Dünyayı kadınlar kurtaracak

Dalay Lama, 2009’daki Barış Konferansı’nda “Dünyayı Batılı kadınlar kurtaracak” dediğinde, Harvey Weinstein seri tacizlere gönül rahatlığıyla devam ediyor, kadın atletlerin erkeklerin dörtte biri kadar para kazanmasını kimse sorgulamıyor, Alexandria Ocasio-Cortez daha Boston Üniversitesi’nde okuyor, Donald Trump’ın bir gün Beyaz Saray’a geleceği, kadın futbol milli takımının da onu ziyaret etmeyi protesto edeceği kimsenin aklına gelmiyordu.

Bugün #MeToo hareketi sayesinde Harvey Weinstein gibi zorba titanlar yıkıldı. Yine de Amerika’yı, kadınları avuçlamaktan gururla bahseden bir adam yönetiyor.

Dünyada kadın siyasi liderlerin oranı hâlâ yüzde 15. Yine de son 50 yılda kadın ülke liderlerinin sayısı dört katına çıktı. Liberya, Orta Afrika Cumhuriyeti gibi çalkantılı ülkeler, Catherine Samba-Panza ve Ellen Johnson Sirleaf gibi kadınların liderliğinde nefes aldı.

Yeni bir politik pencere

Geçen martta Yeni Zelanda’daki Christchurch saldırısı ardından Başbakan Jacinda Ardern’in tutumu, yeni bir politik pencereyi araladı. Umut, şefkat, empati, hoşgörü dolu yeni bir şeye şahit olduk. Erkeklerin kavgasında, tahammülsüzlük, nefret ve öfkeyle şekillenen hayata muhtaç olmadığımızı hatırladık.

Zarif başörtüsüyle camiye giden, 50 kişinin katledildiği yerde cemaatle ‘aleykümselam’laşan, hiç bekletmeden silahlanma yasasını değiştiren, yüzünden din, ırk, mezhep ayırmadan acıyı paylaştığı hissedilen Ardern, tüm dünyaya tek bir soru sordurdu:

Dünyayı kadınlar yönetse nasıl olurdu?

Kahraman kız çocukları

Bugün üçüncü dalga feminizmin dev köpüğünde, Dalay Lama’dan da kehanetin gazını alarak dünyayı kurtarmaya müsaitlerin kadınlardan çıkacağını öngörmek zor değil.

Sadece kurulu düzenle yılmadan, korkusuzca savaşan Alexandria Ocasio-Cortez, Kamala Harris, Ilhan Omar gibi politikacılar; Sheryl Sandberg (Facebook COO) gibi nüfuzlu yöneticiler; gözü kara Hollywood yıldızları; Beyoncé, Madonna değil, gencecik lise öğrencisi kızlardan çıkacak gerçek kahramanlar...

Taliban’ın başından vurduğu Malala Yusufzay, 17 yaşında Nobel Barış Ödülü aldı. İsveçli Greta Thunberg, 15 yaşında, okula gitmeyip parlamentonun önünde yatıyor. “İklim değişikliği için kimse bir şey yapmıyor. Elimden geleni yapmak benim ahlaki sorumluluğum” diyor.

Geçen yıl 17 kişinin öldüğü Florida Parkland okul saldırısı, Emma Gonzalez (19) gibi bir ikon doğuruyor. Emma’nın silahsızlanma mücadelesi için yaptığı konuşma, tarihe yön veren bir an.

Bir gün başarılı bir sporcu olma hayali kuran kız çocuklarının Serena Williams, Megan Rapinoe, Alex Morgan gibi ikonları var. Sadece erkeklerin domine ettiği yerde kendilerine sapasağlam bir yer açmanın yanında, haklarını da söke söke almayı bilen kadınlar onların rol modeli.

