Her daim bağımsız ve güçlüler!

Sosyal medyada denk geldiğim bir karikatürde heykel gibi duran Mısır kedisi yanındaki kediye “Bize halen tapıyorlar mı” diye soruyordu. “İşte b.kumuzu temizliyor, yemeğimizi veriyorlar” diye yanıt aldıktan sonra da “İyi bari” diyordu. Kedilerle durumumuzu iyi özetleyen bir diyalog... Yaygın kanı, kedilerin eski Mısır döneminde evcilleştirildiği yönünde... Ama biliminsanlarının yaptığı son çalışmalar kedi-insan birlikteliğinin 10 bin yıl kadar geriye gittiğini gösteriyor. Kediler evimizdekilerle sınırlı değil. Her ne kadar büyüğünden küçüğüne hepsi benzer özelliklere sahip olsa da onların da bir ‘zirvedekiler kulübü’ var. Yani ‘büyük kediler’. 5 üyeli bir kulüp bu: Aslan, kaplan, leopar, kar leoparı ve jaguar... Ne var ki onlar evdekiler kadar şanslı değil. Başları dertte. Neden mi? Anlatalım...

KRAL TOPRAK KAYBEDİYOR
ASLAN

Onu çocukluğumuzda bize ‘ormanlar kralı’ olarak öğrettiler ama ormanlarda aslan kalmadı. Bugün 26 Afrika ülkesinde artık görülmüyor. Son 100 yılda nüfusunun yüzde 95’ten fazlası tükendi. IUCN verilerine göre 28 Afrika ülkesindeki vahşi doğada sadece 20 bin aslan yaşıyor. En büyük dertleriyse yasadışı avcılık.

KULÜBÜN UZAK ASYA SORUMLUSU
KAPLAN

Kaplanın 8 kardeşli bir aile olduğu düşünülüyor ama ne yazık ki bunlardan 3’ünün nesli tükendi. Kalanlar: Bengal, Hint-Çin, Güney Çin, Amur ve Sumatra kaplanı... Av, azalan gıda kaynakları ve yaşam alanlarının parçalanması en büyük dertleri... Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin verilerine göre çok değil, bir asır önce sadece Hindistan’da sayılarının 80 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Oysa bugün, gezegenimizde sadece 3 bin 500 kaplan yaşıyor.

TÜRKİYE’DE DE YAŞIYOR
leopar

Çölden yağmur ormanlarına kadar hemen hemen her habitatta yaşıyorlar. Bu nedenle diğer büyüklere göre de durumları daha iyi. Bugün yaşadığı alanlar, Afrika ve Asya’da 75 ülkeye yayılmış durumda. Umut ediyoruz ki yakın zamanda bu ülkelerin arasına Türkiye de katılacak, zira bu yıl Şırnak civarında görüntüleri kaydedildi. Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) Tehdit Altındaki Türler Listesi’nde...

AMAZONLARIN SİMGESİ
JAGUAR

Amerika kıtasının en büyük kedisi, güçlü yüzücü ve tırmanıcı... Amazon yangınları biyoçeşitliliğe zarar veriyor, burada yaşayan jaguarların yaşamı da tehdit altında. Onlar ‘Amazonların simgesi’; yaşamak için geniş tropikal yağmur ormanlarına ve nehir kıyısına ihtiyaçları var. Ormansızlaşma ve avlanma en büyük sorunları. Bu türün yaşadığı alanların (Orta Amazon Ormanları) tamamına ulaşılamadığı için sayılarını tahmin etmek zor olsa da 100 kilometrekarede 6-7 jaguarın yaşadığından yola çıkılarak vahşi doğada 2 bin civarında jaguar olduğu düşünülüyor.

DAĞLARIN EFENDİSİ
KAR LEOPARI

Güçlü vücut yapısı dik yokuşları kolayca geçmesini, arka ayakları vücudunun altı katı uzunluğuna sıçramasını, uzun kuyruğu denge ve çevikliği, kürkü de soğuktan korunmasını sağlıyor. Kar leoparı Çin, Butan, Nepal, Hindistan, Pakistan, Afganistan, Rusya ve Moğolistan dahil olmak üzere 12 ülkede yaşıyor ama onun da nüfusu azalıyor. Hassas statüdeki kar leoparının dünya nüfusunun 4-6 bin arasında olduğu tahmin ediliyor.