Dünya onların kanatları altında

Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından göçmen kuşların ve yaşam alanlarının korunması, yasadışı avcılığın sonlandırılması için ilan edilen ‘Dünya Göçmen Kuşlar Günü’ 9 Mayıs’ta kutlanıyor. Kuşlar böyle bir günü ve aslında daha da fazlasını hak ediyor. Çünkü onların mutluluğu gezegenin sağlığının da en önemli göstergesi...

Her yıl dünya genelinde 50 milyar kuşun göç ettiği tahmin ediliyor. Bunlardan yaklaşık 5 milyarı Avrupa ile Afrika arasında göç ediyor ve birçoğunun yolu Anadolu’dan geçiyor. Göç, kuşlar için büyük bir kumar. Çünkü kötü hava koşulları, açlık, yorgunluk, avcılar, elektrik telleri, yolda onları bekleyen nice tehlikeden sadece birkaçı. Ama onlar bütün zorluklara rağmen milyonlarca yıldır bu ritüeli sürdürüyor.

HİMALAYALAR’I AŞIYOR
Hint kazı

En zor göç rotasına sahip kuşlardan olan Hint kazları, Hindistan-Moğolistan arasındaki yolculuğunda Himalaya Dağları’nı geçiyor ve bu yolculuk sırasında 7 bin metrenin üzerinde uzunca bir süre uçmak zorunda kalıyor.

KENDİ KÜÇÜK REKORU BÜYÜK
Söğüt bülbülü

Bu minik kuş sadece 10 gram ağırlığında ve kendi kategorisinde en uzak göç rekoru 13 bin kilometreyle ona ait. Söğüt bülbülü Afrika’dan yola çıkarak binlerce kilometre uçup çok az mola vererek iki kıta geçiyor. Bugünlerde Türkiye’nin hemen her yerinde görülebilecek olan söğüt bülbülleri sineğin bol olduğu söğütlük, fundalık, çalılık, park ve bahçelerde izlenebilir. 

BİR KUTUPTAN DİĞERİNE...
Kuzey Kutbu sumrusu

Uzun mesafeli bir yolculuğun trenle, tekneyle veya uçakla ne kadar zor olabileceğini hepimiz biliyoruz, ancak bu, kuşların kış habitatlarına ulaşmak için yaptıklarıyla karşılaştırıldığında hiçbir şey. Bir kutuptan diğerine yıllık göçü sırasında ortalama 70 bin 900 kilometre uçan Kuzey Kutbu sumrusu en uzun yolculuğu yapan kuş. Bu kuş Grönland’dan Antarktika kıyılarına gidip geliyor ve neredeyse ömrünün tamamı göç yolculuğunda geçiyor. Üstelik yolu uzatabiliyorlar da... Bugüne kadar türün kaydedilen en uzun yolculuğu 81 bin 600 kilometre.

KUŞ DEĞİL ROKET SANKİ
Büyük suçulluğu

Dünyanın en hızlı kuşu o değil ama en hızlı göç edeni o. 2011’de etiketlenerek izlenen büyük suçulluğu, Sahra altı Afrika’dan Avrupa’nın kuzeyine 6 bin kilometreden fazla yolu 48 saat içinde, dakikada 100 kilometre ortalama hızla kat etti. Bu kuş göç sırasında uçuş performansını arttırmak için iç organlarını küçültüyor.

UÇARKEN UYUYOR
Ebabil

Bazı kuşlar gece ve aralıksız uçarak göç ediyor. Bugünlerde İstanbul semalarında dönüp durmaya başlayan ebabiller de onlardan biri. Onlar hiç yere konmadan Afrika’dan Avrupa’ya binlerce kilometre göç ediyor. Geceleri uçarken havada uyuyabilen ebabiller aynı zamanda gece görüşüne sahip. Ebabillerin ömrünün yüzde 90’ı havada süzülerek geçiyor.

GÖKLERİN EN AĞIRI
Toy

Uçan en ağır kuş türü. Orta Asya ve Çin tarafında yaşayan toykuşları 18 kiloyu geçebilen ağırlıklarıyla Pakistan, İran ve kısmen Ortadoğu’ya göç ediyor. Etkileyici bir uçuş performansına sahip. Halkalı bir toykuşu, Türkistan çöllerinden yola çıkıp yaklaşık 4 bin kilometre uçtu, günde ortalama 267 kilometre yol aldı. Türkiye’deki en nadir türlerden olan bu kuşu Doğu Anadolu’da ve Orta Anadolu bozkırlarında görmek mümkün.

KISA KISA...

ÇAY BAHÇELERİ YENİLENİYOR

Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi ve ÇAYKUR Genel Müdürlüğü arasında ‘Çay Bahçelerinin Rehabilitasyonu Projesi’ne ait işbirliği protokolü imzalandı. Proje kapsamında çay üretiminde verimin ve kalitenin arttırılması, sürdürülebilirliğin sağlanması hedefleniyor.

TAŞIMA SUYLA GÖL KURTARMA

Konya’nın Karapınar ilçesindeki kurumaya yüz tutan Meke Gölü için taşıma suyla kurtarma projesi devreye giriyor. Projeye göre haritadan silinme noktasına gelen gölün Karapınar Atık Su Arıtma Tesisi, yeraltı suları veya Acı Göl’den yıllık 2.5 milyon metreküp su aktarılarak kurtarılması planlanıyor.