İklim zirvesi ve onun gerçekleri

Yetkililerle ve sistemle uzun süredir derin bir görüş ayrılığı yaşıyor Z Kuşağı... İklim krizi gençler için geleceklerinin ve hayallerinin çalınması anlamına geliyor. Bunu yıllardır cuma günleri yaptıkları iklim grevleriyle haykırıyorlar. Siyasiler içinse durum ‘Şimdi olayı kavramış gibi yapalım, zamanı gelince bakarız bir çaresine’ bakış açısından öte değil. Onlar lafla gemi yürütmeye çalışıyor, gençlerse ‘Gemi batıyor!’ diye bağırıyor.

“Dile kolay, bu 26’ncısı... 25 tanesi zaten bir şeyi çözmemiş, 26’ncısı ne yapacaktı ki” diyen Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz “Hiçbir beklentimiz yoktu, hiçbir şey çıkmadı ve çıkmayacak” diye özetliyor COP26’yı. Nedeniniyse “Paris’tekinde Paris Anlaşması imzalanacaktı. Burada o da yok. Devletlerin altına imza atıp meclisinden geçirecek, yaptırımı olan herhangi belge yok” diye açıklıyor.

‘GENÇLERE BAKMAK YETERLİ’

İklim aktivisti Ömer Madra da siyasetçilerin neler yapacaklarıyla ilgili söylemlerinin, en önemli gerçek olan fosil yakıt sorununu gölgelediğine dikkat çekiyor. “Acilen yapılması gereken fosil yakıtların kullanımının bırakılması. Biliyoruz ki nutuk çeken kimi ülkeler petrol, kömür ve doğalgazı sıfırlamak şöyle dursun, bu endüstrileri halen finanse edip büyümelerine katkı sunuyorlar. İngiltere ekonomik kalkınmayı arttırmak için 113 tane denizaşırı petrol ve doğalgaz arama ruhsatı verdi. Almanya ‘2038’e kadar kömürü bırakacağım’ diye söz verdi ama en kirlisi olan linyiti bırakmıyor. ABD Başkanı Biden bir yandan Çin ve Hindistan’ı fosil yakıtlar konusunda suçluyor ama hem Meksika Körfezi’nde hem de Alaska’da fosil yakıt çıkarmayı serbest bıraktığı için kendisi ülkesinde dava edildi. Türkiye de Paris Anlaşması’nı imzaladı ama daha geçen ekim başında termik santrallar için kömür ithalatını kolaylaştırdık. Özetle; söylenenler başka, gerçekler başka olabiliyor. Oysa gerçekleri ve umudu görmek isteyenlerin gençlere bakması yeterli.”

Cansın Leylim ise 350.org’un küresel ekibinden ve Glasgow’da toplantıları ve sokağı takip ediyor. Konferansı, dünya ülkeleri arasındaki eşitsizliğin zirveye çıktığı bir etkinlik olarak gören Leylim “COP’ların eşitlikçi ve şeffaf olmayan yanını biliyoruz ama bu hepsini geçer. Aşı olamadıkları için gelemeyen ülkeler var. Bir odayı tutmak kimi ülkeler için 4 kişilik bir ailenin 1 yıllık geliri. Bir de vize sorunları var. Yani iklim krizinden en çok etkilenecek olan ve bu konferanslarda en büyük etkiyi yaratan küçük ülkeler ve ada ülkeleri yok. Salonlara giriş için sivil toplum örgütlerine sadece birkaç bilet veriliyor” diyor.

Eylemlerinse bambaşka bir havayı yansıttığını söylüyor Leylim. Özellikle yoksul ve gelişmekte olan ülkelerin genç aktivistlerinin hem kapitalizme hem de iklim krizine yönelik çok sert bir söyleme sahip olduğuna dikkat çekiyor: “Greta ve genç aktivistlerin mitingi vardı. Gençler üzgün ve çok öfkeli. Buradaki eylemlerde iklim hareketinin emek hareketiyle birlikte olduğunu da gördük. Bu çok umut verici. Sendikalar, iklim eylemcileriyle hareket ediyor. Özetle; burada sokağa bakınca umut, salona bakınca bolca konuşup alkış bekleyen siyasiler görünüyor.”

NE UMDUK NE BULDUK?

COP26’nın resmi hedefleri 4 maddede özetleniyor:

Tüm ülkelerin 2050’ye kadar net sıfır (karbon emisyonu) taahhüdünde bulunması ve küresel ısınmayı 1.5 derecede tutma hedefiyle çalışmaların başlaması. Bu yönde hiçbir gelişme yaşanmadığı gibi devletler 1.5 derecelik sınırdan geri adım atmaya çalışıyor.

İnsanları ve doğal yaşam alanlarını korumak için işbirliklerinin gerçekleşmesi. Yoksul ve gelişmiş ülkeler arasındaki eşitsizliğin daha da gün yüzüne çıktığı konferansta bu yönde de umut verici gelişmeler olmadı.

İklim değişikliğiyle mücadele ve uyum çalışmaları için zengin ülkelerden fon sunulması. 2009’da vaat edilen 100 milyar dolarlık fon
dahi oluşturulabilmiş değil.

Paris İklim Anlaşması’nı işler hale getirmek üzere yazılan Paris Kurallar Kitabı’nın tamamlanması. Ortak zaman çerçevelerinin belirlenmesi, şeffaflık gereksinimlerinin güçlendirilmesi ve karbon ticareti ve/veya karbon piyasaları konularında uzlaşılamayan, yarım kalan konuların tamamlanmasını içeriyor. Konferansın belki de en somut adımı bu olacak.

KISA KISA

15 KIZILGEYİĞİN HAYATI KURTULDU

Bolu’da, Tarım ve Orman Bakanlığı Milli Parklar Müdürlüğü’nün 15 kızılgeyiğin avlanmasına yönelik ihalesi için Bolu İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı aldı. 9.000 ile 32.000 lira arasında verilen ücretlerle öldürülecek geyiklerin kurtulması için davayı Vegan Derneği açmıştı. Geçen yıl da ihale hayvanseverlerin itirazı üzerine iptal olmuştu.

DÜNYA, BOZKIR DELİCESİNİN KANATLARI ALTINDA

Iğdır Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü ile Kuzey Doğa Derneği görevlileri, Aras Kuş Halkalama İstasyonu’nda bir bozkır delicesine uydu takip cihazı takmıştı. Bu şekilde izlenen bozkır delicesi son 1.5 yılda, 13 ülkeyi dolaşarak 24.991 kilometre yol yaptı. Kazakistan, Rusya, Gürcistan, Ermenistan, Türkiye, Irak, Suriye, Ürdün, Mısır, Sudan, Çad, Nijer ve Nijerya bozkır delicesinin gezdiği ülkeler.

