İnsanlığın böceklerle imtihanı başladı

İslam kaynaklarında İbrahim’i ateşe attıran zalim bir kral olarak resmedilen Sümer Kralı Nemrut, Tanrı’ya bile meydan okuyacak kadar kendini güçlü görüyorken burnuna bir sinek kaçmış ve beyninin içindeki sinek vızıltısıyla çıldırarak ölmüş.

Burundan girip öldüren sinek söylencesi şöyle dursun, sinek, böcek diye bu hayvanları küçük görmeyin. Tarihte böceklerin çökerttiği, hırpaladığı çok sayıda medeniyetten bahsedilir.

Günümüzdeyse böceklerle ilişkimiz biraz daha çetrefilli. Öncelikle yeryüzünde bizim yaşam biçimimiz nedeniyle en hızlı sayıları azalan, kitlesel yok oluşlara maruz kalan canlı grubu böcekler. ‘Biological Conservation’ adlı itibarlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmada “Gıda üretme yöntemlerimizi değiştirmezsek böcekler birkaç

10 yıl içinde tümden yok oluş güzergâhına girecek” deniyor.

Ancak ne var ki böceklerin artık dünyanın değişen dengeleri nedeniyle bazen varlıkları da dert olabiliyor. Bunun en çarpıcı örneklerinden biri bu yıl Avrupa’da yaşanıyor. Fransa’da başlayan tahtakurusu istilası yayılmaya devam ediyor. Tahtakuruları önce Fransızların sinirlerini altüst etti. Oradan İspanya’ya geçerek koca bir ülkeyi delirttiler ve şimdi de Yunanistan’da panik yaşatıyorlar.

Onlarla baş etmek o kadar da kolay değil. Çünkü uzmanlar yıllar içinde ilaçlara karşı bağışıklık kazandıklarını söylüyor. Yaşam döngüsü 8 hafta olan ancak nem ve sıcaklığa bağlı olarak 11 ay kadar yaşayabilen tahtakuruları iklim krizi sonucu dünyanın artan ısısı nedeniyle gaza basmış görünüyor.

Bizim de derdimiz

Ülkemizde de olmaması gereken birçok canlı son yıllarda giderek canımızı sıkar bir hal aldı. Örneğin Bangladeş’te bu yıl dang hummasından 989 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan virüsü yayan sivrisinekler ülkemizde de birçok ili sardı.

Biliminsanlarımız Akdeniz’deki istilacı türlerin sayısının artık 1.000’e yaklaştığını, iç sularımızdaki yabancı türlerin, yerli türlere gölleri, dereleri dar ettiğini, Karadeniz Bölgesi’nin Japonya’dan gelen bir böcek tarafından işgale uğradığını söylüyor. İklim krizinin etkisiyle ısınan sular tropik denizlerden gelenlere uygun ortamı sunuyor, Karadeniz’de artan nem ve sıcaklık tropik böceği evinde hissettiriyor…

Bunların ekonomik maliyetleri de gün geçtikçe artıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın İstilacı Yabancı Türler Raporu’ndaki verilere göre küresel ölçekte biyoçeşitlilik üzerindeki en büyük tehditlerden biri olan istilacı yabancı türlerin dünyaya verdiği zarar 1.4 trilyon dolardan daha fazla. Avrupa’da 12 binin üzerinde tür var ve bunların yüzde 15’i istilacı.