde 97 oranında azaldı. Bugün doğal ortamında sadece 3 bin 900 kadar kaplan kaldığı tahmin ediliyor. Biliminsanları bu rakamı bir kırılma noktası olarak tanımlıyor, yani bu noktadan sonra geri dönüşü olmayan bir yok oluş söz konusu. Günümüzde yasadışı avcılık/ticaret, insan-kaplan çatışması sonucunda kaplanların geleceği ciddi boyutlarda tehdit altında.

KUTUP AYISI

Dünyanın en büyük kara etoburları. İyi yüzer, saatte 40 kilometre hızla koşabilir. Balık ve foklarla beslenir, aç kaldığında yüzen buz parçalarıyla kilometrelerce uzaklara gidip besin arar. Güncel nüfusları 30 bin civarında. Kutup ayılarının hayatta kalması ve yavrularını büyütmesi kutup buzullarının varlığına bağlı.

FİL

Dünyanın en büyük kara memelisi. Büyük kısmı kaçak avcılık, fildişi ticareti, habitat kaybı, insan-yaban hayat çatışması gibi nedenlerden dolayı öldürülüyor. En büyük tehditse fildişi ticareti. Afrika fillerinin nüfusu geçen yüzyıla göre yüzde 90 azaldı. Yasadışı fil avcılığı son 10 yıldır Afrika’nın bazı bölgelerinde dramatik bir şekilde arttı. Çoğunlukla Çin ve Uzakdoğu’da fildişi için artan talep nedeniyle her yıl yaklaşık 20 bin Afrika fili öldürülüyor.

ASLAN

Bakmayın kral olduğuna. Eski beşlide de olan aslanların nüfusu son 20 yılda yüzde 43 azaldı. Dünya Doğa Koruma Birliği’nin kırmızı listesine göre dünyada 20-32 bin yetişkin aslan yaşıyor.

GORİL

Onlara ‘nazik devler’ de deniyor. Yüzde 98.3 oranında insana yakın olan goriller kahkaha ve üzüntü gibi pek çok insan benzeri davranış ve duyguya sahip. En büyük yaşam alanları Kongo Havzası ve ekvatoral Afrika. Bir dişi üremeye başladığında dört ila altı yılda bir yalnızca bir bebek ve tüm yaşamı boyunca yalnızca üç veya dört bebek doğuruyor. Bu düşük üreme oranı, gorillerin nüfus düşüşünde önemli bir etken olsa da en büyük tehdit yaşam alanlarındaki insan kaynaklı tahribat. Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından
‘tehlike altında’ olarak nitelenen canlının bazı türlerinde yeryüzündeki nüfus 250-300 civarında.