Hayat eve sığar ama...

Evde nelerle karşılaşıyoruz biliyor musunuz? Tamamen bir ezber maratonu... Çamaşır, bulaşık makinesi, ütü, buzdolabı, elektrik süpürgesi... Hepsinin üzerinde yuvarlak, çevirmeli düğmeler var. Bu düğmeleri kaç tık çevirince hangi dereceye ulaşacağını ezberlememiz gerekiyor.

Ütünün tabanına dokunarak derecesini ölçmek de bir seçenek ama can yakıyor. Görebilen birinden yardım alarak düğmelerin çevresine ojeyle kabartmalı işaretler koymak da işe yarıyor. Çözümü buluyoruz bir şekilde. Ancak bu makineler eskide kalıyor. Evdekiler bozulacak diye ödüm kopuyor. Şimdi üretilenlerin hepsi dijital ekranlı. Kullanmak için bir yakınımızı aramamız gerekiyor. Kuvvetli ezber bu modellerde bir işe yaramıyor. Bu durumlarda eşyaları yedeklesem mi diye düşünüyorum.

Beyaz eşya firmalarının üst düzey yetkilileri her yıl Engelliler Haftası’nda müzemize geliyor. “Bir şeye ihtiyacınız var mı?” diye sorarak beyaz eşya ya da para isteyip istemediğimizi soruyorlar. İstemiyoruz. İhtiyacımızı anlatıyoruz, notlar alıp gidiyorlar. Günlük makinelere konuşabilen ekranlar yapılsa çok iyi olacak. Bence çok da zor değil. Kolumdaki saat 100 lira değil ama her şeyi konuşarak anlatabiliyor bana. Ümitliyim, bu teknoloji diğer aletlerde de olacak.

Tabii evde olunca bir de yemek meselesi var. İnsanlar en çok “Yemek yapabiliyor musun?” diye soruyor, hatta “Yemeği kim yapıyor?” diye... Biraz anlatınca konu bıçağa geliyor. Bana sorarsanız bıçak kullanmanın görmekle bir ilgisi yok, dikkatle ilgisi var. Mevzu görmek olsaydı siz bıçak kullanırken hiçbir yerinizi kesmezdiniz.

Sonradan kör olan insanlara neyi nasıl yapacaklarını öğrettikleri yatılı rehabilitasyon merkezleri var. Uygulamalı olarak eğitiyorlar. Altı aydan sonra bağımsız bir şekilde yaşayacak kadar tecrübeniz oluyor. Hatta bir-iki meslek kursu da var. Temel eğitimin ardından büyük bir özgüvenle mezun oluyorsunuz ama... Diplomanız var ama evde işe yaramıyor. Tek başınıza yaşayabileceğinize yakınlarınızı inandırmak, bu önyargıyı kırmak daha zor. Aslında kör olmadan önce o kişinin yakınında olanların rehabilite edilmesi gerekiyor. Onlar daha zor bir süreç yaşıyor.