Mihrabı, çinisi, avlusu, minaresiyle kültür mirası camilerimiz

Osmanlı İmparatorluğu başta camiler olmak üzere bıraktığı eserlerle dünya mimarisine eşsiz katkılar sundu. Osmanlı’ya başkentlik yapan Bursa, Edirne ve İstanbul’daki bazı camilerimizi gezerek biz de tarihimizin izlerini sürdük. Osmanlı cami mimarisi, estetik ve fonksiyonun mükemmel bir birleşimi aslında. Büyüleyici kubbeler, zarif minareler, süslemelerle dolu geniş iç mekânlar bu yapıların olmazsa olmazı gibi. Böyle bir estetik anlayışı tarihler boyu insanlar için cazibe merkezi olmuş. Camiler ve onların etrafına inşa edilen medreseler, çeşmeler, hamamlar ve dükkânlar birer sosyal alana dönüşmüş.

ADINI TARİHE YAZDIRIYOR

Osmanlı’nın erken döneminde (14 ve 15’inci yüzyıl) camiler, Selçuklu mimarisini devam ettiriyor. Çatılar genellikle düz ve yapılar da çok büyük değil. İçlerine girdiğinizde birçok sütun ve tonoz görüyorsunuz. Klasik dönemde (15 ve 17’nci yüzyıl) kendi çizgisini oluşturan Osmanlı hem teknikte hem de estetikte zirveye ulaşıyor. Son cemaat yeri (camiye bitişik revaklı alan) ve avlular bu dönemin ayırt edici özellikleri. Osmanlı İmparatorluğu’nun 16’ncı yüzyılda yaşamış başmimarı ve inşaat mühendisi Mimar Sinan ise özellikle kubbe mimarisine getirdiği çözümlerle adını mimarlık tarihine yazdırıyor.

Batılılaşma dönemi olarak kabul edilen 17’nci ve 19’uncu yüzyıl arasında idari ve kültürel açıdan Avrupa’ya özenme anlayışı mimariye yansıyor. Yeni sanat akımlarının etkilediği bu dönemin yıldızıysa Balyan ailesi. Bu Ermeni ailenin Osmanlı padişahları ve hanedanı tarafından yaptırılan birçok mimari eserde imzası var. Örneğin, Dolmabahçe Sarayı ve Çırağan Sarayı en gözde eserlerinden sayılıyor. Kuleli Askeri Lisesi, Ortaköy Camisi, Dolmabahçe Camisi ve Galatasaray Üniversitesi gibi İstanbul’un sembolü haline gelen birçok  tarihi eserde onların adını görebilirsiniz.

BURSA

Çini kaplamaları çok özel

Yeşil Cami

Çelebi Sultan Mehmet’in fetret döneminde Bursa’yı yakıp yıkanlara mesajı gibi Yeşil Cami. Mimarı Hacı İvaz Paşa ve 1419-1420 yıllarında inşa ediliyor. Çini kaplamaları çok özel. İçeride sizi bir havuz karşılıyor. Bursa’nın sembollerinden biri olan Yeşil Türbe’yi de görebilirsiniz.

Dönemin en iyi işçiliği

Ulu Cami

Çok kubbeli camilerin ilki kabul edilen Ulu Cami 20 kubbeye sahip. 1396-1400 yıllarında Yıldırım Bayezid’in Niğbolu zaferinden sonra inşa ediliyor. Minberi, levhaları ve duvar yazılarıyla döneminin en iyi işçilik örneklerini sergiliyor. Ayrıca duvarında Kâbe’nin örtüsü asılı.

EDİRNE 

Dekoratif yazı örnekleri

Eski (Ulu) Cami

Mimarı Konyalı Hacı Alâeddin ve 1403-1414 yıllarında inşa ediliyor. İçindeki dekoratif yazıların büyüleyici bir etkisi var. Hatta halk arasında şu sözler söyleniyor: “Selimiye’nin yapısı, Eski Cami’nin yazısı, Üç Şerefeli Cami’nin kapısı.” Bu üç cami ‘inanç turizminin altın üçgeni’ olarak biliniyor.

Bambaşka bir teknik

Selimiye Camisi

Mimar Sinan’ın “Ustalık eserim” dediği cami, mimarlık tarihinin önemli eserlerinden. II. Selim adına 1569-1575 yıllarında yapılıyor. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde. Sinan burada bambaşka bir teknik kullanıyor: Yüksekliği 43,25, çapı 31,30 metre olan tek bir ana kubbe inşa ediyor.

İSTANBUL 

Şehrin silüetine hâkim

Sultanahmet Camisi

Mimarı Sedefkâr Mehmed Ağa olan ve 17’nci yüzyılın başlarında Sultan I. Ahmet tarafından yaptırılan cami kentin eşsiz silüetine hâkim. İçindeki İznik çinileriyse görülmeye değer.

Ustanın kalfalık eseri

Süleymaniye Camisi

Mimar Sinan’ın “Kalfalık eserim” dediği cami 1551-1558 yıllarında Sultan I. Süleyman tarafından yaptırılmış. Büyük avlusu, kubbesi ve dört minaresiyle bir tasarım şaheseri.

Şehrin simgelerinden

Ortaköy Camisi (Büyük Mecidiye Camisi)

Sultan Abdülmecit tarafından yaptırılıyor ve mimarı da Nigoğos Balyan. Cami 1854’te ibadete açılıyor. Tek kubbeli ve iki minareli yapı bugün İstanbul’un simgelerinden biri.

ESERLERİ FOTOĞRAFLARKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?

Camileri gezerken güzel kareler yakalamak istiyorsanız şu detaylara dikkat etmenizi öneririz...

◊ Işık: En iyi fotoğraflar genellikle sabah erken saatlerde veya akşam günbatımında çekilir. Bu zamanlarda ışık dramatik ve daha etkileyicidir.

◊ Perspektif: Farklı açılardan çekim yaparak caminin mimarisini en iyi şekilde vurgulayabilirsiniz. Örneğin aşağıdan, yukarıdan ve uzaktan farklı açılar deneyebilirsiniz.

◊ İnsan unsuru: Mümkünse camiye gelen insanları fotoğraflarınıza dahil edin. Mekânın canlılığını ve atmosferini yansıtmanıza yardımcı olur.

◊ Detaylar: Caminin detaylarını ve süslemelerini yakından çekerek özgün ve ilgi çekici kompozisyonlar oluşturabilirsiniz. Çini işçiliği, mihrap süslemeleri veya minber gibi detaylar fotoğraflarınıza karakter katar.

◊ Yansıma: Etrafınızda herhangi bir su kaynağı varsa bunu kullanarak ilginç kompozisyonlar oluşturabilirsiniz. Örneğin, denizin hemen kenarındaki Ortaköy Camisi buna çok uygun. Yansımalar fotoğraflarınıza derinlik ve estetik verir.

◊ Zamanlama ve sabır: En iyi çekimler için biraz zaman ayırın ve sabırlı olun. İdeal ışık ve atmosfer koşullarını bekleyerek daha etkileyici ve unutulmaz fotoğraflar yakalayabilirsiniz.