Beyaz afet değil, beyaz bereket

Yağmur suyu gibi akıp gitmeyen kar, tam da bu nedenle yeraltı sularını besleyen en önemli kaynak. Bu işin bildiğimiz kısmı. Ama karın doğa ve insan için faydaları bunun çok ötesinde... Karın tıpkı bir battaniye gibi toprağı örterek sıcak kalmasını sağladığını belirten İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği ve Afet Yönetim Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu “Kar örtüsünün en büyük faydalarından biri topraktaki bitkileri ve böcekleri sıcak tutup koruyor olması. Kar olmasa, yaşanacak bir don bu canlılara büyük zarar verebilir. Bununla beraber kar, havadaki kirliliği ve partikül maddeleri temizleyen önemli bir faktördür. Hatta kar kristalleri etraftaki sesi yutarak ses kirliliğini de engeller” diyor.

Kardan belki de en fazla fayda sağlayacak olan, uzun süredir kuraklıkla başı dertte olan göllerimiz. Özellikle Orta Anadolu’daki göller açısından ilkbaharda eriyen kar sularının çok büyük bir önemi olduğunu söyleyen Ortadoğu Teknik Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Meryem Beklioğlu ise şöyle diyor: “Yavaş eridiği için hem yeraltı suyunu hem de yüzey akışlarını çok besleyen bir durum kar. Bunu ekosistemin kalp atışı gibi düşünebilirsiniz. Her atışta su seviyesi değişiyor. Ve bu değişimin ritmi, gölün kıyısındaki, su üstündeki ve içindeki bitki çeşitliliğini besliyor. Yağmurla bir göle gelen su bütün yaz o gölde kalır. Oysa kar, suyun devir daim yapmasını sağlıyor. Ayrıca sulak alanlardaki azot ve fosfor miktarının düşmesine neden olup tuzluluğu da azaltıyor.”

AĞAÇLARIN DOKTORU

İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Akkemik de ormanlar açısından kar yağışını mutlulukla karşılayanlardan. Karlı geçen kışlardan sonra ağaç ve bitki gelişiminde gözle görülür farklar oluştuğunu ifade eden Akkemik “Bu suyun depolanması ve toprağın nemiyle ilgili. Özellikle daha önce yanan orman alanları için kar örtüsü daha fazla ve daha kuvvetli çimlenme anlamına geliyor. Ayrıca kar sayesinde fideler, tohumlar kuru soğuktan, donmaktan kurtuluyor. Yetişkin ağaç sağlığı açısından da kar kritik. Çünkü ağaçlara zarar veren böceklerin de azalmasını sağlıyor” diyor.

Ömer Halisdemir Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Karataş da Aladağlar ve Bolkar Dağları gibi yüksek yerlerde kar örtüsünün endemik bitkiler açısından önemine değiniyor: “Buzul dediğimiz şey binlerce yıl erimeyen kar. Kar buzulları himaye ediyor. Ama artık Erciyes’te buzul kalmadı. Öte yandan birçok canlının hayatında da belirleyici bir unsur kar. Örneğin, duvar tırmaşık kuşu kar sınırında yaşayan bir canlı. Son yıllarda giderek daha yükseklerde görülür oldu. Sürekli yukarı çıkmak zorunda kalıyordu. Bu yıl rahat edecektir artık” diyor.

TAŞIMA KARLA GÖL KURTULUR MU?

Bugünlerde özellikle Orta Anadolu’da başta Tuz Gölü olmak üzere kuruyan göllere kamyon kamyon kar taşınıyor. Öyle ki Tuz Gölü’ne 2 bin 500 kamyondan fazla kar taşındı. Peki, taşıma suyla değirmen döner mi? Uluslararası makalelerde uzmanlar kar suyu göller için ne kadar hayati öneme sahip olsa da uygulanan yöntemin yaraya pansuman yapmaktan öteye geçmeyeceğini belirtiyorlar. Ve yanlış su politikaları terk edilmedikçe geçici çözümlerin kuraklığı sonlandıramayacağını söylüyorlar.

KISA KISA

Sevgimiz Kurtaracak

Son yıllarda orman yangınlarıyla sayıları oldukça azalan koalalar da artık nesli tükenmekte olan hayvanlar listesinde. Ancak umutlar tükenmiş değil. Sarılmanın sembolü koalalara şimdi tüm dünya sarılıyor. Avustralya Koala Vakfı ‘Koala Koruma Yasası’nın çıkması için dünya çapında bir kampanya başlattı. Mevcut koruma yöntemlerinin  yetersiz olduğunu belirten vakıf, herkesi imza kampanyasına katılarak ‘Koala Ordusu’nun üyesi olmaya çağırıyor. (www.savethekoala.com)

Kuş sayımı için son gün

Her yıl tüm dünyada yapılan ‘Büyük Arka Bahçe Kuş Sayımı’ etkinliğine katılmak isteyenler için bugün son gün. Yapmanız gereken, kuşların görüldüğü bir alanda 15 dakika bekleyip gördüğünüz kuşları ve tahmini sayılarını ‘ebird’ sitesine kaydetmek. Detaylı bilgi www.ebird.org adresinde.