Dünyanın yeni krizleri

Dünya Doğal Kaynaklar Enstitüsü’nün (WRI) hazırladığı rapora göre 17 ülkede aşırı düzeyde su sıkıntısı yaşanıyor: Katar, İsrail, Lübnan, İran, Ürdün, Libya, Kuveyt, Suudi Arabistan, Eritre, Birleşik Arap Emirlikleri, San Marino, Bahreyn, Hindistan, Pakistan, Türkmenistan, Umman ve Botsvana. Üstelik bu ülkelere iklim krizinin etkisiyle bu yıl olduğu gibi Güney Afrika, Madagaskar, Somali gibi ülkeler ekleniyor. Aynı kurumun verilerine göre Türkiye en çok su sorunu yaşayan dünyadaki 32’nci ülke ve topraklarımızın yarısında yüksek derecede su sıkıntısı var. Birleşmiş Milletler (BM) de küresel kuraklığa ilişkin son raporunda ülkeleri su yönetimi konusunda acil önlem almaya çağırdı. Peki, ne yapabiliriz, nasıl önlemlerle bu tehdide karşı hazırlıklı hale geliriz?

Doğa Derneği’nin başkanı Dicle Tuba Kılıç, Türkiye’de su konusundaki gidişatın ciddi bir sorun oluşturmaya başladığını söylüyor. Suyun yönetiminde hem politik hem de yapısal birtakım değişikliklerin acilen hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizen Kılıç şunları anlatıyor: “Her şeyden önce su politikası en temel belirleyici olmalı. Oysa şu anda bizde tersi yapılıyor;  tarım ve enerji politikaları bizim su politikamızı belirliyor. Su politikasının havza bazında belirlenmesi gerek. Bu, doğrultuda bugüne kadar su kullanımı nedeniyle kuruyan sulak alanlar hızla restore edilmeli. Bu su kaynaklarını da tazeleyecektir. Bir diğer önemli konu tabii ki tasarruf. Elbette evlerdeki tasarruf çok önemli ancak asıl alan tarım. Çünkü suyumuzun yüzde 77’si tarımda kullanılıyor. Modern sulama teknikleriyle en az yarısını tasarruf edebiliriz. Yağmur suyu hasadı, ileri arıtma gibi konular da suya karşı sorumluluk duygusunu arttıracaktır.”

Tıpkı susuzluk gibi açlık da her geçen gün etki alanını genişletiyor. BM verilerine göre dünyada açlıkla mücadele edenlerin sayısı 690 milyonu aşmış durumda. Afganistan, Yemen, Somali, Çad, Sudan gibi birçok Afrika ülkesi açlıkla mücadele ediyor.

‘ÇİFTÇİLİK KAZANÇLI OLMALI’

Türkiye’de henüz böyle bir tehlike yok ama bu yakın gelecekte yaşanmayacağı anlamına gelmiyor. Tarımla uğraşan nüfusun üretimden vazgeçmesi, kırdan kente göç, doğal afetler, iklim değişikliği ve etkileri Türkiye’yi risklere açık hale getiriyor. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı İsa Tahta pandeminin gıda tedarik zincirindeki güvenlik açıklarını ortaya çıkardığını belirterek gıda güvencesi konusuna acilen yoğunlaşılması gerektiğini söylüyor. “Türkiye meyve-sebze üretiminde kendi kendine yetiyor ancak tahıl ve süt ürünlerinde bu yeterliliği kaybetti” diyen Tahta, yapısal birtakım reform ve değişikliklerle orta vadede kendi kendine yeterliliğin yeniden kazanılabileceğini belirtiyor.

Tahta “Son yıllarda çiftçilik, yapılabilecek meslek dallarının dışına çıkıyor hızla... Bunun değişip kazançlı bir iş kolu haline gelmesi gerek. Riskleri minimize etmek için her türlü teknoloji, doğru yerde doğru ürün, izlenebilirlik ve sürdürülebilirlik, aşırı koşullara uygun tohumların geliştirilmesi, kooperatifçilik, aile çiftçiliğinin geliştirilmesi, destekler, topraksız üretim gibi konularda program oluşturmalıyız. Önümüzdeki yıllar gıda savaşları yılları olacak.”

KISA KISA

ORANGUTANLAR KALKINMANIN BEDELİNİ ÖDÜYOR

Amerikan merkezli Uluslararası Çevre Araştırma Ajansı’nın raporuna göre Endonezya’nın Borneo Adası’nda yaşayan orangutanların sayısı 1999’dan bu yana 150 bin azalarak 800’ün altına düştü. Rapora göre bu dramatik düşüşün en önemli nedeniyse Endonezya’nın sanayi ve kâra öncelik vererek bu canlının yaşam alanlarının yok olmasına göz yumması. Detaylı bilgi: eia-global.org

ASYA’NIN DENİZ KARTALI AMERİKA’DA

Çin, Japonya, Kore ve Rusya’da yaşayan deniz kartalı Alaska’da görüldü. Olması gereken yerin en uç noktasından 7 bin 700 kilometre uzaklıktaki kartalın Alaska’ya nasıl ulaştığı bilinmiyor. Uzmanlar iklim değişikliğine bağlı aşırı hava olaylarının onu evinden uzağa sürüklemiş olabileceğini söylüyor.