Güneşin fazlası zarar ama azı da yarar
Güncelleme Tarihi:
Cilt kanseri riski nedeniyle güneşten o kadar korkuyoruz ki yaz-kış dışarı koruma faktörü yüksek kremler sürmeden çıkamıyoruz. Yazın buna gözlük, şapka, UV korumalı giysiler de ekleniyor. Oysa güneş pek çok hastalığın da tedavisi… Uzmanlara sorduk: Güneşin tedavi edici etkilerinden nasıl faydalanabiliriz?
Cilt kanserinin bilinen en önemli nedenlerinden biri güneş ışınları… Aynı zamanda güneş cildin yaşlanması, kırışması, gözde katarakt, iris kanseri ve sarı nokta gibi hastalıklara da neden olabiliyor. Haliyle son yıllarda güneşin tenimize değmesinden korkar olduk. Oysa ‘helioterapi’ (güneş terapisi) pek çok hastalığın tedavisi… Acıbadem Fulya Hastanesi’nden fonksiyonel tıp uzmanı Dr. Aynur Ketene, dermatoloji uzmanı Dr. Gizem Yağcıoğlu, göz hastalıkları uzmanı Dr. Emrah Altıparmak’a güneşin zararları kadar yararlarını ve ondan nasıl faydalanmamız gerektiğini sorduk.
* Dışarıdan kullanılan destekler hiçbir zaman doğal güneşin yerini almaz.
* Güneşlenme D vitamini sentezini arttırarak bağışıklığı güçlendirir. Kanser dahil kronik inflamatuar hastalıklarına karşı korur. Melatonin sentezini arttırdığı için güçlü bir toksin temizleyicidir. Görme engellilerde melatonin sentezinin fazla olmasından dolayı kanser olma riski azdır.
* Yüksek kolesterolü düşürmenin en güzel yolu güneşlenmektir.
* Güneş eksikliği D vitamini eksikliğini beraberinde getirir. Ayrıca sedef, egzama, romatoid artrit, haşimato tiroidi gibi otoimmün hastalıkların yanında kansere de davetiye çıkarır.
* Kemik sağlığının korunmasında kalsiyumdan önce D vitamini düzeyine bakılmalı. Çünkü
D vitamini eksikken kalsiyum emilimi sağlanamaz. Çocuklardaysa uzun süreli D vitamini eksikliği raşitizm dediğimiz hastalığa sebep olabilir.
Nasıl faydalanmalı?
* D vitamini sentezi için öğlen, kol ve bacak iç yüzleri açıkta kalacak şekilde, 15-20 dakika, kızarmadan güneşlenmek gerekir. Ama sentez ertesi güne kadar süreceğinden güneşlenme sonrası sabunlanmamak gerekir. Sadece suyla duş alınabilir.
* Güneşin dik açıyla geldiği 11.00-15.00 saatleri arasında mümkünse plajda olmayın.
Nasıl korunmalı?
* UV indeksini cep telefonlarındaki hava durumu uygulamalarından kolaylıkla takip edebilirsiniz. UV indeksi 3 ve üzerindeyse güneşten korunulmalı; 8 ve üzerindeyse de mümkünse dışarıda kalınmamalı.
* Gölge altında UV ışınları derimize ulaşmaya devam eder, bu nedenle geniş ve uzun siperli şapka, güneş gözlüğü ve güneş kremi kullanmaya gölge altında dahi olsa devam edilmeli.
* Güneş kremlerinin hem UVA (ultraviyole A)
hem de UVB’ye (ultraviyole B) karşı koruyucu olması gerekir. SPF (güneş koruma faktörü)
değeri en az 30, mümkünse 50 olmalı. Güneş kremi dışarı çıkmadan 30 dakika önce sürülmeli. Etkisi 3 saat devam ettiği için bu süre sonunda tekrar uygulanmalı.
* Kıyafetlerin güneşten koruma miktarını gösteren UPF (ultraviyole koruma faktörü) değeri 30 ve üzeri olan kıyafet ve mayolar güneşten yaklaşık yüzde 95-97 oranında koruma sağlar.
Bebeklerde neye dikkat edilmeli?
İlk 6 aya kadar güneş kremi kullanılmamalı. Bu dönemde bebekler direkt güneş ışınlarından korunmalı, gölgede tutulmalı. Ense, kulak ve yüzü koruyacak şekilde uzun siperli şapka, UPF değeri 30 ve üzeri olan mayo ve kıyafetler tercih edilmeli. 6 aydan sonra kıyafet ve şapkaya ek olarak titanyum dioksit, çinko oksit gibi mineral bileşen içeren, fiziksel filtreli güneş kremleri kullanılabilir.