‘Bağışıklığı destekliyor, pıhtı riskini düşürüyor’

Gönüllü veya düzenli olarak kan bağışı yapanlara dikkat çekmek için her yıl 14 Haziran Dünya Kan Bağışçıları Günü kabul ediliyor. Hematoloji uzmanı Dr. Serap Yücel kan bağışlamanın sağlık açısından faydalarını şöyle anlatıyor: “Vücutta yeni kan üretimini arttırır. Stres ve olumsuz düşünceleri azaltır.”

İç hastalıkları uzmanı Dr. Özgür Yaşar da ekliyor: “Tansiyon düzeyinin kontrol altına alınmasına destek olur.” Uzmanlarımız sürecin nasıl işlediğini ve kimlerin kan verebileceğini anlattılar.

- Kan bağışı, Kızılay’da (yerleşik kan merkezi veya kurulan çadırlarda), acilse Kızılay’dan onay alınarak hastane transfüzyon merkezlerinde yapılabilir. Bağışçı önce bilgilendirilir, sonra kayıt ve sorgulama formlarını doldurur. Kimlik tespiti ve kayıt işlemleri yapılır.

- Doktorun sağlık değerlendirmesinin ardından fiziksel özellikleri ve hayati bulguları ölçülüp kaydedilir. Bağışçı olmasına engel bir durum yoksa kan sayımı, kan grubu ve seroloji testleri (kandaki antikorların taranması) için iki tüp kan örneği alınır. Anti-HIV, anti-HCV (Hepatit C), HBsAg (Hepatit B) ve sifiliz testleri yapılır. Test sonuçları uygunsa kan alma işlemine geçilir.

- İşlem 8-10 dakika sürer.

KİMLER KAN VEREBİLİR?

‘50 kilonun üzerinde, 18’den büyük’

- Bağış yapma aralığı erkeklerde 90 gün, kadınlarda 120 gündür. Kan verme şartları da şöyledir: 18 yaşını doldurmuş, 65 yaşını geçmemiş, ilk kez kan bağışında bulunacaklar için 61 yaşından gün almamış, 50 kilonun üzerinde ve bulaşıcı hastalığı olmayan, kendini kan verebilecek kadar iyi hisseden kişiler kan verebilir. Ayrıca son 12 ay içinde ameliyat, dövme, akupunktur, piercing gibi işlemler yaptırmamış olmalı.

ÖNCESİ VE SONRASINDA NE YAPMALI?

‘Ölçülü miktarda tok kalmak gerek’

- Kan bağışı günlük yaşamımızın akışında mühim bir değişiklik yaratmaz. İşlemden 12 saat öncesine kadar alkol alınmamalı, bol sıvı tüketilmeli. Ayrıca aşırı uykusuz ve yorgun olunmamalı.

- İşlem öncesinde ölçülü miktarda tok olmak gerek.

- İşlem sonrası kan alınan kolla ağır yük kaldırılmamalı. Dikkat ve güç gerektirecek ağır işlerden uzak durulmalı.

FAYDALARI NELER?

‘Gençleştirir’

- Tansiyonun kontrol altına alınmasına, kanın yoğunluğunu azaltarak pıhtı riskinin düşmesine, kolesterol gibi zararlı yağların azalmasına, demiri düşürerek karaciğer üzerindeki iş yükünün hafiflemesine yardımcı olur.

- Ciltte demir ve ‘dönüştürücü büyüme faktörü beta 1’ birikimini azaltarak yaşlanmayı geciktirir.

- Bağışıklığı destekler, yeni kan üretimini uyarır.

- Stresi azaltır, sorumluluk hissini arttırır.

YAN ETKİSİ VAR MI?

‘Nadiren görülür’

- Nadiren baş dönmesi, bayılma, kas krampı, iğne yerinde şiş-morluk, terleme, bulantı veya kusma gibi sorunlarla karşılaşılabilir.

- Kan merkezi  görevlileri gereken müdahaleyi yapacak donanımdadır.