Bakanlıktan yazı hâlâ gelmedi, işlemler eskisi gibi devam ediyor... “Teknik olarak kendi soyadınızı kullanmanız mümkün değil”
Güncelleme Tarihi:
Türk Medeni Kanunu’nun evlendikten sonra kadının kocasının soyadını kullanmasına ilişkin maddesi Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. 29 Ocak tarihinden itibaren de kadınlar sadece kendi soyadlarını kullanabilme hakkını elde etti. Fakat henüz bakanlıktan bir yazı gelmediği için bu hak kâğıt üzerinde kaldı.
Resmi Gazete’de 28 Nisan 2023’te yayımlanan Anayasa Mahkemesi (AYM) kararı cinsiyet eşitliği ilkesine aykırı olması sebebiyle Türk Medeni Kanunu’nun, kadını evlendikten sonra eşinin soyadını taşımak zorunda bırakan maddesini iptal etti. Bu iptalin yürürlüğe girmesi için yasa koyucuya tanınan 9 aylık süre geçen ay doldu. Daha önce yaptığımız haberde 29 Ocak 2024 tarihi itibariyle evlenen kadınların artık kendi soyadlarını kullanabilecekleri söylemiştik ancak ilgili kanun maddesi iptal edilmesine yani artık ortada ‘kadının evlendikten sonra eşinin soyadını alır’ yönünde bir madde bulunmamasına rağmen evlendirme dairelerinde sistem hâlâ eskisi gibi işliyor.
29 Ocak’tan bu yana evlenmek üzere belediyelerin evlendirme dairelerine başvuran kadınların önüne sadece eşinin ya da eşinin soyadı önünde kendi soyadını da kullanabilmesi için seçenek sunuluyor. 4 Şubat’ta yayımladığımız takip haberinden sonra bir hafta içinde neler olduğunu öğrenmek için bu defa Beşiktaş Evlendirme Dairesi’ni aradık. Telefona cevap veren yetkili, henüz kendilerine yeni sisteme yönelik bir yazı gelmediğinden işlemleri eski usulde devam ettirmek zorunda kaldıklarını anlattı. Süreç içinde nüfus müdürlüğüyle iletişime geçtiklerini ve onlardan haber beklediklerini de ifade etti. Ayrıca nüfus müdürlüğünün de İçişleri Bakanlığı’ndan gelecek genelgeye bağlı olarak harekete geçeceğinin bilgisini verdi.
Öte yandan 29 Ocak tarihinden önce evlenmiş ve halihazırda eşinin soyadını kullandığı için kanunun iptali sebebiyle nüfus müdürlüğüne başvuran kadınlar da var. Bunlardan biri Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK) gönüllüsü Süheyla Doğan. Telefonda görüştüğümüz Doğan Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde yaşıyor. İlgili kanun maddesi iptal edildikten sonra ilçe nüfus müdürlüğüne giderek kendi soyadını kullanmak için başvuran Süheyla Doğan süreci şöyle anlattı:
DİLEKÇEYE GELEN CEVAP...
“29 Ocak’tan hemen sonra yaşadığım ilçenin nüfus müdürlüğüne giderek üstünde sadece kendi soyadımın yazılı olduğu yeni bir kimlik çıkartmak istediğimi söyledim. Yeni kimlik kartı ücretini gitmeden bankaya yatırmıştım. Orada kendilerine İçişleri Bakanlığı’ndan henüz bir yazı gelmediğini, sistemsel ve teknik olarak bunun mümkün olamayacağını, yeni bir kimlik çıkarmak istersem yine üzerinde eşimin soyadının da yer alacağını söylediler. Ben de dilekçe vermek istediğimi ilettim, bu durumda da beni kaymakamlığa yönlendirdiler. EŞİK Derneği avukatları aracılığıyla hazırladığımız dilekçeyi kaymakamlığa verdim. Yaklaşık dokuz gün sonra dilekçeme cevap geldi. Kaymakamlıktan gelen yanıtta ‘Sistemin şu andaki haliyle bir düzenleme yapmamız mümkün değildir. Talebinizi yerine getiremeyeceğiz. Ancak yeni bir düzenlemeye gidildiğinde isteğinize karşılık verebiliriz’ şeklinde ifadeler yer alıyordu. Bundan sonrasında nasıl bir yol izleyeceğimize avukat arkadaşlarımızla bir araya gelerek karar vereceğiz.”