‘Dizi final yapınca haftalarca depresyondan çıkamadım’

Instagram ve Twitter’da üye sayısı binlerle hatta yüz binlerle ifade edilen dizi ve oyuncu fan gruplarına her gün bir yenisi ekleniyor. Onlar bu işi çok ciddiye alıyor. Gün gelip de sevdikleri, takipçisi oldukları dizi düşük reyting yüzünden yayından kalkarsa onlar da ortalığı ayağa kaldırıyor. Çok kısa bir süre önce bunun bir örneğini yaşadık. ‘Son Yaz’ yayından kaldırılınca hayranları diziyi Twitter’da açtıkları başlıklarla üst üste TT yaptılar. Hâlâ da kampanyaları sürüyor. Şimdi onlar gibi sınır tanımayan dizi fan’larının hayatları da bir diziye konu oldu. beIN Connect’te gösterime giren ‘Fandom’da sevdikleri diziyi sonlandırdığı için fan’lar tarafından esir alınan bir senaristin hikâyesi işleniyor. Biz de ‘Fandom nedir? Diziler fan’ların hayatlarında nasıl bir boşluğu dolduruyor? En çok hangi dizi ve oyuncuların fan’ları var’ konusunu araştırdık.

“FİNAL YAPMASI AĞIR GELDİ, HEPİMİZ YATAKLARA DÜŞTÜK”
Nisanur, 18, öğrenci (@sonyazdizi)

Ali Atay’ın ‘Son Yaz’da oynadığını görünce diziyi izlemeye başladım. Hayranlığım anlatılamayacak kadar yüksek bir boyutta. Dizinin finali olduğu zaman haftalarca depresyondan çıkamadım. Twitter’da #sonyazfandomtakiplesiyor etiketiyle hayranların takipleştiğini öğrendim. Dizideki oyuncuların doğum günlerinde etkinlik düzenliyoruz. Dizinin en çok konuşulanlar arasına girmesi veya oyuncuların şovlara konuk olarak çağrılabilmesi için sosyal medyada kampanya yürütüyoruz. Çok sosyal birisi değilim, o yüzden Twitter’a girip aynı fan grubundan kişilerle sohbet ediyorum. ‘Son Yaz’ ummadığımız anda final yaptı. Bu çok ağır geldi, hepimiz yataklara düştük diyebilirim.

“HAYATIMA HEYECAN KATIYOR”
L. S., 16 (@yargifan)

5 yaşımdan beri dizi izliyorum. ‘Yargı’yı çok seviyorum. Diğer hayranlarla grubumuz var. İyi bir arkadaşlık kurduk. Grupta gelecek bölümlerle ilgili teoriler üretiyoruz. Diziyi  sık sık TT (Trending Topic) yapmak için çalışıyoruz. Normalde evden pek çıkmıyorum. Dizi, hayatıma heyecan katıyor. Bana gerçek hayatta olamayacak şeyleri yaşatıyor.

“TÜRKİYE GÜNDEMİNE GİRMEYE ÇALIŞIYORUZ”
Esma, 24, öğretmen (@nedears)

Alperen Duymaz ve Hafsanur Sancaktutan takip ettiğim oyunculardı. İkisinin ‘Son Yaz’da partner olduğunu duyunca diziyi izlemeye başladım. Ve hayatımda ilk defa fan hesabı açtım. Tüm hesaplar #Sonyazfandomtakipleşiyor etiketini kullanıyor. Birlikte sohbet odaları açıyor, dizinin TT olması için çalışıyoruz. Oyuncuların doğum günlerini sosyal medyadan kutluyoruz. Dizi final yapınca çok üzüldüm. Günlerce sosyal medyada etiket çalışmaları yaptık ve hâlâ yapıyoruz.

“DERDİMİZ HİKÂYENİN YARIM KALMASI”
Açelya Yıldırım, 19, öğrenci (@bestofdca)

Deniz Can Aktaş’ı ilk defa ‘Hayat Bazen Tatlıdır’ dizisinde gördüğüm günden beri takip ediyorum. Bana göre iyi bir fan, sevdiği kişinin doğrularını, yanlışlarını bilen, gerektiğinde saygı sınırını aşmadan eleştirebilen türde olmalı. Diziler birden bitince üzülüyoruz. Aslında derdimiz genel hikâyenin ve sevip bağlandığımız karakterlerin yarım kalması.

