Lütfen, götür beni gideceğim yere!

Resmi rakamlar İstanbul nüfusunun 16 milyonu aştığını söylüyor. Bu rakama turistleri eklediğimizde kim bilir sayı kaç oluyor? İstanbul’da hizmet veren taksi sayısıysa İBB verilerine göre sadece 18 bin 773. Hal böyle olunca ‘taksi krizi’ diyebileceğimiz bir durum ortaya çıkıyor. Bu arada Taksiciler Odası Başkanı Eyüp Aksu bir açıklama yaparak taksi ücretlerine yüzde 100 zam istedi. İstanbullu en acil durumlarda bile taksi bulamıyor. Ne yoldan taksiye binmek mümkün ne de taksi duraklarından hizmet almak. Kime sorsanız bin ah işitiyorsunuz. Bazen de taksi bulmak için turist olmak gerekiyor. Öyle ki taksiye binebilmek için turist taklidi yapan, İngilizce konuşan, farklı yöntemler geliştirenler var. Müşteriler taksilerden, taksiciler müşterilerden dertli... İBB ve İstanbul Taksiciler Esnaf Odası anlaşamıyor. İBB “Ulaşım Akademisi kurdum, 15 bin şoföre eğitim verdim” diyor, Taksiciler Odası “Birkaç saatlik bir eğitim verdiler” diye karşı çıkıyor. İBB “Taksiciler Odası denetleme yapabilir”, karşı taraf “Bizim öyle bir yetkimiz yok” diyor. Görünen o ki ‘sarı kriz’ kolay çözülmeyecek. Taksicilerle, taksi bulamayan İstanbullularla, İBB ve İstanbul Taksiciler Esnaf Odası’yla konuştuk.

TAKSİ BULMAK İÇİN TAKTİK UYGULUYORLAR

◊ Emirhan Bilgin (22), öğrenci

İngilizce konuşarak biniyorum, taksimetre açtırıyorum. Bir kere taksici daha fazla ücret istedi, sonra Türkçe konuşmaya başladım, hiçbir şey diyemedi, kal geldi şoföre.

◊ Meltem Fıratlı (45), Hürriyet Ekler editörü

Mutlaka normal saatimden 30 dakika erken çıkıyorum. Taksi şoför değişim saatlerine dikkat ediyorum. Yaz aylarında özellikle akşam saatlerinde Boğaz hattından uzak duruyorum. Uygulamadan taksi çağırırken turistlerin yoğun olduğu otellerin önünden konum atıyorum. Turist sandıkları için hemen kabul ediyorlar.

◊ Şafak Gözmen (35), muhabir

Uber çağırıyorum, iptal eden oluyor. Bir kez çağırdığım Uber’e başkası bindi indirdim onu taksiden. Birine “Galatasaray muhabiriyim” dedim, Fenerbahçeliymiş, tek yıldız vermişti sürüş sonrası bana.

◊ Nesrin Sarıelmasoğlu (65), emekli

Düğüne gidiyorum, giyindim, yağmur yağıyor… Park etmiş bir taksi gördüm, şoför “Müşterimi bekliyorum” dedi. “Beni götür,
ne yazarsa 50 lira fazla vereceğim” dedim. Beklediği müşterisini unuttu, beni aldı.

TAKSİCİLER NE DİYOR?

‘Durmuyorsak sebebi var’◊ Turhan Soyer, taksici

Biz dinlenmiyoruz. Taksiciler dinlenmez! “Çok sıkıştım tuvalete gideceğim” diyorum. “Beni bırak sonra git” diyor. Neredeyse altına kaçırıyorsun.

◊ Ali Karabaş, taksici

Müşteriler “Boş geçiyorlar, bizi almıyorlar” diyor. Anında plakamızı alıp fotoğraf çekiyorlar. Uygulamayla müşteriye, adrese gidiyoruz. Bazen araç bakımı oluyor, bazen değişim saati... Durmuyorsak sebebi var. Müşteri seçenler belli; Taksim, Eminönü, Sultanahmet, Galataport, Mall Of’un olduğu yerlerdeki taksiler. AVM önlerinde Türkleri ayrı yere yabancıları ayrı yere koyuyorlar. Denetimler sıkılaşmalı, cezalar artmalı.

◊ İsmail Murat Özoğuz, taksici

İstanbul’un trafik sorunu var. Toplu taşımanın iyileştirilmesi lazım, sistem öyle oturur. Sonra taksi sorunu çözülür. Ekrem İmamoğlu’nun yapmak istediği 5 bin taksi projesi doğru bir proje ama diğer taksileri de kucaklamak lazım. Durakların yerini yavaş yavaş uygulamalar aldı. Taksicilerin şirketleşmesi gerek. Turist avcılığı yapan var. Yakalandığı zaman belgelerin süresiz iptal olması lazım.

‘YASAL OLANLARA KARŞI DEĞİLİZ’

Kıyasettin Telli, İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkan Danışmanı

◊ İBB verilerine göre günde 1,5 milyon insan taşıyoruz. İstanbul’da 1.200 taksi durağımız ve duraklara bağlı 16 bin taksici var. Tarihi Yarımada’daki Sultanahmet, Eminönü gibi 4-5 noktadan, ayrıca Cevahir AVM gibi yerlerden şikâyet alıyoruz.

◊ Esnaf odamızın denetim yetkisi yok, yetki İBB’de. Belediye Başkanı “Ulaşım Akademisi kuracağım” demişti, 4 yıldır kurulmadı. Bizlerin baskısı sonucu birkaç saatlik seminerler verdiler.

