En etkili mücadele yangın başlamadan yapılandır
Güncelleme Tarihi:
Tatil sezonu başladı. Yurdun dört bir yanına yayılacağız, yangın riski yüksek bölgelerde insan yükü de artacak. Geçen seneyi unutmayıp her zamankinden daha dikkatli olmakta fayda var. Yoksa saç-baş yolmaktan başka bir şey yapamayız.
Geçen yıl büyük orman yangınlarından sonra toplumsal hassasiyet artmış, ormanların korunması için birçok noktada halk da harekete geçmişti. Örneğin, yaşadığım yerde gönüllüler orman nöbetine çıkmış, ateş yakanları uyarmış, ormanın içinde yangına neden olabilecek camlar ve kuru dallar toplanmıştı. Başka bölgelerde de yangına erken müdahale için yol kenarına su bidonları dizilmiş, her yere uyarı levhaları asılmıştı.
Bu hassasiyet ve önlemler yangın riskinin yüksek olduğu, Akdeniz ikliminin etkisindeki Kahramanmaraş’tan Trakya’ya kadar uzanan 12.5 milyon hektar büyüklüğünde ormanla iç içe yaşayan milyonlarca insan düşünüldüğünde hiç de gereksiz değil. Ne de olsa orman yangınlarının yüzde 90’ı insan kaynaklı!
“Kuvvetli rüzgâr, düşük nem ve yüksek sıcaklığın etkili olduğu günlerde tetikte kalın, gözlem yapın.”
Neler yapılabilir?
Özellikle ihmal ve dikkatsizlikten kaynaklanan anız, çöplük, sigara ve çoban ateşi yangın nedenlerinin önde gelenleri. Üstelik iklim kriziyle birlikte yangınların hızı, şiddeti, sıklığı ve etki alanı da geçmişle kıyaslanamayacak kadar artmış durumda.
Uzmanlar, yangına en erken müdahalenin yangın çıkmadan önce yapılanlar olduğuna dikkat çekiyor. Türkiye Ormancılar Derneği bu konuda en kapsamlı çalışmaları yapan ve eğitimler veren uzman kuruluşlardan. Derneğin genel başkanı Ahmet Hüsrev Özkara, yangınları önlemede toplumla devletin ilgili kurumlarının bir bütün halinde hareket etmesi gerektiğinin altını çiziyor ve bireysel duyarlılığın toplumsal duyarlılığın artmasında da önemli bir rol oynayacağını ifade ediyor.
Özkara bireysel olarak yapılabilecekleriyse şöyle sıralıyor:
* Yangına müdahale etmek için 20-40 kişilik bir gönüllü ekibi oluşturun.
* Bina, orman, tahliye ve ilkyardım konularında ilgili kurumlardan yardım alın. Türkiye Ormancılar Derneği orman ve açık alan yangınları için eğitimler düzenliyor. Aynı şekilde dileyen orman idaresine başvurarak yangın gönüllüsü olabilir. Yangın gönüllüsü olan ve eğitim alanlara bot, elbise ve koruyucu donanımlar veriliyor.
* Yangın öncesi ve sırasında görev alanların ne yapacaklarını belirleyin ve tatbikat yapın.
* Gerekebilecek alet ve malzemeleri önceden hazır edin.
* Ormanları, binaları ve tarım alanlarını yangınlara dirençli hale getirmek için yardım alın.
* Yangın için hassas dönemlerde alanları izleyin ve hazır olun.
* Yangında gerekebilecek irtibat numaralarını (AFAD, jandarma, itfaiye, orman müdürlükleri, civar köyler, resmi kurumlar) önceden hazır edin.
* Kuvvetli rüzgâr, düşük nem ve yüksek sıcaklığın olduğu günlerde tetikte kalın ve düzenli gözlem yapın. Yılda 20-25 gün yaşanan böyle günlerde piknikçileri uyarın, orman içinde bir köyde yaşıyorsanız çobanlara ateş yakmamalarını söyleyin, anız yakmayın, bahçe temizliğinde ateş kullanmayın ve ateş çıkaracak kaynak ve zımpara yapmayın.
* Avcılar ve şüpheli şahısları jandarmaya bildirin.
* Açık alanda sigara içmeyin, izmarit atmayın ve attırmayın.
* Eğer arıcıysanız riskin yüksek olduğu günlerde tütsü yapmayın.
* Bir yangına denk gelirseniz hemen 112’yi arayın.
* Yardıma gelenlere yangın yerine ulaşacak en kısa ve güvenli yolu tarif edin. Gerekli noktalarda ekipleri yönlendirmeler için yardım edin.
Orman Gönüllüsü olun
ogm.gov.tr adresi üzerinden orman gönüllüsü olmak için başvurunuzu yapabilirsiniz.
Orman yangın gönüllüsü olabilmek için; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, 18 yaşını bitirmiş olmak, en az ilkokul mezunu olmak, sağlık yönünden bir engeli olmamak, adli sicil kaydı olmamak, teorik ve uygulamalı orman yangınları eğitimini almış ve sertifika almış olmak şartları aranıyor. ogm.gov.tr adresinden başvurabilirsiniz.
Gönüllü adayları, teorik ve uygulamalı orman yangınlarıyla mücadele eğitimine tabi tutuluyor. Eğitimde yangına müdahale, ilkyardım, kişisel koruyucu donanımların kullanımı, iş güvenliği, orman yangınlarında kullanılan araçlarla ilgili teorik ve uygulamalı eğitimler veriliyor.
Eğitim sonucunda yapılacak sınavlarda 70 ve üzeri not alarak başarı gösterenler orman yangınlarıyla mücadele gönüllüsü olmaya hak ve yeterlilik kazanarak katılım belgesi alıyor.
Gönüllülerin görevleriyse şunlar:
* Orman yangını ihbarı alır almaz kişisel koruyucu donanım, araç ve ekipmanıyla ekip halinde olay yerine hemen intikal etmek.
* Yangınlara müdahale etmek ve söndürmek.
* Orman yangınları esnasında her türlü kaza ve mahsur kalma gibi teknik kurtarma gerektiren olaylara müdahale etmek, her türlü arama ve kurtarma çalışmalarını ve ilkyardım hizmetlerini organize etmek ve yürütmek.
* Devlet malını koruma ve uzun süreli kullanabilme anlayışıyla görev yapmak.
* Kişisel koruyucu kıyafetlerini muhafaza etmek ve bunları temiz ve düzenli tutmak.
* Alet, edevat ve araçların bakım ve temizliklerini yapmak.
* Düzenlenen diğer eğitim ve tatbikatlara katılmak.