“KIVANÇ ADINA BARINAĞA BAĞIŞ YAPTIK”
Fatima Khoshnazar, 19, İranlı, Tahran Üniversitesi’nde öğrenci (@kivanc.legend)

Kıvanç Tatlıtuğ’u ilk defa ‘Aşk-ı Memnu’da gördüm, 10 yıldır takip ediyorum. Bir süre önce doğum günü için Kıvanç’ın İranlı hayranları olarak hepimiz onun adına hayvan barınağına para bağışladık. Çünkü hayvanları önemsediğini ve bunun onu mutlu edeceğini biliyorduk. Keşke reyting yerine seyircinin görüş ve hakları daha fazla dikkate alınsa.  Birden dizileri sonlandırmaları seyirciye büyük saygısızlık.

“BENİM İÇİN ARTIK BİR SORUMLULUK GİBİ OLDU”
Hilal Paşazade, 20, öğrenci (@esbilgiconline)

‘Diriliş Ertuğrul’ dizisinde Esra Bilgiç’e karşı bir hayranlığım oluşmuştu. Şimdi ‘Kanunsuz Topraklar’da izliyorum. Fan grubumuza inanılmaz vakit harcıyoruz. Benim için artık bir sorumluluk gibi oldu. Sevdiğimiz oyuncular ve diziler için TT çalışmaları yapıyoruz.

“ETKİLERİ ÇOK BÜYÜK”
Tayfun Güneyer (‘Fandom’un yönetmeni ve senaristi)

Sosyal medyayla birlikte hayranlar ‘fandom’ adını verdikleri gruplar halinde izledikleri dizinin senaryosunu eleştirmeye ve yönlendirmeye başladılar. Beğenmedikleri sahneleri linç ederken dizi hikâyesinin gidişatını bile yönlendirir hale geldiler. Ben de ‘Fandom’ dizisini yazarken sosyal medyadaki fandom’larla dizi yaratıcılarının işte bu tür çatışmalarından esinlendim. Çünkü fandom’ların gerçekten özellikle senaristler üzerinde çok büyük etkisi var.

‘BU OYUNCUYLA RÖPORTAJ YAPMANIZI İSTİYORUZ’ BASKISI...
Hakan Gence (Gazeteci)

Eskiden popçularda sıklıkla karşılaştığımız fan kitlesi ve hayranlık kavramı artık dizi oyuncularında daha yoğun bir şekilde karşımıza çıkıyor. Bir kere çok organize şekilde çalışıyorlar. Hemen hemen her oyuncunun bir fan kitlesi, hayran grubu var. Sosyal medyada açtıkları sayfalar üzerinden birbirleriyle iletişime geçiyor ve yoğun bir şekilde bilgi alışverişinde bulunuyorlar. Mesela bir gün bir bakıyorum Twitter’da bana arka arkaya mesajlar yağmaya başlıyor. Meğer oyunculardan birinin fan grubu kampanya başlatmış “Biz bu oyuncuyla röportaj yapmanızı istiyoruz” diye. Bir anda sözleştikleri saatte mesaj bombardımanına tutuyorlar.

Son dönemde dizi oyuncularının partner olarak hayranları çok fazla. Mesela Alp Navruz-Ayça Ayşin Turan, İlhan Şen-Burcu Özberk, Pınar Deniz-Kaan Urgancıoğlu gibi isimleri partner olarak görmeyi çok istiyorlar.

Bir de fan’ların sosyal medyada sevdikleri oyuncuları TT yapmak gibi bir durumları var. Dizi saatinde dizi etiketi belirleniyor, hepsi aynı anda aynı etiketi girerek sevdikleri oyuncu ve diziyi TT konumuna taşıyıp gündeme getiriyorlar. Biz dizinin bir oyuncusuyla röportaj yapıyorsan diğer oyuncusunu da görmek istiyorlar. 

Sevdikleri dizilerin devam etmesi onları için önemli. Tabii şöyle paradokslar da oluyor; bir dizinin fan’larının sayısı çok yüksek ama reytingi düşük. Dizi sürekli TT olsa da reytingi düşük olduğu için yayından kaldırılıyor. Bu durumda fan’lar direkt organize olup kanala sesleniyorlar veya başka bir kanala çağrıda bulunup bu diziyi alsanıza, diyorlar. O diziyi ve ekranda o oyuncuyu daha fazla görebilmek için çok organize şekilde çalışıp güçlerinin son damlasına kadar mücadele edebiliyorlar.