◊ Yetkimiz varsa neden insanlar 153’e şikâyet ediyor? Takside kimin çalışacağına İBB karar veriyor, şartları belirliyor.
◊ Uber’e dava açtım. Yargıtay daha yeni Uber’in siyah minibüslerini onayladı. Uber haksız rekabet suçu işledi.

◊ BiTaksi’den şikâyetimiz yok. Sektörün kalitesini yükseltmek için çalışıyorlar.

◊ Martı’ya dava açtık 6 Mart 2023’te; Martı TAG (Tek Araçla Gidelim) ve Martı Motosiklet uygulamalarına erişim engeli kararı verildi. Esnaf odası olarak izinsiz olanlara karşı yargı yoluna gidiyoruz.

‘15 BİN ŞOFÖRE EĞİTİM VERİLDİ’

Osman Kılıcaslan-İBB Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü

◊ Esnaf odası eğitim vermeli ama vermiyor. İBB Ulaşım Akademi tarafından gerçekleştirilen 60’tan fazla eğitim programına 15 bin şoför katıldı. 2024’te yaklaşık 50 bin şoföre eğitim vereceğiz.

◊ Seminerlerde öfke kontrolü, stres yönetimi, yolcularla empati kurma, temel İngilizce gibi eğitimler veriliyor.

◊ İBB’nin taksiyi trafikten men etme yetkisi yok.

◊ İstanbul Taksiciler Esnaf Odası gibi meslek odalarının, üst birliklerinde yer alan disiplin kurulları vasıtasıyla esnafı üzerinde denetim yetkisi var.

◊ BiTaksi ve Uber firmaları İBB tarafından lisanslandırılmış olup yasal olarak tahditli taksi çağırma faaliyeti gösteriyor.

◊ İstanbul’da 18 bin 773 taksi hizmet veriyor. 45 bin 786 kayıtlı şoför çalışıyor.

◊ 2022’de İBB’nin 153 İhbar Hattı’na taksilerle ilgili 80 bin 288, 2023’teyse, şimdiye dek 33 bin 878 başvuru oldu.

MÜŞTERİLER ANLATIYOR...

◊ Mert Ali Ayna (22), öğrenci

Birkaç gün önce Beşiktaş, Dikilitaş Mahallesi’nde gece 0.30 civarında taksi arıyordum. Taksicinin biri beni arabasına aldı, daha rahat taksi bulmam için Zincirlikuyu’ya bıraktı, para almadı.

◊ Petek Açıkgöz (23), öğrenci

Yıllarca Adana’da yaşadım ve tüm ulaşımımı taksiyle sağladım. İstanbul’a geldiğimde taksi bulmanın zorluğu karşısında şaşırıp kaldım. Beşiktaş’ta yaşamanın sıkıntısını çektim. Taksi bulunmaz, bulunsa da durmaz. Bir keresinde
taksi buldum, ATM’de durmasını rica ettim, POS cihazı yoktu. Para çekerken arabadan inip “Seni mi bekleyeceğim be!” dedi ve başka bir müşteriyi aldı, gitti. Parayı da veremedim.

◊ Zehra Tokgöz (22), öğrenci

Ataşehir’den Bağdat Caddesi’ne gitmek için yaklaşık 1,5 saat taksi aradım. Her aradığım durak beni reddetti. Çareyi Martı’da buldum.

◊ Yasin Kıpramaz (21), öğrenci

Yedikule’den taksiye bindim. Taksici “Dolandırıcıyım ben” dedi. “Taksime turist binerse de affetmem, gezdiririm” demeye başladı. “Turistler olmasa biz aç kalırız, biz de çocuk bakıyoruz” diye açıkladı durumu.

◊ Hazan Aköz Işık, Hürriyet Ekler editörü

Kedimi veterinere götürüyordum. Cihangir’de trafikte kaldık. Şoför “Sizi burada indirmek zorundayım, soldan kaçacağım” diyerek bana yan yolu gösterdi. Kucağımda Cesur’la (kedimin adı) mücadele verdim. İnmemek için de epeyce direndim. Baktım işler iyice çirkinleşiyor. İndim ama plakasını da not aldım. Bunu gören şoför de indi arabadan, üzerime yürüdü. İçimden “Korkan ne olsun!” dedim, dik dik baktım. Neyse ki bindi arabasına, gitti.

DURAKLARI ARADIK, ARAÇ YOKTU

◊ Uygar Taylan, Hürriyet Ekler muhabiri-Beyoğlu

Hafta içi saat 12.20 gibi mahalledeki Akyol Taksi’yi aradım, taksi olmadığını söylediler. Ben ‘Ne zaman arasam taksi yok’ deyince “Demek ki iş var, taksi yok” dedi. Beni başka durağa yönlendirdi. Cihangir Taksi’yi aradım. Bebek tarafına gidecektim, o yöne giden ‘misafir taksi’ olduğunu söylediler. Yani yoldan geçen bir taksiyi çevirmişler. O da adresi bulamadı, iptal ettik.

◊ Melis Yılmaz, Hürriyet Ekler muhabiri-Bahçelievler

Evimin yakınında iki taksi durağı var. Biri Baran Taksi, diğeri İstanbul Evleri Taksi. Çarşamba günü 16.15 civarı her iki durağı da aradım, araç yoktu. “Ne zaman gelir” diye sorunca “Uzun süre gelmez, giden araç geri dönmüyor” dediler. Gün fark etmiyor, iki duraktan da taksi bulamıyorum.

◊ Gizem Dinçbaş, Hürriyet Ekler editörü-Kadıköy

 Salı akşamı 22.00 civarı aradım, “Araç yok” dediler. Durakta hiçbir zaman taksi olmuyor. 1 yıldır böyle.