Gardımızı şimdiden alalım

Mevsim değişti, okullar açıldı, sosyal hayat yavaş yavaş kapalı alanlara taşındı. Bağışıklığımızı güçlü tutmak şart. Bağışıklık sistemi oldukça karmaşık bir yapı olsa da bu sistemi güçlendirmek zor değil. Düzenli uyku, beslenme ve egzersizi alışkanlıklarımıza eklemek konusunda uzmanlar hemfikir. Çocuklar için de aynısı geçerli..

‘D vitaminini kış aylarında ihmal etmeyin’
Dr. Betül Bal, iç hastalıkları uzmanı

Sağlıklı ve dengeli beslenin. İhtiyacımız olan mineral ve vitaminleri sebze ve meyveden karşılıyoruz. 

Protein yönünden de yeterli beslenin. Proteini düşük, kalorisi çok düşük beslenme stilleri bağışıklığı zayıflatıyor.

Ev yapımı yoğurt, kefir, turşu, boza gibi fermente besinler probiyotik özelliktedir. Sindirim sistemi hastalıklarına karşı koruyucu mikroorganizmalardır.

Günde en az 2 litre sıvı tüketin. Şeker eklenmiş hazır meyve suları ve gazlı içeceklerden kaçının.

A, B6, C, D ve E vitaminleri bağışıklığı güçlendirir. Bunlarla birlikte çinko, selenyum, magnezyum da alabileceğimiz takviyeler arasında.

Özellikle kış aylarında en önemli vitamin desteği D vitaminidir. İster günlük ister haftalık alınabilir. Günlük takviye kiloya göre değişir. Bir doktora danışıp vitamin düzeyini ölçtürmekte fayda var.

Gelişigüzel vitamin takviyesi almayın. Vitaminlerin vücutta fazlalığı bağışıklık sistemini ters yönde etkileyip baskılayabilir. Ayrıca nadir olsa da vitamin zehirlenmeleri görülebilir.

Kesintisiz 6-8 saat gece uykusu bağışıklık sistemini güçlendirir.

Mevsimsel grip aşısı olun. Özellikle de kronik hastalığı (diyabet, kalp, böbrek hastalığı vb.) olanlar, gebeler, sıklıkla grip virüsüne maruz kalan riskli meslek grupları. 65 yaş üstü kişiler ve kronik hastalığı olanlar, diyabet hastaları, böbrek hastaları zatürre aşısı olabilir.

‘Haftada 1-2 kez karalahana’
Müzeyyen Çelik, beslenme ve diyet uzmanı

C vitamininin hastalıklara karşı koruyucu özelliği vardır. Bu vitamin depolanmaz, bu nedenle her gün düzenli olarak C vitamini içeren 1 porsiyon meyve (avuç içi kadar) günlük ihtiyacımızın karşılanmasına ve bağışıklığın desteklenmesine yardımcı olur.

Bağışıklık sisteminin güçlenmesinde ve hücrelerin yenilenmesinde yeterli miktarda protein almak önemli. Yumurta anne sütünden sonraki en kaliteli protein kaynağıdır. A, B vitaminleri, çinko, demir, folik asit yönünden zengin içeriğiyle bağışıklık sistemini güçlendirir.

Maydanozu yemeklerinizden eksik etmeyin. Antiinflamatuar özellik gösterir. Şişkinliği ve ödemi önler. Antioksidanlarla bağışıklığı güçlendirir.

Bilimsel çalışmalar sarımsaktaki organosülfür bileşiklerin toksinlerle savaştığını, kanser ve kardiyovasküler hastalıklar gibi birçok hastalıkta önleyici etkisi olduğunu gösteriyor.

Zencefil karaciğeri korur, kolesterolü düşürür, pıhtılaşmayı geciktirir ve bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcıdır.

Karalahana içerdiği A, K, C vitaminleri, kalsiyum ve magnezyumla çok güçlü bir antioksidan. Kuarsetin içeriğiyle de son derece sağlıklı. Haftada 1-2 kez çorba, sarma veya yemek şeklinde tüketebilirsiniz.

Balık, vücudumuzda üretilmeyen fakat besinlerle mutlaka almamız gereken omega-3 yağ asidinin en önemli kaynağıdır. Hastalık yapan toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasını kolaylaştıran balık haftada 2-3 kez yenmelidir. Diğer omega-3 kaynakları: Keten tohumu, semizotu, ceviz…

Çocuklar için... ‘Kahvaltı atlanmamalı’
Dr. Demet Matben, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı

En önemli şeylerden bir tanesi yeterli uyku. Okula giden çocuklar en az 8-10 saat uyumalı.

Beslenmesinin çeşitli olması çok önemli.
Omega 3 açısından zengin ceviz, balık, avokado, fındık, badem gibi kuruyemişler mesela... Sabah kahvaltısı atlanmamalı. Günaşırı en az bir yumurta veya yumurtalı bir kahvaltı öneririm.

Yeterince protein, karbonhidrat, tahıl, kırmızı et, balıkla beslenmeli. Günde bir porsiyon meyve tüketmeli. Aşırı meyve tüketimini de önermiyoruz.

Çocuklar yaşları ve kondisyonlarına göre gün içinde en az yarım saat egzersiz yapmalı. Çocuğun bağışıklığını, mental ve fiziksel sağlığını olumlu yönde etkiliyor.

Çocukluk çağı aşılarının hepsini mutlaka yaptıralım. Bağışıklığı düşük, ilk defa yuvaya başlayacak veya evde küçük kardeşi olan çocuklarda mevsimsel grip aşısını da özellikle öneriyorum.

Kalabalık ortamlardan uzak durmak, hasta çocuklarımızı okula göndermeyip izole etmek, mevsimine uygun giydirme de bağışıklık sistemini etkileyen faktörler arasında.

‘Grip aşısı zamanı’
Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, göğüs hastalıkları uzmanı

Grip aşısı önceki yılların influenza A ve B virüsünden
her yıl yeniden hazırlanır. O senenin gribiyle antijenik benzerlik olursa yüzde 50-80 oranında koruyuculuk sağlayabilir.

Nadiren kas ağrısı, halsizlik yapabilir. Yumurta alerjisi veya aşının içindeki maddeye karşı duyarlı olanlar alerjik reaksiyon gösterebilir ki bu yüzde 1 oranında karşılaşılan bir durumdur.

Aşı, sağlıklı ancak enfeksiyon riski yüksek olan sağlık çalışanları, hizmet sektörü gibi kalabalık ortamlarda çalışanlara yapıldığında koruyuculuğu daha fazladır.

Kronik akciğer hastaları (KOAH), astım, bronşektazi, fibroziz hastalarına; kalp hastalarına, romatizma ve diyabet gibi endokrin hastalığı olan kişilere önerilir.

Akciğer kanseri başta olmak üzere kanser hastalarına onkolojik tedavi dönemlerine göre hekimine danışarak aşı olmalarını öneririz. Yaşlı, bağışıklığı düşük kişilerde koruyuculuk biraz daha düşüktür ancak hastalığın komplikasyon ve ölüm oranlarını azaltır.