Korkusunu yenemeyen çelik kafese sığınıyor

İki ayı aşkın süredir birçok kişi deprem korkusu yüzünden huzursuz. Binasına güvenmediği için çareyi evine deprem kafesi ve deprem ünitesi yaptırmakta bulanlar var. İnşaat mühendisi Hüseyin Namlı yerleştirme öncesinde gerekli ölçümler yapıldığı takdirde kafes ve ünitelerin binaya zarar vermediğini söylüyor. Görüştüğümüz diğer inşaat mühendisleri de öncelikle çelik yapının bina taşıyıcı sistemindeki yatay ve düşey yük dağılımına ve binanın toplam ağırlığına olan etkisine bakılması gerektiğini belirtiyorlar. Çıkan sonuca göre kafes ve ünite yapılabileceği üzerinde duruyorlar.

‘Kapısını açık bırakıyorum’

İzmir’de yaşayan 51 yaşındaki Feyza D. evine deprem ünitesi yaptıranlardan: “Depreme karşı çok şiddetli korkum vardı. Başka bir çarem kalmadığını düşündüm. Çünkü binayı güçlendiremiyoruz; çok maliyet çıkıyor, apartmanda kimse kabul etmiyor.
Önce çelik kasa, çelik yatak yapan pek çok yere danıştım. Onlardan onay alınca Kahramanmaraş depreminden sonra deprem ünitesini yaptırdım.”
Feyza D.’nin salonundaki ünite televizyon vitrini görünümünde. Üç kişilik ailesiyle tatbikat bile yaptıklarını anlatıyor: “Deprem diye bağırıp ünitenin içine yönleneceğiz. İki tarafta da kapısı var. Akşamları kapısını açık bırakıyorum genelde. Kendimi güvende hissediyorum çünkü 66 ton yük taşıyor. Deprem anında oluşacak darbelerin önüne geçecek bir şey olduğunu düşünüyorum. Dokuzuncu katta oturuyoruz, o anda oluşacak panik haliyle binadan kaçmaya çalışmak mantıklı gelmiyor.”

‘100 bin liraya mal oldu’

İstanbul’da yaşayan 46 yaşındaki Şükrü Akyol da ailesini korumak için çocuk odasına deprem kafesi yaptırmış. Son depremin ardından çocuklarının uyku problemi çektiğini anlatan Akyol “İstanbul, Esenyurt’ta yaşıyoruz, riskli bölgelerden biri. Evimiz dördüncü katta, üst katımız dubleks. Çocukların odalarından birine bu şekilde korunaklı bir deprem kafesi yaptırdık. Kafesi benden çok hanım istedi. Sallandığımız an girmeye çalışacağız. 60 ton ağırlığa dayanıklı. Odanın içi tamamen kafes ama alçıpanlarla kaplı olduğu için demirler gözükmüyor. Bizimkiler çok memnun” diyor. Akyol şimdi kafes için yiyecek ve içecek koyabilecekleri bir de dolap yaptırıyor. Deprem kafesi 100 bin liraya mal olmuş.

‘Evde tatbikat yapıyoruz’

İstanbul, Bahçelievler’de yaşayan 34 yaşındaki Hüseyin Sorkun, 6 Şubat depremlerinin ardından hızlıca İzmir’deki deprem ünitesi üreticisi Mustafa Tozan’a başvurmuş: “Evliyim, eşimle beraber İstanbul’da yaşıyorum. Kaldığımız bina 1999 öncesi yapıldığı için önlem almak zorundaydık. Mustafa Bey’i YouTube’dan araştırarak bulduk, kendisine ulaştık. Deprem ünitesini hızlıca yapıp ulaştırdı. Yatak odasına yerleştirdik. Evde tatbikat yapıyoruz. Yapay zekâ destekli deprem dedektörü de aldım, 15 saniye öncesinden sizi uyaran bir sistem.”

‘Gardırobu nasıl kuruyorsanız bu da öyle’
Mustafa Tozan, 68, emekli elektrik teknisyeni

◊ Eşimin deprem korkusu 2020’deki İzmir depremiyle arttı. En ufak bir sallantı olsa ayakkabılarını almadan beşinci kattan aşağı koşuyordu. En sonunda “Bana bir kutu yap, deprem olduğunda bari o kutunun içine gireyim” dedi. Yani deprem ünitesi fikri eşimden çıktı. Önce 1,5 metre uzunluğunda ve genişliğinde metal kafes yaptım. İçine malzeme konabilecek dolap gibi bir oturak yerleştirdim. Sonra zamanla geliştirdim. Emekli maaşıyla 30-40 bin lira harcadım. Makine mühendislerine statik hesaplarını yaptırdım.
◊ Kahramanmaraş depremlerinden sonra ilgi arttı. Günde 100 telefon, 70-80 WhatsApp mesajı alıyorum. 6 Şubat’tan bu yana 15 tane yaptık, çok yoğun bir istek var. Aylık kapasitemiz en fazla 3-4 tane. Kendi çelik atölyem yok. Çelikçide çelikleri yaptırıyorum, mobilyacıda mobilyaları…
◊ Farklı şehirlere demonte şeklinde gönderimini yapıyorum ama İzmir ve yakınlarındaysanız kendim gelip montaj yapıyorum. 6 parça metal, 10 parça kadar da ahşaptan oluşan bir ünite. Kullanım kılavuzu, vidaları hazır. Aldığınız gardırobu evinize nasıl kuruyorsanız, bu da öyle... Fiyatları 2 kişilikten başlıyor, 6 kişilik aileye kadar gidiyor. 4 kişilik bir aile için bir ünitenin şu anki fiyatı 80 bin lira.

‘Oda içinde yeni bir oda’
Muhammet Demirci, 53, demirci

◊ 1999 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Gölcük’teki işlerini, bina güçlendirmelerini yaptık. 6 Şubat’ta gerçekleşen depremlerden sonra direkt deprem kafesi üretimine girdim. Bütün ürünü demonte yapıyorum. Müşterinin evinde 15-20 dakikada monte edip çıkıyorum.
◊ Biz oda içine yeni bir oda kuruyoruz. Üzeri kaplandıktan sonra yerleştirdiğimiz demir kafes belli olmuyor, kendi odanız gibi kullanabiliyorsunuz. Panik odası oluşturuyoruz.
◊ Kullanılacak malzeme dairenin katına göre değişiyor. Birinci katta oturan kişinin üzerinde 6-7 kat var, buraya ağır çelik öneriyoruz.
Üst katta oturan müşterimize hafif çelik öneriyoruz. Bir odanın ağır çelikten fiyatı 130-140 bin lira civarında değişiyor.
◊ Depremi yaşayan birçok insan bize başvuruyor. Özellikle Güneydoğu ve İstanbul başta olmak üzere memleketin her yerinden telefon alıyoruz.
◊ Deprem yatağı da yapıyoruz. 40 tona kadar dayanıklı deprem yatağı da çelik konstrüksiyondan oluşuyor. Kafes gibi düşünün, üstü kapalı, yanları çelikten çapraz makaslı, üzerine blok düştüğü zaman size gelmesini engelleyen bir kafes. Deprem yatağının
fiyatı 43-60 bin lira arasında değişiyor.