Matrix evreninin kapıları bu kez nereye açılıyor?

(Uygar TAYLAN / utaylan@hurriyet.com.tr) Yeni film ‘The Matrix: Resurrections’ın (Diriliş) ilk fragmanı geçen gün yayımlandı. 22 Aralık’ta vizyona girecek. Başrolleri yine Keanu Reeves ve Carrie-Anne Moss paylaşıyor. Yeni filmin haberi 18 yıl aradan sonra ‘Matrix’ hayranları arasında büyük bir heyecan yaratırken filmin sırlarla dolu fragmanı, sosyal medyada çeşitli teoriler ortaya atılmasına ve tartışılmasına sebep oldu: Neo ‘Matrix’ evrenine neden döndürüldü? Bu defa Neo, Keanu Reeves’in ta kendisi olabilir mi? Fragmanda sıkça görülen tavşan ne anlama geliyor? Serinin 4’üncü filmi ‘Matrix’ devriminin bayrağını ileri taşıyacak mı, değilse bu film niçin yapılıyor? Biz de fragmandaki ipuçlarını filmin fanlarına ve sinema yazarlarına sorduk.

‘FRAGMANIN DETAYLARI BEKLENTİMİ YÜKSELTTİ’
Zeynep Naz İnansal (30), sinema yazarı

Fragman her detayıyla beni çok heyecanlandırdı ve beklentilerimi yükseltti. Wachowski’ler ilk filmde kurdukları kurtarıcı mitini kendi elleriyle devam filmlerinde yıkmışlardı. Neo’nun bir terapi seansında olması ve ‘deli’ sözcüğünün kullanılmadığının vurgulanması üzerinden film, günümüz toplumunda simülasyonların nasıl bir yerde durduğuna bakacak gibi geliyor. 

NEO ASLINDA KEANU REEVES Mİ?
Fatma Cihan Akkartal (36), sinema yazarı

Filmi sevmeye hazır olmakla birlikte ‘Arkasında para hırsından başka bir motivasyon var mı’ diye sormadan da edemiyorum. Bir rivayete göre ‘Resurrections’da Keanu Reeves’in canlandırdığı karakter, 1999’da ‘The Matrix’ adlı bir filmde rol almış olan aktör Keanu Reeves’miş... Karakterimiz ‘Matrix’in devam filminin çekimleri sırasında ‘Matrix’in gerçek olabileceğinden şüphelenmeye başlıyormuş. Bunu film vizyona girene kadar anlamayacağız ama psikiyatrın ‘Neo’yu mavi haplarla ‘uyuttuğu’ kesin. ‘Matrix: Reloaded’ın sonunda Matrix ‘yeniden başlatılıyordu’, bu sefer de gerçekten yeniden başlatılmış gibi. Bir simülasyonda yaşadığımıza inanmak 1999’da olduğundan çok daha kolay. ‘Resurrections’ acaba tüm bu tabloya ne ekleyecek? Makineler, Neo’yu Matrix’e kendisini canlandıran bir aktör olarak yeniden yüklemiş olabilir mi?

Yahya Abdul-Mateen II (Genç Morpheus olduğu düşünülen karakter)

‘BİZİ YILLARCA TARTIŞMAYA İTECEK İPUÇLARI VERECEK’
Osman Nadir Aydın (33), reklamcı

Sadece fragmana sığdırılan sahnelere bakarak önyargılı olmak istemiyorum. Defalarca izleyip ipuçları aradım. Beklentimi düşürmedim, umutluyum. Yeni film belli ki üçlemenin finalinden sonra yaşananları konu alıyor. Neo’nun seçilmiş kişi olduğu 6’ncı döngünün sonunda aslında işler yoluna girmiş gibi görünüyordu. Fragmandan anladığımız kadarıyla savaş sürüyor. Anlaşmayı neyin bozduğu, Neo’nun Matrix evrenine niye döndürüldüğü merak konusu. Oracle (Kâhin) karakterinin yeni filmde daha büyük yer kaplayacağını tahmin ediyorum. Genç Morpheus gibi görünen karakter sebebiyle zaman kavramını da irdeleyecekler gibi... ‘Alice Harikalar Diyarında’ ve beyaz tavşan alegorilerine ek olarak aynalar dikkat çekiyor. Hikâye her ne olursa olsun, bizi yıllarca tartışmaya itecek yeni ipuçları ve sorular verecek.

