Incel şiddetinden sonra, sıra femcel’lerde mi?

Hafta başında ABD’nin Wisconsin eyaletindeki bir okulda 15 yaşındaki kız öğrencinin gerçekleştirdiği saldırıda bir öğretmen ve bir öğrenci yaşamını yitirirken 6 kişi de yaralandı. Olay yerinde kendi silahından çıkan kurşunla öldüğü belirtilen Natalie Rupnow’un bazı sorunları olduğuna ilişkin ilk açıklamalar bir süredir özellikle sosyal medyada tıpkı ‘incel’ gibi sık rastlanan bir kavram olan ‘femcel’i tekrar tartışmaya açtı. Karşı cinsle romantik ya da cinsel ilişki kuramayan ve bunun sorumlusu olarak kadınları gören erkeklerin oluşturdukları topluluklara ‘incel’ deniyor. Hatta geçen aylarda iki genç kadını öldüren Semih Çelik’in de bu topluluklarla bağlantıda olduğu iddia edilmişti.

Femcel ise gönüllü veya başka nedenlerle seks yapmayan kadınların oluşturduğu çevrimiçi bir altkültür. Yaygın kanı bu yönde. Gerçek hayatta sosyal anlamda dışlanıp özgüvenleri sarsılırken sosyal platformlar üzerinden arkadaşlık kuruyorlar ve bu yüzden de ‘kronik çevrimiçi’ olarak adlandırılıyorlar. Peki, femcel’ler nasıl bir psikolojiyle hareket ediyor? 2 ayda bir yayımlanan Archives of Sexual Behavior dergisinin yaptığı araştırma tam da bu soruya yanıt veriyor.

Araştırma için çevrimiçi popüler bir femcel tartışma sitesindeki abone sayısı en yüksek 5 alt forumdan
24 bin veri incelenmiş. Sonuçlara göre femcel’ler cinsel hayatlarında tatminsizlik gibi farklı hayal kırıklıklarıyla mücadele ediyorlar. Güzelliği bir güç olarak görüyorlar. O güçle elde edilen şeyleri
arzu ediyorlar. Mayıs 2021-Mayıs 2022 arasını kapsayan araştırmada femcel’lerin incel’ler kadar şiddete yatkın olmadıkları, daha az saldırgan oldukları belirtiliyor. Ancak bir not düşmeyi de ihmal etmemiş araştırmacılar: “Biz onların sadece çevrimiçi aktivitelerini inceledik. Çevrimdışı davranışlarını doğrulamanın bir yolu yok.”

İngiliz The Independent gazetesinin haberine göreyse incel’ler mutsuzlukları için kadınları suçlarken femcel’ler kendilerini suçluyor. Femcelizm ataerkil yapılara bir tepki, oysa incelizm bu ataerkil yapılar içinde var olan kadın düşmanı şiddeti körüklüyor.

‘Baskıların görmezden gelinmesine yol açıyor’

Femcel ataerkil yapıya bir tepki olarak görülse de
kimilerine göre kadın hareketine yarardan çok zarar veriyor. Nasıl zarar verdiğini, kurumlara toplumsal cinsiyet odaklı eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunan sebuka’nın kurucusu, avukat Aslı Karataş anlattı:

◊ Kadınların cinsellikleriyle ilgili yaşadıkları baskılanma incel’lerin aksine bambaşka toplumsal dinamiklerden ileri geliyor. Ve bu adlandırmalar aslında bu baskıların da görmezden gelinmesine yol açıyor.

◊ Bu niteliksiz, hiçbir felsefesi olmayan adlandırmalar ciddiye dahi alınmamalı. Bunların ciddiye alınmasının da gereksiz bir değer atfetme manasına geldiğini düşünüyorum.

◊ Femcel meselesi yine kadın nefretinden, kadın düşmanlığından doğan bir kavram. Feminist öfkeyle baş edemeyen ve aslında ayrıcalıklarının yüzüne vurulmasından hoşlanmayan, kadınların haklarını gasp ederek elde ettikleri pozisyonun ayyuka çıkmasından rahatsız olan kesimlerin yarattığı terimler bunlar.

◊ Feminizmin, Nazi boyutunda bir öfke hareketi, şiddet hareketi, bir baskılama hareketiymiş gibi manipüle edilerek lanse edilmesi ve feminist hareketin sahiplenilmesinin önlenmesi, feminizmin itibarsızlaştırılması maksadıyla ortaya atılan bir kavram. Gelgelelim, bence bugün feminist kelimesi çoktan iadei itibarını kazandı. Hem Türkiye’de hem dünyada çok kuvvetli bir örgütlü mücadele alanı toplumsal cinsiyet eşitliği.