İnsan yüzünün Google'ını yaptılar, fotoğrafı yükleyince kim olduğunuzu buluyor! Saklayacak yüzümüz kalmadı
Güncelleme Tarihi:
Metroda karşınızda oturan bir yabancıyla göz göze geliyorsunuz… Size uzun uzun, sanki tanıdıkmış gibi bakıyor. Tuhaf bir şey var ama anlam veremiyorsunuz. Eve gelip Facebook’a girdiğinizde sizi daha büyük bir şaşkınlık bekliyor: O yabancı profilinizi bulup arkadaşlık talebi göndermiş.
Yukarıdaki spot bir gerilim filmi senaryosu gibi, doğru. Hayır, hemen bugün başınıza böyle bir şey gelmeyecek. Ama yakın gelecekte mümkün... Teknolojisi şimdiden hazır ve kullanılıyor. Clearview AI adlı teknoloji girişimi, internetten 3 milyar profil fotosu toplayarak yüzde 98 oranında doğru eşleştiren bir yüz-tanıma uygulaması geliştirdiği haberiyle gündeme geldi.
İşin ardında Facebook’un yer aldığı söylentisi, haberin viral etkisini güçlendirdi. Kapsamlı bir araştırma yürüten The New York Times (NYT) muhabiri Kashmir Hill, olayı ortaya çıkaran gazeteci. Dijital mahremiyet alanında uzman olan Hill, “Sokakta tanınmadan yürümeyi artık unutun” sözleriyle haberi NYT’nin manşetine taşıdı. Hoan Ton-That adlı Avustralyalı bir girişimci tarafından kurulan Clearview AI, şimdiden ABD’de yüzlerce kanun uygulayıcı organizasyon (emniyet birimleri, federal ajanslar, mahkemeler) tarafından kullanılıyor. 10 bin dolardan başlayıp 250 bin doları geçen üyelik ücretleriyle Clearview AI’a abone olabiliyorsunuz. Sistem basit: Kişinin fotoğrafını çekip yüklüyorsunuz ve internette halka açık tüm fotoğraflarını, yer aldığı internet sitelerinin linkleriyle beraber önünüze getiriyor. Sosyal medya kullanıyorsa kimliğini, hatta adres ve telefonunu bulmak sadece dakikalar sürüyor. Clearview AI uygulaması Facebook, YouTube ve milyonlarca başka siteden çektiği 3 milyar fotoğraflık veritabanına sahip. Hoan Ton-That’le görüşen Kashmir Hill, uygulamayı birinci elden denemiş. Sistemin anında bulup getirdiği kendine ait fotoğraflardan bazılarını daha önce hiç görmediğini yazıyor. Üstelik yüzünü biraz kapattığında bile sonuçlar değişmemiş!
Herkes topu birbirine atıyor!
Clearview AI sistemini iki mühendis geliştirmiş. Biri insanların yüz fotoğraflarını internetten otomatik toplayan bir algoritma yazarken, diğeri tüm imajları sayısal veriye dönüştüren bir program kodlamış. Sonuçta ortaya ABD hükümetinin, hatta Silikon Vadisi devlerinin bile önüne geçen bir yazılım çıkmış. Üstelik uygulama akıllı gözlüklere uyumlu olabilecek şekilde tasarlanmış. Clearview’un 3 milyar fotoyu hangi yetkiyle indirdiği muamma çünkü Facebook, YouTube gibi platformların ciddi kısıtlamaları mevcut. Hill’e göre Clearview bu sitelerin kullanım kurallarını hiçe sayıyor. Hoan Ton-That ise “Bunu herkes yapıyor” diyor ve “Facebook’un haberi var” diye ekliyor. Facebook yetkilileri uygulamayı incelemeye aldıklarını belirtmişler. Kafaları karıştıransa Clearview’u fonlayanlardan Peter Thiel’in Facebook’un önemli sermaye yatırımcılarından biri olması. Facebook’un mahremiyet ayarlarını değiştirerek arama motorlarının profilinize bağlantı vermesini kapatırsanız Clearview’u engelleyebiliyorsunuz. Ancak fotoğrafınız veya videonuz bir kez veritabanına düştü mü geri dönüşü yok.
Onlarca vakayı çözdü
Clearview’u kullanan ABD emniyet birimleri şimdiden onlarca gizemli vakayı çözmeyi başarmış. Ancak veritabanı genişledikçe yanlış eşleme ihtimalinin artacağı belirtiliyor. Özellikle ten rengi koyu olanlarda bu risk daha yüksek. Konuyu araştırırken karşıma çıkan, yanlış eşkal yüzünden 17 yıl boşuna hapis yatan ABD’li Richard A. Jones’un hazin hikâyesi buna ilginç bir örnek. Clearview’ın büyük yatırımcısı Richard Schwartz, uygulamanın görev bilinciyle çalışan organizasyonlara faydasından memnun. Yine de çocuklar için sosyal medya hesabı açarken iki kere düşünmeliyiz. Tabii gelecekte ‘görünmez olmayı’ tercih edecek bir nesle şans bırakmak istersek...
Nasıl Çalışıyor?
Yüz tanıma sistemleri yüzün geometrisini tarayarak vektörel çizgilere dönüştürür. Özetle yüzün haritasını çıkarır. Matematik formülü şeklindeki bu veri, veritabanına kaydedilir ve bir fotoğrafa göre çok daha az yer kaplar. Aranacak kişinin fotoğrafını aynı şekilde vektöre dönüştüren uygulama, sadece sayısal verileri eşleştirerek saniyeler içinde milyarlarca kayıt içinden fotoğraftakinin kim olduğunu bulup getirebilir. Kafanıza tavşan kulakları takan uygulamaları kullanırken lütfen bunları hatırlayın!
YENİ BİR ÜRÜN
Akıllı lens gerçek oldu
Mojo Vision firması, dünyanın ilk gerçek akıllı lensini geliştirdiğini duyurdu. Çalışan bir prototipi sergilenen mini ekran niteliğindeki lens, göz önüne çeşitli verileri getirebiliyor. Arttırılmış gerçeklikle navigasyon ve çevre bilgileri gösteren, hatta karanlıkta görmeyi bile mümkün kılan lens, gözler kapalıyken de çalışıyor.
DUYDUK DUYMADIK DEMEYİN!
Ne düşündüğümüzü anlayabiliyorlar
Yapay zekâ çoktan düşünce okumaya başladı bile. Endişelenmeyin, önceki yıl Japonya’da geliştirilmeye başlayan sistemin çalışması için kafanıza kablolu fMRI cihazları bağlanması şart. Ardından bir süre YZ’nin nasıl düşündüğünüzü öğrenmesi gerekiyor. Siz önceden belirlenmiş nesneleri düşünürken kan akışınızı ve beyin dalgalarınızı ölçüyor. Düşündüklerinizi yeterince öğrendikten sonra aklınızdan geçen somut objeleri elindeki verilerle karşılaştırarak bulabiliyor ve ekrana yansıtıyor. Sistemin felçli hastaların yararına kullanılması planlanıyor.