Baykuşun kısmeti ayağına gelir!
Güncelleme Tarihi:
Doğa Koruma Merkezi’nin Tarım ve Orman Bakanlığı’yla yürüttüğü ‘Geleceğin Tarımı Projesi’nde yollar baykuşlara çıktı. Konya çiftçisinin büyük derdi, zararlı kemirgenlerle mücadelede çözüm, avcılıkta usta bu kuşlar oldu. Çünkü bir peçeli baykuş yılda 1000’den çok fare yok ediyor.
Tarım zararlısı kemirgenlerle doğa dostu mücadele yöntemi olarak baykuşların kullanılması, dünyada hayli yaygın bir yöntem. Bunun için tarım arazilerinin kenarlarına, kuşların yavrulayabileceği yuvalar yerleştiriliyor. Doğa Koruma Merkezi de geçen yıldan beri pilot arazilere 150 adet yuva kurdu. Derneğin Toprak ve Su Projeleri Sorumlusu Melike Kuş, bu yuvaların aktif hale gelmeye başladığını belirtiyor. Kaynak bulunursa çalışmayı baykuş nüfusunun daha yoğun olduğu Güneydoğu Anadolu’ya da taşımak istediklerini anlatan Kuş, “Onların nüfusunun artması, bizlerin daha zehirsiz gıdalar tüketmesi, yaşam kalitemizin yükselmesi demek” diyor.
Peki baykuşlarımızı ne kadar tanıyoruz? Türkiye’nin her yerine dağılmış 10 baykuş türümüz var. Çoğu gece aktif. Türe göre değişse de şehir, vadi, bozkır, dağ ve ormanlarda yaşıyorlar; yani bize çok yakınlar.
Yavru geyik avlayan puhu var
Varlıklarından haberdar olmaksa önünüze konmamışlarsa veya ötmüyorlarsa neredeyse imkânsız! Çünkü uçarken bile sessizler. Aklımızın alamayacağı derecede iyi görüyor ve işitiyorlar. Kar altında hareket eden bir fareyi görmese de avlayacak kadar isabetli olabiliyorlar. Bir peçeli baykuş yılda 1000’den çok fare yiyor. Avları, boylarına göre değişiyor. Dünyanın en büyük baykuşlarından biri olan, hindiden biraz daha büyük puhu, iri pençeleriyle yavru geyik, tilki, kedi avlayabiliyor. Çoğumuzun korkacağı bazı böcek ve örümcekleri de ishakkuşları afiyetle mideye indiriyor.
İşte bazı baykuşlarımız...
Balık baykuşu (Bubo zeylonensis): Ülkemizde yalnızca Toros Dağları’nın eteklerindeki yaz-kış sıcak vadilerde yaşayabiliyor. Türkiye nüfusunun 80 çift kadar olduğu tahmin ediliyor. Son yıllarda hidroelektrik santral inşaatları nedeniyle nehirlerin kuruması sonucu nüfusu azalıyor.
Çizgili ishakkuşu (Otus brucei): Sadece Birecik ilçesinde görülebilen çok nadir bir tür. Türkiye ve Avrupa’da bilinen tek üreme noktası da Birecik. Türün hayatı ‘Fırat kavakları’nın devamlılığına bağlı.
İshakkuşu (Otus scops): 19-20 cm boyuyla ülkemizdeki en küçük baykuş türü. Köy yerlerinde gece duyulan baykuş sesleri genellikle bu türe ait. Ağaç kabuğuna benzeyen tüyleriyle tam bir kamuflaj ustası.
Paçalı baykuş (Aegolius funereus): Uzun süre Türkiye’deki varlığı sadece ötüşünden biliniyordu. İlk defa 2010’da fotoğraflanabildi. Yaşlı ağaçların sık dalları arasında durmayı sevdiğinden ve ufak olduğundan, yanınızda ötse bile görmesi zor.
Peçeli baykuş (Tyto alba): Neredeyse tüm habitatlarda görülse de ağaçlarla kaplı yerleşim yerlerinden çok, açık alanları; çalılık, tarla kenarlarındaki ağaçlıklar ve bahçeleri tercih ediyor.
Puhu (Bubo bubo): 70 cm’ye yakın gövdesi, geniş ve güçlü kanatlarıyla orman ve sarp kayalıkların en iri baykuşu. Erkeğinden daha iri olan dişi puhunun kanat açıklığı 170 cm’yi buluyor. Dağlar, ormanlar ve hatta çölleri bile mesken tutabilirler. Kuş gözlemcilerinin en çok görmeyi
istediği kuşlardan.
