‘Bu eğitimi benim için yapmışlar’

Gaziantep’te merkezi kumanda operatörlüğü yapan Yusuf Taş “Ben kadın-erkek konularına hep eşitlikçi yaklaştığımı düşünüyordum. Eşimi okusun diye destekledim. Çocuklarımın altını değiştirdim. Ama eğitimden sonra ben bile kendimde çok eksikler gördüm” diyor.
4 kızı olan bakım ünite işçisi Sedat Çelebi ise “Bu eğitimi benim için yapmışlar” yorumunda bulunuyor. İkisi de, çoğunluğunu erkeklerin oluşturduğu çimento sektöründe çalışıyor. Türkiye’nin en büyük işveren sendikalarından Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası’nın (ÇEİS) binlerce çalışanından ikisi onlar...

ÇEİS toplumsal cinsiyet eşitliği alanında değişim yaratmak için onlar gibi daha binlerce çalışanı bilinçlendirecek ‘#BenimleGelecek’
projesine hayat verdi kısa süre önce. İlk olarak ThinkNeuro’yla ‘Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Kalıplarına Bakış’ araştırmasını yaptılar. Görüldü ki konu şiddet olduğunda ‘kadın-erkek’ söyleminden ziyade duygusal yakınlık içeren ‘kızım-oğlum’ söylemi daha etkili. Yani söz konusu kendi kızı veya oğluysa katılımcılar şiddete karşı daha güçlü bir karşı koyma gösteriyor.

Buradan hareketle sektör çalışanlarına ve ailelerine Anne Çocuk Eğitim Vakfı’nın (AÇEV) sosyal girişimi ‘Eşitliğe Değer’ işbirliğiyle önce ‘Eşitliğin Farkındayım’ eğitimi verilecek. Böylece yaklaşık 17 bin 500 erkeğin ‘toplumsal cinsiyet eşitliği’yle ilgili temel düzeyde farkındalık geliştirmeleri sağlanacak. Eğitimin 2 saatlik ilk fazı kasım itibariyle beyaz yakalı çalışanlara çevrimiçi; 2022 itibariyle de mavi yakalı çalışanlara yüz yüze verilecek. Sonra 6 yarım günlük yoğun ‘Eşitlik için Harekete Geçiyorum’ eğitimine katılacaklar.

Eğitimlerin başlamasına daha zaman olsa da haberimizde çalışanların eğitimle ilgili görüşlerini alabilmemiz için hafta içi Yusuf Taş ve Sedat Çelebi’ye temel farkındalık eğitimi önden verildi. Her ikisi de özellikle kız çocukları için değişmeye hazır olduklarını, çevrelerindekilere de öğrendiklerini anlatacaklarını söylüyor. Nitekim AÇEV yöneticisi Hilal Baykara da değişimin bu şekilde geleceğini anlatıyor: “İlk eğitimde kendi davranışlarını değiştirmeleri, ikinci eğitimle de çevrelerinde bu konuda yaşanan yanlışlara müdahale etmeleri amaçlanıyor. Mesela araştırmalar kadınların sözünün erkeklere göre daha çok kesildiğini gösteriyor. İlk eğitimle bunun yanlış olduğunu fark eden katılımcının ikinci eğitimde, örneğin bir toplantıda kadınların sözü kesildiğinde ‘Ayşe Hanım’ın lafı daha bitmemişti’ diye müdahale edebilmesini amaçlıyoruz. Kadına yardım etmesi değil ama hakkının yenmesine izin vermemesi konusunda bilinçlendirmek istiyoruz.”

‘EŞİME, BAZEN ONA HAKSIZLIK ETTİĞİMİ SÖYLEDİM’
Sedat Çelebi, 45, makine bakım ünitesi çalışanı, Erzurum

