K-Pop’tan sonra sıra K-Lit’te!

Kore edebiyatıyla tanışmam Han Kang’ın 2016 Uluslararası Man Booker Ödülü alan ‘Vejetaryen’ romanıyla oldu. Bu kitabı okuduktan sonra Koreli yazarlar daha fazla ilgimi çekmeye başladı. Ama uzun süre Türkçeye çevrilmiş romanlarını bulmakta zorluk yaşadım. Ancak son dönemde bu durum değişti. Artık girdiğim kitapçılarda Kore edebiyatından daha çok eser karşıma çıkıyor.

Son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de Kore deyince ilk olarak akla küresel bir çılgınlığa dönüşen K-Pop yani ‘Kore pop’u geliyor. Kore dramaları da büyük ilgi görüyor. ‘Squid Game’ dizisini neredeyse duymayan, izlemeyen kalmadı. Kısacası ‘Hallyu’ yani ‘Kore dalgası’ müziğiyle, sinemasıyla, dizileriyle ve mutfağıyla çığ gibi büyüyor. Kore edebiyatı da bu çığın bir parçası olma yolunda... Kore Kültür Bakanlığı’nın Türkiye dahil 14 ülkede, Koreli yazarların kitaplarının daha çok okunmasına ilişkin gerçekleştireceği etkinlikler bunun bir göstergesi. Ayrıca bu yıl Oxford’un İngilizce sözlüğünün son baskısına 26 Korece kelime eklendi. Özetle; Kore dili ve edebiyatı meraklılarının her geçen gün arttığı bir gerçek. Koreli yazarlara kitaplıklarınızda artık daha çok yer açın, ‘K-Lit’ (İngilizcede Kore edebiyatı anlamına gelen ‘Korean literature’ kelimelerinin birleşiminden oluşuyor) akımı kapımızda...

‘KÜLTÜREL YAKINLIK DUYUYORUZ’

Son dönemde Koreli yazarların romanlarını daha sık raflarda görmeye başladık. Bunda Kore müziğine ve dizilerine olan ilginin etkisi var mı?

Evet, son yıllarda Kore kültürü dünya çapında büyük ilgi görüyor. Türkiye’de Kore müziğine ve dizilerine olan ilginin artması beraberinde Kore edebiyatı okurlarda bir merak uyandırıyor. Aynı zamanda Kore Edebiyatı Çeviri Enstitüsü’nün (KLTI) desteği de büyük etken. Hem çevirmen hem yayın desteği sağlayan bu kurum sayesinde Koreceden çeviri eserler de artıyor.

İki ülke kültürü arasındaki benzerlikler sizce bu ilgide bir etken mi?

Kesinlikle. Aile yapıları, akrabalık ilişkileri, büyüklere saygı unsuru, düğün, bayram, doğum gibi gelenekleri bizimkilerle çok benzeşiyor. Türk okurlar bu benzerlikleri edebiyat aracılığıyla görünce Kore’ye karşı daha fazla yakınlık duyabiliyor.

Kore edebiyatıyla ilgili genel bir değerlendirme yapabilir misiniz?

Kore edebiyatı henüz Nobel’le taçlandırılmadı. Ancak çok köklü bir yapıya sahip. Açıkçası bu ödülü fazlasıyla hak eden pek çok Koreli yazar var. Bunun en büyük sebebi olarak çeviri yetersizliği görülüyor. Neticesinde çeviri sayısını arttırma çabaları var. Artık Kore edebiyatı dünyada daha fazla ilgi uyandıran bir edebiyat...

Kore dili ve edebiyatı bölümüne ilgi son yıllarda arttı mı?

Evet. 2010’lu yıllarda Kore diline ilgi çok arttığı için 2021 yılında lisans programında ikinci öğretime de başladık. Her yıl kontenjanımız tam doluyor.

