Dijital beden dilini doğru kullanmanın 10 yolu... ‘Acaba ne demek istedi?’

Ofisler evlere taşındı, eğitim de çevrimiçiyle tanıştı. Hatta yeri geldi büyüklerimizle internet üzerinden bayramlaştık. Pandemi kısıtlamaları kalktıktan sonra sosyal hayata geri dönsek de dijital dünya hayatımızın önemli bir parçası olmayı sürdürüyor. Ve orada dijital beden dilimizle varız. Dijital dönüşüm uzmanı Nabat Garakhanova “Erica Dhawan, ‘Dijital Beden Dili: Mesafeler Fark Etmeksizin Nasıl Bağ Kurulur ve Güven İnşa Edilir?’ adlı kitabında bugün iş dünyasında iletişimin yüzde 70’inin sanal olduğunu vurguluyor” diyor. Ve durumu “İster evden çalışalım ister bir kurum içinde, iletişimimizin çoğunu sanal ortamda gerçekleştiriyoruz. Elbette bu sadece kurumsal iletişim için değil, gündelik yaşamdaki iletişimimiz için de geçerli bir durum” diye özetliyor. Peki, biz dijital beden dilinden ne anlıyoruz? Nasıl gerçek hayatta beden dilini hiç kullanmadan veya yanlış kullanarak bir şeyler anlatmaya çalışan birine odaklanamıyorsak, dijital beden dilini kullanamayan biri karşısında da benzer bir tepki veriyoruz. Öyleyse karşımıza çıkan soru şu: Dijital beden dilimizi nasıl doğru kullanırız? Bu konudaki sorularımızı yanıtlayan Garakhanova, dijital beden dilini etkin bir biçimde kullanmayı da 10 adımda özetledi.

- Fiziksel ve dijital iletişim aynı değil. Örneğin bir toplantıda sarılıp öpmeyeceğimiz bir kişi yazışmamızda öpücük emojisi gönderebiliyor. Bunun nedeni nedir?

İnsanlar sanal ortamda kendilerini daha rahat hisseder. Burada aslında önemli olan dijital ve fiziksel iletişim arasındaki makası çok açmamaktır. Yani gerçekte sarılmayacağımız birine sanal dünyada da öpücük emojisi göndermemek gerekiyor.

- Fiziksel ve dijital iletişim arasında ne gibi farklar var?

Fiziksel ve dijital toplantıların artı ve eksileri var. Fiziksel olanda insanların dijital yaptığı toplantılara göre daha az duygu aktarımı olabilir. Sanaldaki emojilerle insan ‘Acaba ne demek istendi’ kaygısı hissedebilir. Öte yandan dijital ortamdaki buluşmalarda içine kapanık olan birinin kendisini daha iyi ifade ettiği örnekleri de görebiliriz. Dolayısıyla olaya iki açıdan bakmak gerekir. Biz dijital iletişim uzmanları daha çok hibrit sistemleri öneririz. Fizikselde bir samimiyet varsa sanala da bunu aktarmak gerekir. Aksi halde sadece dijital ortam üzerinden çalışan kişilerde çalışanların marka bağlılığı ve aidiyet duygusu zedelenebilir.

- Görüntülü toplantılarda etkili iletişim hareketleri nelerdir? Daha samimi, daha özgüvenli görünmek için birkaç tüyo verebilir misiniz?

Online toplantılara da sanki gerçek toplantıya katılır gibi hazırlanmak lazım. Arka plan uygunluğu, kıyafet seçimi, kameranın açık tutulması, adınız ve soyadınızın yazması önemli. Ekran paylaşımı yapacaksanız bilgisayara farklı bir kullanıcıdan oturum açarak, ekranda sadece paylaşacağınız dosyanın olması da gösterdiğiniz özenin bir kanıtı. Yüz ifadeleriniz büyük önem taşır çünkü ekran karşısındakiler en küçük mimiklerinizi bile fark edebilir. Bu nedenle toplantıyı takip etmeniz, not alırken ‘not alma’ emojisi paylaşmanız, chat’i takip etmeniz gerekir. Ayrıca bir şeyler yiyip içerken daha dikkatli olunabilir. İş toplantılarında kahve ve su içmek daha uygun olacaktır.