“18 yıldır makine bakım ünitesinde çalışıyorum. 25 yıllık evliyim. Eğitimi benim için yapmışlar, 4 kızım var çünkü. 6, 11, 16 ve 19 yaşındalar. Eğitimde bana en çok dokunan erkek ve kız çocukları arasında yapılan ayrımcılık oldu. Evlat evlattır. Eşim ev hanımı, bazen ev işlerine yardımcı oluyordum. Şimdi bulaşığa, çamaşıra daha çok yardım edeceğim. Eşime eğitimi anlattım, ‘Bazen sana haksızlık ediyormuşum’ dedim. Eğitim sonrası arkadaşlarla konuşurken aslında kadın-erkek ayrımı diye bir şey olmadığını söyledim. Bazıları katıldı, bazıları itiraz etti. Ama en azından kafalarına takıldı bu onların. Bu eğitimi herkes alsın. Hanımına daha çok yardımcı olur. Ailede huzur ortamı olur. Kızlarımız daha iyi olur. Eğitimi kızlarıma da anlatacağım. Onlara bizden hiçbir farkları olmadığını, yeri geldiğinde daha üstün olduklarını söyleyeceğim.”

‘KIZIMI BİR ADIM GERİ BIRAKTIĞIMI, ONA ŞANS VERMEDİĞİMİ ANLADIM’
Yusuf Taş, 39, merkezi kumanda operatörü, Gaziantep

“Yüksekokul mezunuyum. Açıköğretimden işletme bölümünü tamamladım. 11 senedir bu sektördeyim. 11 yıldır evliyim; 5 yaşında bir kızım, 10 yaşında bir oğlum var. Eğitimde bilmeden yaptığımız yanlışları öğrendik. Kızımı bir adım geri bıraktığımı, ona şans vermediğimi anladım mesela. Çünkü sanki birisine ihtiyacı varmış gibi onu abisinin koruması gerektiğini düşünüyordum. Ona ‘Sen her şeyi yaparsın’ demem, o güveni ona vermem lazımmış. Eşim de çalışıyor. Bazen o yokken küçükken çocukları alıp babaannelerine götürüyordum. Çocuğun altını değiştirdiğimi gören amcam yadırgıyordu beni. Eşim okusun istedim. Sosyoloji bölümünü bitirdi, şimdi dışarıdan çocuk gelişimi okuyor. Onu hep destekledim. Bu yüzden kadın-erkek konularına hep eşitlikçi yaklaştığımı düşünüyordum. Ama ben bile kendimde çok eksikler gördüm. Erkeklerin bu eğitimi alması çok önemli.”

‘AİLE ÜZERİNDEN ANLATIYORUZ’
Hilal Baykara, AÇEV Eşitliğe Değer Girişimi yöneticisi

“Yaşam pratiklerinden örneklerle eğitim veriyoruz. Aile bireyleri üzerinden anlatıyoruz. Babalar çocuklarına alacakları oyuncağın, anlatacakları hikâyenin eşitlik için etkili olduğunu anlıyorlar. İyi eğitimli üst düzey bir yönetici, eğitim sonrası eşine psikolojik şiddet uyguladığını fark ettiğini söyledi. Bir yere giderken geç kalan eşine söylenmenin haksızlık olduğunu anladığını ifade etti. Çünkü ikisi de çalışıyor, o arabaya sadece kendini götürürken karısı çocukların eşyalarını topluyor, evle ilgili işleri halledip öyle geliyor. Eğitime katılan kadınlar da korumacı cinsiyetçilik dediğimiz, onları ‘korumak’, ‘yüceltmek’ adına yapılan, ‘tatlı gelen’ bazı şeylerin aslında onları bir adım geride bırakmaya yaradığını daha iyi anlıyorlar.”

‘ON BİNLERCE İNSANA DOKUNABİLİRİZ’
Dr. Serdar Şardan ÇEİS Genel Sekreteri

“Bugün ‘ailenin’ en ciddi sorunlarının başında toplumsal cinsiyet eşitsizliği geliyor. Bu gerçekten hareketle sorumluluk alanımızı genişletme kararı verdik ve ‘#BenimleGelecek’ projesini başlattık. Çalışanlarının büyük çoğunluğu erkeklerden oluşan sektörümüzde on binlerce aileye, insana dokunabilir ve bu sorunla mücadelede kritik bir rol üstlenebiliriz. Sektörümüzün tamamına ulaştıracağımız bu eğitimlerin, çalışanlarımızda ve ailelerinde davranış gelişimi sağlayarak toplumsal bir değişimin önünü açacağına yürekten inanıyorum.”