Bir belediyede çalışan ilk trans kadın olan Niler Albayrak hayat hikayesini anlattı

Az eşyalı, minicik bir ev... Ekranda Müge Anlı’nın programı açık, televizyonun hemen yanındaki hayvan yatağı boş. “Kedi mi, köpek mi” diye sorar sormaz, gözlerini minderden ayırmadan anlatmaya başlıyor; bir aylıkken sahiplendiği, 5 yaşındaki köpeği Barbie’nin yatağı olduğunu ama ev sahibi izin vermediği için arkadaşına bıraktığını... Bir belediyede işe başlayan ilk trans kadın olan Niler Albayrak’la sohbetimiz böyle başlıyor. Sonra daha da eskiye gidiyoruz.
1955’te Mareşal Tito’nun asimilasyon politikaları nedeniyle her şeylerini bırakıp Yugoslavya’dan (şimdiki Makedonya) İstanbul’a göçen bir aile... Oğulları Ercan, 1965’te kısa bir süreliğine gittikleri İnegöl’de doğdu. Sonra yeniden İstanbul’a döndüler...
Ercan, ilkokuldayken okula annesinin allıklarını sürerek gidiyordu; rugan, yumurta topuklu ayakkabıları seviyordu. Mahallede ‘Kız Ercan’ diye laf atmaya başladılar. Okulda da çocuklar elle taciz ediyordu ama ailesi duyar korkusuyla öğretmenlerine şikâyet edemiyordu.

Niler Albayrak için gün, sabah 7.00’de başlıyor, 8.00’de işbaşı yaptığı işine koşa koşa gittiğini anlatıyor.
Acil serviste
muayene etmediler
Çapa Ortaokulu’na başladığında saçlarını uzattı, görüntüsü daha da efemineleşti: “O dönem hormon iğneleri revaçtaydı. ‘Anneciğim bu iğnelerle kadınlık hislerinden vazgeçiyor, erkek oluyormuşuz’ dedim. Yani onu kandırdım. Annemle Laleli’de bir eczaneye gidip iğnelerimi yaptırıyordum. Göğüslerim gelişmeye başladı.”
Artık ailesi mahallede rahat edemeyecek hale gelince bir gece evden ayrılıp Taksim’deki Salkım Saçak Sokak’a taşındı. Anne-babası bir arkadaşı vasıtasıyla geri dönmesi için haber yolluyordu ama kardeşlerinin, kuzenlerinin ve amcalarının tepkileri nedeniyle buna cesaret edemedi.
İlk kez 17 yaşında sokağa kadın kıyafeti giyip çıktı. O gün cinsiyet kimliği nedeniyle ilk kez şiddet gördü. Taksim’de yürürken kafasına arkadan beyzbol sopasıyla vurdular. Taksim İlkyardım Hastanesi’ne gitti; acil serviste onu muayene etmediler. Sağlık güvencesi yoktu. Parası yoktu. Yalvar yakar bir taksiye bindi. Daha evine giremeden yine tanımadığı birisinden sırtına yediği tekmeyle merdivenlere serildi.
Uzun bir süre Taksim’de yaşadı. Hiç istemese de seks işçiliği yaptı. Polis onu gördüğü an sürükleye sürükleye karakola çekiyordu. Bu muamele onu yasaları öğrenmeye itti. “Benim kimliğim var. Yasalara göre suç işlemiyorum. Beni hangi suçla alacaksınız” gibi sorular sorarak direnmeye çalıştı.