UMUT KAYNAĞI HALİNE GELİYORLAR

Seray Akça: “Güzel-yakışıklı, başarılı, popüler... İzlediği dizide idealize edilen yaşamlar ve karakterler hayranlık duyan kişiye umut kaynağı oluyor.”

‘O VE BEN AYNIYIZ’ DÜŞÜNCESİ...
Seray Akça (Yeditepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi)

Dizilere ve oyunculara duyulan hayranlığın kaynağı nedir?

İzleyici diziyi izlemeye başladığı andan itibaren bir karakterin gözünden dizinin içerdiği olayları, ilişkileri ve evreni deneyimlemeye başlar. Genellikle eğer bir karakterin kendisiyle benzer bir noktası olduğunu düşünüyorsa ya da bu karakter sahip olmayı arzuladığı güzel-yakışıklı, güçlü, başarılı, popüler olma gibi sosyal bir değeri olan özelliklere sahipse ‘Ben gibi…’ ‘O ve ben aynıyız’ düşünceleriyle özdeşleşme yaşar. Öte yandan her ne kadar benzerlik ve birliktelik hissi kursa da gerçek hayatta hem kendisinin hem de yaşamının idealindekine uygun olmadığı gerçeğiyle kaçınılmaz olarak karşılaşmaya devam eder. Bu da hayal kırıklığı yaratır. Bu yüzden dizide idealize edilen yaşam ve karakterler kişiye umut kaynağı olur.

Hayranlar neden bir araya gelme ihtiyacı hissediyor?

Kişinin eğer etrafında destek alabileceği bir sosyal ağı, gerçek anlamda zayıflıklarını, kırgınlıklarını, endişelerini ya da sevinçlerini paylaşabileceği yakın/anlamlı ilişkileri yoksa ya da yeterince saygı gördüğünü hissetmiyorsa dizideki karakterlerin başından geçen olaylarla bu ihtiyacını karşılıyor olabilir. Oluşan fan grupları da aslında bir yandan kendilerine benzeyen insanların birbirini bulmasına katkı sağlayabilir. Dizi üzerinden paylaşımlar yoluyla bir ortaklık duygusu yaşayabilirler. Gerçek hayatta eksikliğini hissettikleri heyecan, sevgi, yakınlık gibi hisleri dizi üzerinden sağlarken yine diziye/hayran olunan kişiye olan ilgi üzerinden ortaklık duygusu yaşadıkları kişilerle sosyal etkileşim ve paylaşım şansı yakalayabilirler. Aslında bu noktada fan gruplarının bir yere kadar hayran olan ve hayran olunan arasında tampon bölge oluşturması anlamında iyi bir işlevi olduğu düşünülebilir.

Hangi aşamada zararlı?

Hayranlık duyulan oyuncunun özel hayatına aşırı ilgi göstermek, takıntılı şekilde özel hayatını incelemek hem hayran olunan kişiye hem de kişinin kendisine zarar vermesine neden olabilir. Bu takıntı sürerse kişide kaygı, depresyon, düşmanca tutum ve dürtüsel davranışlar görülebilir. Hayran olunan kişinin mutluluğu ya da iyiliği için yasal olmayan girişimlerde bulunabilir. Kişi gerçeklikle bağlantısının koptuğu kendi evreninin içinde yaşamaya başlar.

SAYILARLA DİZİ FAN GRUPLARI

( Hande Erçel Fan
@handeercel 566.000

( Aşk-ı Memnu
@askimemnu.tv 130.000

( Engin Altan Fan Page
@altandzyatn 83.000

( Kıvanç Tatlıtuğ
@kivanc.tatlitug.turkey 13.700
@kivanc_tatlitug_uk 61.200

( Burcu Özberk
@burcuozberkoficial 69.100

( Alperen Duymaz Fan
@alperenduymaz_fan 27.200

( İlhan Şen Fan
@_ilhansen 25.200

( Kaan Urgancıoğlu
@kaanurganciogluxfs 22.300

( Pınar Deniz
@pinardenizzclub 10.700

( Alp Navruz & Ayça Ayşin Turan
@aycalplover.official 7.500

( Son Yaz
@sonyazdizi 6.100