Garakhanova: Noktalama işaretlerini kullanın!
1-Erica Dhawan çalışmasında dijital beden dilinin dört yasasından bahsediyor. Öncelikle diğer maddelerde de bu dört yasayı aklınızdan bir an olsun çıkarmamanızı tavsiye ediyorum: “Gözle görülür şekilde değer ver, dikkatli iletişim kur, güvenli işbirliği inşa et ve tamamen güven.”

2-Kurumsal bir iletişimi sürdürmek için bir e-posta yazıyorsanız emoji kullanmayın. E-postanız çok kısa ya da
çok uzun olmasın. Mutlaka bir giriş hitabıyla başlayın. “Merhaba …. Bey/Hanım” gibi. Kime yazdığınıza bağlı olarak bir dilekle bitirin: “İyi çalışmalar”, “Saygılar” gibi.

3-Bir mesajı ya da fotoğrafı beğenmek, içten gelen bir yorum yazmak, e-postaya kısa sürede ve içtenlikle yanıt vermek
o kadar da zor olmasa gerek. Samimiyet, beden dilinin olduğu gibi dijital beden dilinin de vazgeçilmezi. Gerçekten samimi olduğunuzda, inanın bu hemen fark edilir.

4-Kısa cevaplardan vazgeçin. ‘Ok’, ‘Tmm’, ‘Tşk’, ‘Saol’ ve ‘Nbr’ gibi kısaltmaları kullanmayın. Kısa cevaplar iletişimi zayıflattığı gibi kişiler arası bağları da güçsüzleştiriyor.
Bu tür bir yazım tarzı hiçbir zaman samimi gözükmez. Üstelik itici de gelebilir.

5-Noktalama işaretleri konusunda ne çok cimri olun ne de çok bonkör… Bir mesajda tek soru işareti yerine üç tane görmek sizi gerebilir. Ya da uzunca bir mesaj alıyorsunuz ve hiç noktalama kullanılmadığını fark ediyorsunuz. Bu mesajı okumak için çok daha fazla çaba sarf etmeniz gerekir.

6-Gergin, mutsuz, öfkeli olduğunuzda nasıl sağlıklı bir iletişim yürütemiyorsanız dijitalde de aynısı olur. Bu durumlarda karşı tarafa kendinizi doğru ifade edemeyebilirsiniz. Böyle anlarınızda dijital beden dilinizin hislerinizi yansıtacağını aklınıza getirin ve klavyeden sakince uzaklaşın. 

7-Diyelim ki bir mesajı okudunuz ve uzun bir cevap yazmanız gerekiyor. Ancak yine diyelim ki bunun için yeterli zamanınız yok. Bu durumda “Teşekkür ederim, konuya ilişkin size en yakın zamanda döneceğim” gibi bir cevap yazabilirsiniz. 

8-Görüntülü toplantılarda görüntünüzü paylaşmaya dikkat edin. En az kıyafetiniz kadar arka planınız da önem arz
edecektir. Arka planınız dağınıksa bu tür platformların sağladığı arka plan desteğinden faydalanabilirsiniz. Ayrıca kameraya bakarak konuşmalısınız ve karşınızdaki kişi konuşurken dikkatiniz başka bir yerde olmamalı.

9-Kiminle konuştuğunuza tıpkı gündelik yaşamda olduğu gibi dijital dünyada da dikkat edin ve beden dilinizi, üslubunuzu, tavrınızı ona göre belirleyin. Yani patronunuzla senli benli konuşamayabilir, el şakası yapamayabilirsiniz. Ancak çocukluk arkadaşınızla işler değişir, daha samimi olursunuz.

10-Teknolojinin size yapabilecekleri değil, sizin onunla neler yapabileceğinize odaklanın. Dijital beden dilinizi, dijital iletişiminizi geliştirmeye yönelik kaynaklar okumaya gayret edin. Bu tür kaynakları okumaya zaman ayırmanız, sizleri hayal bile edemeyeceğiniz kadar çok geliştirebilir.

İş yazışmaları için 9 emoji