Leylekler gelmeye başladı bile...
Güncelleme Tarihi:
Onların gelişi, havanın ısınıp doğanın uyanmaya başladığının yani baharın ve umudun müjdecisi. Leylek Köyü’nde yuvalar yenilendi, sayım ekipleri hazırlandı, dünyanın ilk leylek hastanesi Gurabahâne-i Laklakan da (Düşkün Leylekler Evi) temizlendi... Artık gözler havada süzülen leyleklerde ve onların dolduracağı yuvalarda...
Leyleğin Anadolu’da başka hiçbir coğrafyada olmayan bir anlam ve önemi var. Leyleklerle anılan mekânlar, inançlar, deyimler, masallar, edebiyat eserleri, türküler, şarkılar... Leyleklerin hac için gidilen Mekke’den geçmesi de bu canlıya ayrı bir anlam katıyor Anadolu insanı için. Bu nedenle bu kuşlara büyük saygıyla bakılıyor. Birçok yerde leyleklere ‘hacı leylek’ ve ‘hacı baba’ denmesi de bundan. Ayrıca “Leyleğe taş atanın kolu kırılır”, “Leyleği havada görürsen bütün yıl gezersin” gibi inançlar leyleklere bir kutsama getirirken doğayı da koruyor. İnsan dostu leyleklerin aile yapısı da şaşırtıcı… Tekeşli yaşayan leyleklerin erkeği tam bir centilmen.
Dişisinden yaklaşık bir ay önce gelerek yuvayı hazırlama işi erkeklerin görevi. Uzun mesafe yolcusu leylekler, kışı Sahra Altı da denilen Orta-Güney Afrika’da ve Hindistan’ın güneyinde geçiriyor. Baharda 500 bini aşkın leylek, sürü halinde kuzeye, Finlandiya’ya kadar olan bölgelere göç ediyor. Ve bu göç yolu Anadolu üzerinden geçiyor. Kışlıklarından yola çıkan leyleklerin göçleri 2-4 ay sürüyor ve nihayetinde üreme alanlarına ulaşıyorlar. Halk takvimine göre leyleklerin geliş zamanı (amed-i laklak) şubat sonuyla mart başı gibi gerçekleşiyor. Ancak bu yıl müjde erken geldi, leylekler Anadolu semalarında görülmeye başladı.
Fikret Can
SAYIM EKİPLERİ HAZIR
Fikret Can 15 yıldan fazla bir süredir hayatını leyleklere adamış durumda. Kuş gözlem camiası ona ‘Leylek Dede’ diyor. Çok fazla kuş gözlemcisinde ve fotoğrafçısında emeği var. Ama en çok da leyleklerde... Bu yıl leylekler erken gelmeye başlamış, bunu göz önünde bulundurarak hazırlıkları da erkene çekmişler. “Sayım ekipleri hazır… Bütün göç yollarını izleyeceğiz” diyen Can, yolda kalmış, yorulmuş, yaralanmış leylekler için de gönüllülerden bir ekip oluşturduklarını söylüyor.
DÜNYADA BENZERİ YOK
Gurabahâne-i Laklakan; leylekler başta olmak üzere göçmen kuşların bakım ve tedavisi için 19’uncu yüzyılda Bursa’da kurulmuş ilk hayvan hastanesi. Pazartesi ve perşembe günleri olmak üzere haftanın iki günü 10.00 - 15.00 saatleri arası sahipsiz sokak hayvanlarına hizmet veren Gurabahâne-i Laklakan Hayvan Tedavi Bölümü’nde, hekim ve teknikerlerden oluşan profesyonel bir ekip hazır bulunuyor.
BU KÖYDE HER AİLENİN BİR LEYLEĞİ VAR
Türkiye’de leyleklerle anılan birçok mekân var. Bunlardan en dikkat çekicisi Bursa’nın Karacabey ilçesinin Eskikaraağaç Köyü. Köyde 2005’ten beri leylek festivali düzenleniyor. Kullanılmayan köy okulu da leylek evine çevrildi. 2011’de ‘Avrupa Leylek Köyü’ statüsü verilen köy dünya çapında şöhrete kavuşan bir leyleğe ve arkadaşlığa da ev sahipliği yapıyor. Yaren Leylek ve Adem Amca tam 10 yıldır arkadaşlık ediyor. Samimi halleriyle kalpleri ısıtan ve dostluğun tür tanımadığını insanlığa yeniden gösteren bu masalsı hikâyenin belgeseli Uluslararası Prag Film Festivali’nde birincilik ödülü de kazandı. Her ailenin bir leylek evlat edindiği köyde yapılabilecek en büyük hata, bir leyleğe ya da yuvaya zarar vermek. Leyleklerin erken gelmeye başlamasıyla hazırlıklara hız verilen köyde bu yıl yuvaların tamamı yenilendi. Beton direk ve çelik yuva platformlarına alınan yuvalar artık leylekler için daha sağlıklı ve güvenli bir ortam sağlayacak.
BİNLERCESİ KONAKLIYOR
Leylekler Vadisi, Konya Beyşehir’e bağlı Yeşildağ beldesinin simgesi. Beyşehir Gölü kıyısındaki bölgenin en önemli mesire alanları arasında gösterilen Yeşildağ Mahallesi, tarihi ve doğal güzelliklerinin yanı sıra her yıl ilkbaharda binlerce leyleğin gelip yuva kurduğu bir vadi... Buradaki Leylekler Vadisi doğa ve hayvanseverlerin uğrak yeri. İlkbahardan sonbahara kadar çok sayıda leyleği barındıran Leylekler Vadisi, Beyşehir’e 30 kilometre uzaklıkta.
‘APARTMAN’ GİBİ...
Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’ndeki ‘Leylek Ormanı’ da misafirlerini bekliyor. 7 bin kilometre yol kat edip gelen leylekler, apartmanı andıran ‘Leylek Ormanı’na yerleşecek. Bafra Doğanca Mahallesi’nde ağaçlara yaptıkları kat kat yuvalarında her biri 4-5 yavru büyütecek... Yavrular mayısta yumurtalardan çıkmaya başlayacak. 4 haftalık bakımın ardından ilk uçuş deneyimlerini yaşayacaklar. Leylek Ormanı’nda bir gözlem kulesi var. Ziyaretçiler bu noktadan onları izleyebiliyor.
