Çevremizdeki yaşamın ne kadar farkındayız?

Biyolojik çeşitlilik nedir?

a) Çeşit çeşit meyve-sebze
b) Yaşam formlarının çeşitliliği
c) Değişik değişik milletler, insanlar
d) Lise biyoloji derslerinin farklı versiyonları...

Son verilere göre Türkiye’de 497 kuş,161 memeli, 141 sürüngen ve çiftyaşar, 480 deniz balığı ve 236 da tatlısu balığı türü yaşıyor. Bugüne kadar belirlenen toplam omurgalı hayvan türü sayısı 1.500’e yakın. Omurgalılardan, 70’i balık olmak üzere 100’ün üzerinde tür endemik. Türkiye’nin, bitki (flora) türleri bakımından sahip olduğu zenginliği anlamak için Avrupa kıtasıyla karşılaştırmak yeterli: Tüm Avrupa kıtasında 12 bin 500 açık ve kapalı tohumlu bitki türü varken Anadolu’da bu sayı yaklaşık 12 bin. Üstelik bunların yaklaşık üçte biri Türkiye’ye özgü...

Doğru yanıt: b

Biyolojik çeşitlilik için en önemli tehdit nedir?

a) İklim değişikliği
b) Dere, nehir ve göllerin ekolojisinin
bozulması
c) Avcılık, tarım, madenler
d) Hepsi

İklim değişikliğinin Türkiye’deki canlılar üzerindeki etkileri henüz tam olarak bilinmese de biliminsanları dünya genelinde 6’ncı toplu yok oluşun içinde olduğumuzu bangır bangır bağırıyor. Doğa Derneği’nin Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları üzerindeki tehdit analizi çalışmasına göreyse Türkiye’deki canlıları en çok yaşam alanlarının bozulması olumsuz yönde etkiliyor. Buna kimi yerde tüm canlıların ortak yaşam kaynağı olan doğal su rejiminin bozulması,
kimi yerde maden, kimi yerdeyse avcılık ve tarım gibi faaliyetler neden oluyor.

Doğru yanıt: d

Biyolojik çeşitlilikle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

a) Çeşitlilik huzurdur, refahtır, mutluluktur
b) Az, öz çeşit iyidir, gerisi yalandır
c) Ben çeşide çeşit demem çeşit benim olmayınca
d) Çeşitlilik olmasa koruma derdi de olmazdı, çeşidin mi var derdin var

Yaşam için gerekli madde ve koşullar; bakteri, mantar, bitki ve hayvanlar tarafından kolektif olarak sağlanıyor. Buna temiz su ve hava, verimli topraklar, besinler ve diğer gereksinimler de dahil.

Türkiye’nin canlı çeşitliliğinin yüksek olmasının nedeni nedir?

a) Üç farklı iklimin Türkiye’de kesişmesi ve ülkenin ortalama yüksekliğinin sıfırdan 1.300 metrelere çıkması
b) Tohumlama
c) Koruma kollama
d) Çaprazlama

Karadeniz iklimi dediğimiz Avrupa-Sibirya, bozkır dediğimiz İran-Turan ve Akdeniz iklimi gibi üç farklı iklim kuşağı Anadolu gibi dar bir coğrafyada kesişiyor. Her iklimin kendine özgü canlı çeşitliliğini getirmesine ortalama yüksekliğin deniz seviyesinden 1.000 metrelerin üzerine çıkmasının eklenmesi farklı canlılar için farklı yaşam alanları olanağı sağlıyor. Gezegenin ısınma ve soğuma dönemlerinde canlıların kuzey-güney istikametinde hareket ederek birbirine karışması da Türkiye’deki muazzam canlı çeşitliliğinin ortaya çıkmasında önemli bir etken.

Doğru yanıt: a

Hangisi Türkiye’nin en nadir canlılarından değildir?

a) Akdenizfoku
b) Kelaynak
c) Kutup ayısı
d) Leopar

Dünyada 700, Türkiye kıyılarında yaklaşık 100 Akdenizfoku yaşıyor. Dünyanın da en nadir canlılarından. Kelaynakların dünya nüfusu 250 civarında ve tamamı Urfa’nın Birecik ilçesinde koruma altında. Türkiye’de yaşadığı bilinen ancak canlı görüntülenemeyen leopar geçen yıl görüntülendi. Ülkemizdeki sayısının bir elin parmaklarını geçmediği düşünülüyor.

Doğru yanıt: c

Böcekler olmasa ne olurdu?

a) Vallahi iyi olurdu
b) Olacak böcek var, olmayacak böcek var
c) Olan kuşlara olurdu, bana bir şey olmazdı
d) Felaket olurdu

Böcekler olmasaydı; bitki örtüsünün önemli bir bölümünü, kuş türlerinin çoğunu, sürüngenleri ve amfibileri çok kısa bir süre içinde kaybederdik. Tabii yok olan her bir tür, beraberinde birçok türü de götürürdü. Bu durumun insanlara ulaşması da tahmin edilebileceği gibi çok uzun sürmezdi. Böcekler olmasaydı gezegendeki yaşamın sonuna doğru hızlıca yol alıyor olurduk.

Doğru yanıt: d

Çevreyi nasıl koruruz?

a) Kürekle
b) Yasalarla, yasaklarla, cezayla
c) Elbirliğiyle
d) Uydudan

Neyin, neyi, nasıl etkilediğini bilmek ilk adım. İkincisi bu etkiyi azaltmak ya da ortadan kaldırmak... Bu, birçok konuda hassasiyet geliştirmekle mümkün. Ancak bireysel olarak her şeyi eksiksiz yapsak da bu doğanın korunacağı anlamına gelmiyor. Tüm dünyanın ortak çalışması gerekiyor. Düşünün ki Amazon ormanları tüm dünya için oksijen üretiyor. Türkiye’de, İzmir’de doğan bir flamingo Fransa’da gençliğini geçiriyor, son yıllarını Meksika’da yaşıyor. İklim krizinin çözümü de tüm insanlarla ortak hareket etmekle mümkün.

Doğru yanıt: c

Aşağıdakilerinden hangisi koruma çalışmalarıyla kaderi değişmiş bir canlıdır?

a) Hamsi
b) Kızılçam
c) Kelaynak
d) Serçe

1950’li yıllarda yok olmanın eşiğine geldiler. 1973’te sayıları 26 çifte inince koruma altına alındılar. Daha sonra sivil toplum örgütleri ve yerel halkın katılımıyla çalışmalar başladı. Kalori hesabıyla menü oluşturuldu, uydu vericisi takılıp göçe gönderildi. Sayıları şu anda yaklaşık 250... Kelaynaklar gibi akdenizfokları, alageyikler, inci kefali, Caretta caretta’lar da koruma çalışmalarıyla yok olmanın eşiğinden dönen canlılar arasında.

Doğru yanıt: c