Kadın hâlâ bir bedenden ibaret

1999 Kadınlar Dünya Kupası’nda attığı penaltı golüyle takımına maçı kazandıran Brandi Chastain’in formasını çıkarıp spor sutyeniyle yaşadığı sevincin yerin dibine sokulduğu, ‘striptiz’ ayıplamasının zaferin önüne geçtiği günlerden, gay takım kaptanının bütün dünyayı kadın futboluna hayran bıraktığı zamanlara geldik.

Serena Williams gibi yıldızlar, spor endüstrisindeki çifte standartları, kuralları koyan takım elbiseli adamların yüzüne çarpa çarpa yıkıyor. Erkek tenisçiler raketlerini parçalayıp küfür kıyamet sinir krizi geçirince iyi, Serena celallenince hemen cezası kesiliyor.

35 derece sıcakta neden erkek oyuncular yedi kere tişört değiştirebiliyorken kadınlar üstündekini çıkarınca kural ihlali sayılıyor? Fransa’da sokaklarda erkeklerin işemesi için pisuarlar var da neden kadınlar parkta, bahçede emzirince ayıplanıyor? Memeyi penisten müstehcen kılan kudret, koltuğuna sıkı sıkı tutunsun; çünkü bu erkek egemenliğinin ömrü pek uzun görünmüyor.

İyileşemeyen travmalarla baş başa

2020, ABD’de kadınların oy verme hakkını elde edişinin 100’üncü yılı. Geçen sene ‘Kadın Yılı’ ilan edilmiş, özellikle ‘Times Up’ ve ‘MeToo’ gibi akımların etkisiyle işyerinde yaşanan haksızlıklar, görev dağılımındaki adaletsizlik, tacizin yeniden tanımı meseleleri, Tarana Burke gibi aktivistlerin katkısıyla hak ettiği ilgiyi nihayet görebilmişti.

Fakat ne kadar ilerleme kat edilirse edilsin, hâlâ gece sokakta rahat yürüyemeyen, işyerinde patronunun sarkıntılıklarına, üniversitede hocasının tacizine sessiz kalan kadınların bir türlü iyileşemeyen travmasıyla baş başayız. Margaret Atwood’un sözleriyle, “Erkekler kadınların onlara güleceğinden, kadınlar erkeklerin onları öldüreceğinden korkuyor”. Hâlâ. 2019’da.

Yıllardır kıpırdamayan taşlar yerinden oynuyor

Neyse ki korku, çoğumuzu yıldırmıyor. Captain Marvel ne kadar dünyayı kurtarıyorsa, Kaptan Carola Rackete de 50 mülteciyi ölümün kıyısından çekip çıkardığı gemisiyle acımasızlığa başkaldırıyor mesela. Tutuklanma pahasına, cesurca vicdanını kucaklıyor. 31 yaşındaki Alman kaptan, denizde geçen 17 kâbus günün ertesinde tüm Avrupa’nın mülteci politikalarını, insan haklarını, göçmenlik yasalarını bir kez daha sorgulamasına sebep oluyor.

Tüm bu azimkâr kadınların dağları deviren enerjisine rağmen, dünya hâlâ epey mizojinist (kadın düşmanı) bir yer. Hâlâ Trump’ın Hillary Clinton’a, Megyn Kelly’ye, Carly Fiorina’ya ‘çirkin’ demesinin normal karşılandığı, keh keh gülündüğü gerçeğiyle yaşıyor. Kadınlar pozisyon, mevki fark etmeksizin hâlâ erkeklerin değerlendirmesine tabi bir bedenden ibaretler.

İşte tam da bu yüzden savaşacak çok şey var. Sosyal medyayla büyüyen yeni jenerasyon empatiyle kaplı, mesafesiz, komünite ruhuyla şekillenen yeni düzende hiç olmadığı kadar eşitlikçi, katılımcı bir hayat kurguluyor.

Onlara yolu açan kaplan gibi kadınların gücü yıllardır kıpırdamayan taşları yerinden oynatmaya yetti. Şimdi kimin ne dediğini güzel poposuna sallamayan kızlar tarihi değiştirmeye geliyor.