Günde 5 saatten az uyku yetmiyor
Güncelleme Tarihi:
PLOS Medicine dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre 50 yaş üstü için 5 saatten az uyumak hastalıklara davetiye çıkarıyor. Uzmanlara az uyumanın sağlığımız üzerindeki etkilerini ve ne kadar uyumak gerektiğini sorduk.
‘Blok halinde uyumak gerekir’
Prof. Dr. Barış Metin, Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi, nöroloji uzmanı
* Bazıları günde 5 saat uykuyla sağlıklı bir yaşam sürerken diğerleri 8-10 saat uykuya gerek duyabiliyor. Kişinin ihtiyacını kaç saat uyuyunca kendini dinlenmiş hissettiğine bakarak anlayabiliriz. Vücudumuzun ihtiyacından az uyursak beyin ve kalp-damar hastalıkları, bağışıklık sistemi bozukluğu, psikolojik rahatsızlıklar ve obezite gibi birçok hastalığa yakalanma riskini arttırmış oluyoruz.
* Mümkün olduğu kadar blok halinde uyumak gerekir. Gündüz 12.00-13.00 arası kısa bir siesta sonrası daha dinç olabiliriz. Gece rahat uyumak için 1 saati geçmemek iyi olur.
* Herkes rüya görür. Rüyaları az hatırlayanlar genelde uykuları bölünmeyenlerdir. Yani hatırlayanlara göre aslında daha sağlıklı uyuyorlar.
* Vücudumuzda biriken ‘adenozin’ gibi bazı maddeler uykumuzun gelmesine neden olur. Uykuda bunların miktarı azaldığından uyandığımızda dinç hissederiz. Kahve adenozini baskıladığı için uykumuzu geçici bir süre kaçırır.
* İyi uyku için her gün aynı saatlerde yatmaya çalışmak faydalı olur. Yatakta televizyon izlemek, tablet-telefon kullanmak, ışıkta yatmak, akşam ağır yemek, alkol almak, geç saatlerde çay ve kahve içmek uykuyu kaçırabilir.
‘En verimli saatler 21.00 ile 8.00 arası’
Prof. Dr. Nergiz Hüseyinoğlu, Memorial Kayseri Hastanesi, Nöroloji Bölümü
* PLOS Medicine’ın çalışması 50 yaş üzeri kişiler üzerinde yürütülmüştür ve uyku yoksunluğunun hastalıklara davetiye çıkardığı sonucu elde edilmiştir. Erişkinlerle ilgili yapılan benzer çalışmalarda da yeterli uyumamanın beyin, kalp-damar, bağırsak ve bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkileri ortaya konmuştur.
* Genel olarak 1 yaşından küçük çocuklar günde ortalama 10-16 saat, ergenliktekiler 8-12 saat uyuyor. Erişkinlerin uyku ihtiyacı 6-9 saat arasında değişiyor. Sağlıklı bireyler genellikle gece 1-2 kez uyanarak blok halinde uyurlar.
* Evrim süresince insanlarda sirkadyen ritim dediğimiz ve uyku-uyanıklık zamanlaması anlamını taşıyan bir döngü oluşmuştur. Bu ritmi inceleyen çalışmalar en verimli uyku saatlerinin 21.00-8.00 arası olduğunu söyler.
* Hem kronik hem akut uykusuzluğun temel sebepleri stres, depresyon, anksiyete gibi psikiyatrik bozukluklardır.
* Uykusuzluk kadınlarda erkeklere göre 1.5 kat daha fazla görülür. Özellikle menopoz sonrası daha fazla yaşanabilir. 65 yaş ve üzeri kişilerde de uykusuzluk yüzde 50 oranındadır.