‘İKİ TOPLUMDA DA SAYGI ÖNEMLİ’

28 yaşındaki Büşra Zor, Erciyes Üniversitesi’nde Kore dili ve edebiyatı eğitimi görüyor. Bu, onun ikinci üniversitesi. 10 yıldır Kore kültürüyle ilgileniyor. Her şey Kore müziklerini ve dramalarını yakından takip etmesiyle başlamış. Instagram’daki Wonhae (İstiyorum) adlı hesabı üzerinden okuduğu Koreli yazarların kitaplarını paylaşıyor. Amacı ileride Kore dilinden Türkçeye çeviriler yapmak. Gong Ji-young’ın ‘Mutlu Günlerimiz’ romanı onu çok etkilemiş: “Duyguyu okuyucuya çok güzel geçiren bir roman.” Kore ve Türk kültürlerinin benzer olduğunu düşünüyor, “İki toplumda da saygı önemli” diyor.

‘12 KİTAPLIK GÜZEL BİR SERİMİZ OLACAK’
Cem Erciyes, Doğan Kitap Yayın Direktörü

Kore edebiyatından bugüne kadar dokuz kitap yayımladık. 2022 planımızda üç yeni eser var. Önümüzdeki yılın sonuna kadar 12 kitaplık güzel bir serimiz oluşacak. Bir süredir yılda mutlaka iki-üç kitap yayımlamaya çalışıyoruz. 

Kore edebiyatını iyi temsil eden, güncel klasik halini almış ya da ülkesinde çok sevilmiş kitapları yayımlamayı tercih ediyoruz. Aralarında ‘Prenses Bari’ gibi tarihi romanlar da var, ‘İyi Evlat’ gibi çok daha genç bir dille yazılmış gerilimli maceralar da…

Kore edebiyatının, dünya edebiyatı başlığında yayımlanan pek çok kitaptan daha fazla ilgi gördüğünü söyleyebilirim. Türkiye’deki Kore filmlerine ve müziklerine ilgi duyanlar bu kitapları ediniyor. Bir de farklı edebiyatlara, iyi kurgulara meraklı olanlar...

‘YAZARLARIN YALIN AMA ÇARPICI DİLİ ETKİLİ’
Çağdaş Gümüşoluk, A7 Kitap editörü

Büyüklüğünü kestirememekle beraber Kore edebiyatına bir ilginin olduğu açık. Son yıllarda özgün dillerinden Türkçeye kazandırılan güçlü yazarların güçlü metinlerindeki nicel artışla daha fazla okurun başını bu yöne çevirdiğini söylemek mümkün.

Kore edebiyatının gerek dünyada gerekse Türkiye’de giderek artan popülaritesinde çağdaş yazarlarının zamanın ruhunu hem yalın hem de çarpıcı bir şekilde yansıtabilmesinin etkisi büyük. Han Kang’ın ‘Vejetaryen’iyle Cho Nam-joo’nun ‘Kim Jiyeong, DOĞUM: 1982’sinin ortaklaştığı nokta burası. Her iki kitabın da hak ettikleri ilgiyi görmeleri, bana öyle geliyor ki yazarların hem tartışmaya açtıkları konuların güncelliğinde hem de bu tartışmaları yalın ve çarpıcı bir dille yapmadaki maharetlerinde saklı.

ÖNE ÇIKAN KORELİ YAZARLAR

Kore edebiyatına ait pek çok eseri Türkçeye kazandıran Prof. Dr. Göksel Türközü’nden Kore edebiyatıyla tanışmak isteyenlere öneriler:

Dünya çapında ödül alanlar yazarları takip edebilirsiniz: Han Kang, Kim Young-ha, Pyun Hye-young, Kim Hyesoon, Yun Ko-eun.

En güçlü kalemlerden, Hwang Sok-yong. ’Prenses Bari’ ve ‘Tanıdık Şeyler’ isimli kitapları halihazırda dilimize çevrilmiş durumda.

Çok sevilen kadın yazar Gong Ji-young. Yazarın ‘Mutlu Günlerimiz’ kitabını Türkçe olarak bulabilirsiniz.

Nobel’e yakın isim, şair Ko Un. ‘Yarın Destanı’ ve ‘On Bin Can’ kitapları Türkiye’de raflarda.