‘HİKÂYENİN DEVAMI ADETA PARODİ...’
İbrahim Esat Güven (38), içmimar

Büyük beklentiler içinde olmama rağmen fragman beni tatmin etmedi. Hikâyenin devamı adeta parodi hissi uyandırdı bende... Thomas Anderson tekrar kırmızı hapı yutup beyaz tavşanı takip ederek türlü maceralara atılacak gibi duruyor. Umarım yanılırım!

‘ORİJİNAL YEŞİL DÜNYAYI ARADIM’
Atalay Mert Kuşkayalı (29), yönetmen

Fragmanın daha 10’uncu saniyesinde heyecandan yerimde duramasam da orijinal filmin o yeşil dünyasını aramadım değil. Mavi haplara bağımlılığından dolayı mavi bir dünya kurduklarını düşünüyorum. Bakalım bu dünya nasıl olacak? Morpheus’un gençliğini andıran karakter bu filmde de zamanda yolculuk hikâyesi olma ihtimalini düşündürdü ve bu biraz canımı sıktı. Ama sonuçta hâlâ Matrix. 

‘İLK GÜNKÜ HEYECANIM DİRİLDİ’
Nazmi Özdil (36), yönetmen

Seri, sektöre girmeme ilham verdi. Ayrıca öngörü niteliğinde önermesi olan bir başyapıt. Fragman, ilk günkü heyecanımı adeta diriltti. Neo güçlü bir tehdit ama Ajan Smith gibi bir düşmana karşı silah niteliğinde bir karakter olduğu için makineler onu yeni bir simülasyonda uyuşturulmuş şekilde mi tutmayı tercih etti? Hatta Trinity, Neo’yu bağlı tutacak etken olduğu için mi yeni simülasyona kontrol mekanizması olarak yerleştirildi? 22 Aralık’ta öğreneceğiz.

‘ZORLAMA BİR ÇABA, YENİ BİR GİŞE DERDİ...’
Uğur Vardan, Hürriyet Ekler sinema yazarı

‘Matrix’ serisi felsefeyle aksiyonun karışımıydı. Üçlemenin ilk adımında entelektüel dokunuşlar ağır basıyor, sonrasındaki adımlarda ise ‘derinlik’ mevcudiyetini korumakla birlikte toplamdaki hacmi giderek azalıyordu. İlk filmin ardından Amerikalı efsanevi eleştirmen ‘rahmetli’ Roger Ebert “Derin felsefi sorunların bir kez daha yarı otomatik silahlarla çözülmesinden şikâyetçiyim” mealinde bir görüş kaleme almıştı. Karşı kutupta yer alanlarsa “Görselliğin alabildiğine sınırlarını genişlettiği bir dönemin ‘felsefi’ filmi de böyle olabilir” diyordu. Kişisel olarak Ebert’a yakındım, seri aslında felsefeden, dinsel motiflerden yararlanan, sanal âlem üzerine, baskıcı sistemler üzerine de hassasiyetlere sahipmiş gibi görünen, yer yer kafa karıştıran, stil sahibi ama sonuç itibariyle bizi görüntüleri ve kamera oyunlarıyla kendisine çeken kaliteli ve de ‘dertli’ bir aksiyondu. Peki ya ‘The Matrix Resurrections’, yani 4’üncü adım? Bana kalırsa bu zorlama bir çaba. Yeniden aynı suda yıkanma isteği. Bir gereklilikten ziyade yeni bir gişe derdi. Ayrıca kimi yönetmenler ‘sanatçı hisleri’ gereği en çok el üstünde tutuldukları filmlere, yıllar sonra bir kez daha hatırlanmak, bir kez daha el üstünde tutulmak için tekrar geri dönerler. Bu proje de böylesi reflekslerin ifadesi gibi... Tabii ki vizyona girince salonun yolunu tutacağız ama giderken o eski merakımızı yanımızda taşıyacağımızı sanmıyorum. En azından bunu kendi adıma söyleyebilirim.