1987’den beri ehliyeti var. Şimdiye dek hiç kaza yapmadı. Belediyenin ulaştırmasında çalışıyor. Aracı özellikle kendisinin sürmesini isteyen departmanlar olduğunu söylüyor.
Babasının saçları bir gecede bembeyaz oldu
Sonra otobana çıkmaya başladı. Pek çok arkadaşının araba altında kaldığına şahit oldu. Üzerinden 18 araba geçen bir arkadaşının asfalta yapışan cenazesini itfaiyenin tazyikli suyla kazıdığını asla unutamadı.
Bir amcasının oğlu -daha sonra tecavüz etmeye de kalkışacaktı- onu Yedikule’de surların dibinde
Rottweiler cinsi bir köpekle bir barakaya kapatıp işkence etti. O gece Zeytinburnu’ndaki aile evine gitti. Sabah annesi, Beyazıt’ta oto tamircisi olan babasının, “Bugün rahatsızım. Ercan’a dükkânın anahtarlarını ver. Gitsin açsın. Hiçbir şeyi de kafasına takmasın” dediğini anlattı. Ercan, annesinin sözü üzerine kalktı, odanın açık kapısından babasını gördü. Bembeyazdı saçları, bir gecede beyazlamıştı. Onu üzmemek için evde kalmaması gerektiğini düşündü, yine de bir hafta dükkâna gitti, geldi. Taksici ve minibüsçüler hem asılıyor hem de dedikodu yapıyordu.
28 yaşına geldiğinde ilk kez televizyona çıkıp hikâyesini anlattı. Kanalı bastılar, arka kapıdan kaçtı. Yaşadığı hayatı görünür kılmak için pek çok programa konuk oldu. Bir rüzgâr yakalamıştı... 2002’de, 37 yaşındayken cinsiyet değiştirme ameliyatı geçirdi. Artık Ercan değil, Niler’di.
Seks işçiliği
yapmayı istemiyordu
Altı sene sonra çok sevdiği babasını kaybetti. 55 yıllık ömrünün en zor anı. “Babamın öldüğünü bana söylemediler bile. Helalleşemedim. Cenazesine gidemedim. Mezarını ancak üç ay sonra ziyaret edebildim. Bende çok büyük bir acıdır. Böyle olmamalıydı. İnsanlar beni kınıyor, ailemi kınıyor. Bir insanın babasını görememesi, son anlarında yanında olamaması ne demek!”
Yıllar önce kendine verdiği, “Öldürülecek bile olsam, bunun mücadelesini vereceğim” sözünü artık uygulaması lazımdı. Seks işçiliği yapmayı kesinlikle istemiyordu. 2015’te CHP’den İstanbul milletvekili önseçim aday adayı oldu, çok güzel tepkiler aldı. 2017’de mahalle delegesi seçildi ve bu, Türkiye Cumhuriyeti ve CHP tarihinde bir ilkti. 2018’de Avcılar Belediyesi’ne iş başvurusu yaptı ama yanıt alamadı. İş için çaldığı tüm kapılar yüzüne kapanıyordu. Yeni başkan Turan Hançerli, geçen yıl göreve başladıktan sonra bir iş başvurusu daha yaptı. Geçen ay şoför olarak işe alındığını öğrendi. Böylelikle Türkiye’de resmi bir kurumun, açık kimlikli ilk trans kadın çalışanı oldu. Geçen pazartesi ilk mesai günüydü.
Mesai arkadaşları ona çok iyi davransa da ilk sabah tedirgin hissettiğini saklamıyor. Sosyal bir devlette olması gereken bir şeyin şaşkınlıkla karşılanıp göklere çıkarılmasının içinde yaşadığımız ülkenin bir ayıbı olduğunu söylüyor. Tam da bu yüzden kimsenin kimseye tu kaka demediği, LGBTİ bireylerin aileleriyle çok rahat görüşebildiği bir hayat için hikâyesini herkese anlatıyor. Zor durumda kalıyorlar diye ailesinin evine karanlıkta gidebilse de babasıyla arasında söylenmemiş sözler kalsa da mutlu... İlklerin ilklere vesile olması ne güzel. Onu işe alan Turan Hançerli de Türkiye’nin ilk engelli belediye başkanı olmuştu.

Hiç tanımadığım bir adam
‘Sen i.ne’sin’ diyerek beni vurdu
Yıl oldu 2020, Türkiye’de LGBTİ bireyler hâlâ dezavantajlı grup. Bugün bir trans kadın hastaneye bile çekinerek gidiyor çünkü doktorlar cinsiyetçi davranabiliyor. Hemen dirsekler oynuyor, kaş göz yapılıyor, bunu aşamıyoruz. Toplum ve devlet, boynumuzun yukarısından, beynimizden faydalanacağına boynumuzun altını konuşuyor. Eğer hak savunuculuğundan vazgeçseydim, belki de çoktan bir arabanın altında kalıp ölmüştüm. 55 yaşındayım, LGBTİ camiasında 55 yaşını gören çok az insan var. Doğal yolla vefat eden sayısı da az. Arkadaşımız Hande canlı canlı yakılarak katledildi, Ebru’nun boğazı delik deşik edildi. Çalışamıyoruz, barınamıyoruz!
◊ 2008’de Nişantaşı’nda oturuyordum, belki ailem evime gelir diye yeni koltuklar almıştım. Ama gelemediler çünkü gelmelerini beklediğim günlerde babam öldü. Mahalle baskısından dolayı son anlarında yanında olamadım. Herkes beni dışladığında o dışlamadı. Cinsiyet kimliğimi öğrendikten sonra bile bana hep sahip çıktı. Bana asla, “Hayır” demedi. 1990’larda, “Yabancı dil öğreneceğim” dedim, dünya kadar para harcayıp bana kaset aldı. Dükkânını iflas ettirdim, ‘Canın sağ olsun’ dedi. Sadece mutlu olayım istedi. Kahramanım babam. Keşke Allah ömrümden alsa, ona verse ve geri gelse.
◊ Bir gün hiç tanımadığım bir adam, “Sen i.ne’sin” diyerek beni bacağımdan vurdu. Kemiğim paramparça oldu, altı ay yattım. Çok ameliyat oldum, izi hâlâ durur, sağ bacağım yarım santim kısadır. Rastgele bir adamın beni vurması çok incitti. E5’in kenarında, ekmek paramı kazanıyordum. İyi bir anım, yok denecek kadar az. Belki de bu kadar kötü anının arasında iyi olanları hatırlayamıyoruz. Ama üçüncü yeğenim olduğunda ailemin bana haber vermesi mesela çok güzel bir anı, onu söyleyebilirim.

Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli’yle.  İlk işgününün gerginliğini çalışmaya başladıktan kısa bir süre sonra üstünden
attığını söylüyor.

Eylemlere ve basın açıklamalarına katılarak LGBTİ bireylerin haklarını aradı.