İlkyardım ‘can’dır!

Bundan 8 yıl önce... İkiz bebeklerim yeni emekliyor. Gözümüz üzerlerinde... Evdeki tehlikeli her şeyi ortadan kaldırmışız. Annelik içgüdüsü mü bilemem ama bir gün “Ben ilkyardım eğitimi almalıyım” diyerek hemen bir kursa yazıldım.

10 gün sonraydı. Kızımın tuhaf sesler çıkardığını fark ettim. Baktım, yüzü morarıyordu. Kucağıma alıp ağzına baktım, bir şey görünmüyordu. Sonra kursta aldığım eğitim aklıma geldi. Bebeği, başaşağı sol koluma yatırdım. Sağ elimle sırtına, kürek kemiklerinin ortasına sert sert vurdum. Yedi ya da sekizinci vuruşumda boğazından kalınca bir yaprak çıktı. O dehşet içinde ağlıyordu, ben mutluluktan... Size ilkyardımın önemini bundan daha iyi bir örnekle anlatamam diye düşünüyorum. Mayısın ilk haftası ülkemizde Trafik ve İlkyardım Haftası olarak kabul ediliyor. Bu vesileyle basit, temel ilkyardım bilgisini derledik.

SIRAYLA BİLİNÇ, SOLUNUM VE NABIZ KONTROLÜ YAPILIR

İlkyardım eğitimi veren Sarızeybek Merkezi’nden Sibel Uçkun’a da sordum. Sizinle önemli noktaları paylaşayım...

* Acil bir durumda ilk iş, hastanın bilincini kontrol ederek 112’yi aramak ve ambulans çağırmak olmalı.

* Sonra ‘Bak-Dinle-Hisset’ yöntemiyle hastanın nefes alıp almadığı kontrol edilmeli. Solunumu olan hasta daha rahat nefes alabileceği ‘kurtarma pozisyonu’na alınmalı.

* Hastanın bilinci kapalıysa, nefes almıyorsa, mutlaka ilkyardım eğitimi almış bir kişinin kalp masajı ve suni solunum yapması gerekir.

* Boğazına bir şey kaçtığı için nefes alamayan yetişkinlere ‘heimlich manevrası’ uygulayabilirsiniz. Yani hastanın arkasına geçip önce iki kürek kemiği arasına 5 defa süpürür gibi vurup, ardından göbek çukuruyla göğüs kemiği alt noktası arasına bir elinizi yumruk yaparak yerleştirin. Diğer elinizle destekleyerek içe ve yukarı doğru beş kez basınç uygulayın.

* Her doğru müdahale hayat kurtarır, bu da eğitim almakla mümkündür.

PSİKOLOJİK İLKYARDIMI EĞİTİMLİ KİŞİLER UYGULAMALI

Dünya Sağlık Örgütü ‘psikolojik ilkyardım’ı doğal afetler, savaşlar, şiddet eylemleri sonucunda acı çeken ya da yardıma ihtiyaç duyan kişilere sunulan destekleyici ve insani yardım şeklinde tanımlıyor.

Uzman klinik psikolog Reyhan Algül bu konuda yapılabilecekleri şöyle anlatıyor:

* Karşınızdakini dikkatle dinleyin.

* Neye ihtiyacı olduğunu, onun için ne yapabileceğinizi öğrenin.

* Empatik olmayı unutmayın. Duygularını anlatması için kişiyi sakince teşvik edin.

* Su verme, sarılma, elini tutma, basit sorular (adı, yaşı) sorma gibi eylemlerle karşınızdaki insanın sinir sisteminin rahatlamasına yardımcı olmaya çalışın.

* Kendinizi olaya kaptırmadan serinkanlılığınızı koruyun.

* Kişiyi destek alması konusunda teşvik edin.

Algül bu yardım için de eğitim almak gerektiğinin altını çiziyor: “Psikolojik ilkyardımı, eğitimini almış kişilerin yapması en doğrudur. Çünkü çok iyi niyetle yapılan bir eylem bazen daha çok zarar verebilir.”

EĞİTİMİNİ ALIN

‘Sertifikalı ilkyardımcı’ olmak için Sağlık Bakanlığı onaylı bir kurumdan eğitim almak gerekiyor. Temel ilkyardım eğitiminiyse pek çok kurum veriyor.

* Türk Kızılayı tarafından kurulan ilkyardım.org.tr sitesinde ilkyardım konusunda her tür bilgi yayımlanıyor. Ayrıca Türkiye’de ilkyardım eğitimi veren merkezler de sıralanıyor. Site üzerinden bağlantısı verilen mobil uygulamayla tüm bu bilgiler her an cebinizde.

* Koç Üniversitesi İlk Yardım Eğitim Merkezi www.kuiyem.ku.edu.tr

* Udemy İlkyardım Eğitimi (Yunus Pinto, 46.99 lira) www.udemy.com