‘Asıl kriter vicdanımız, kimseyi rahatsız etmeden yaşamaya çalışmalıyız’

Evden çalışmaya çok alıştık ama evde internet ya da elektrik kesilince en yakındaki kafeye koşuyoruz. Veya havaların güzelleştiği şu günlerde dizüstü bilgisayarımızı çantaya, kendimizi de kafeye, sahile, parka, bahçeye atasımız geliyor. Özellikle kafelerde sosyalleşmeye gelen başka insanlarla aynı ortamı paylaşıyoruz. Onlar güler, biz çalışırken zaman zaman nahoş durumlar oluşabiliyor.

Geçen günlerde ünlü İngiliz görgü kuralları ve davranış otoritesi Debrett ‘kafeden çalışma’ rehberi hazırladı. Normalde kraliyet düğününe giderken nasıl davranmak gerektiğini, reveransın kurallarını belirleyen 253 yıllık kurumun listesinde masalara yayılmamak, tek bir kahveyle günü geçirmemek gibi kurallar vardı.

Biz de Türkiye’den adabımuaşeret uzmanlarına ve kafelere sorduk; adap kurallarını listeledik. Çoğu sadece kafeden çalışırken değil; sinemada, vapurda, yani başka insanlarla karşılaştığımız her alanda geçerli...

‘Bir saati aşkın oturmalarda ikinci bir siparişi verin’

Gökhan Dumanlı, Zarafet Akademi kurucusu, ‘Gençler İçin Görgü ve Zarafet’ kitabının yazarı

İşletme açısından

*Tuhaftır ki bize yapıldığında rahatsız olduğumuz şeyleri, yapmaktan imtina etmiyoruz. Oysa tüm bunlar biraz empatiyle çözülecek konular…
*Bir saati aşkın oturmalarda mutlaka ikinci bir siparişi verin.
*Kalabalık grupların oturacağı büyüklükteki masayı tek başınıza işgal etmeyin.
*Her mekânın kendi kuralları vardır. Bir uyarı aldığınızda aksi bir tutum sergilemeyin.
*Usul, esastan önce gelir. Bir sorun yaşandığında konuyu en nazik şekilde karşınızdakine aktarın.

Kafe çalışanları açısından

*Kafede çalışanlara ‘merhaba’, ‘günaydın’, ‘kolay gelsin’ demek; gülümseyerek sipariş vermek ve cümlelerimize ‘lütfen’i, ricayı, teşekkürü eklemek çok önemli.
*Kahve sırasında, uyarılmayı beklemeden önünüzdeki kişiyle aranızda mesafe bırakın.
*Garsona ‘şefim’, ‘hocam’, ‘dostum’, ‘kardeşim’, ‘pardon’ diye seslenmek, parmak şaklatmak, parmakla gel işareti yapmak onu küçümsediğinizi gösterir. Bunun yerine göz teması kurup bir kafa hareketiyle masaya çağırın; ortam kalabalıksa sadece elinizi kaldırın.

Diğer müşteriler açısından

*Kafe içinde bir uçtan bir uca bağırarak selamlaşmak, yüksek sesle telefonda konuşmak, kulaklık takmadan yüksek sesli video izlemek, şarkı dinlemek ve cevaplamayacağımız telefonu ısrarla sessize almamak büyük kabalık.
*Birinin masasındaki sandalyeyi almak, prizi kullanmak için izin istememek saygısızlıktır.
*Kafeler sosyalleşme ortamı olsa da kimseye rahatsızlık verme hakkımız yok. Konuşurken, gülerken, şakalaşırken, eğlenirken bütün masaların duyacağı şekilde hareket etmek doğru değil.
*Başkaları böyle davrandığında önce masayla göz teması kurup nazikçe rahatsızlığınızı ifade edebilirsiniz.

Çevrimiçi toplantı yaparken

*Toplantının diğer katılımcılarına bir kafede olduğunuzu söylemeyi ve gelebilecek gürültü için önden özür dilemeyi unutmayın.
*Kulaklık kullanın. Sesiniz ve beden dilinizle kafedekileri rahatsız etmeyin.
*Konuşmadığınız sürece sesi kapayın.

‘Sıkılınca çevrenizi izlemeyin’

İhsan Ataöv, protokol ve kurumsal nezaket kuralları uzmanı, eski Cumhurbaşkanlığı protokol görevlisi

*Bulunduğunuz mekân kâr amacı güden bir işletme. Bir bardak kahveyle tüm günü geçirmek görgünün dışında iktisadi açıdan da yanlış. Bu şekilde o işletme uzun süre var olamaz.
*Kafe çalışanlarını kendi elemanınız olarak görmemelisiniz. Nezaketli, güler yüzlü davranmalı, selam vermeli, konuşurken yüzlerine bakmalı, teşekkür etmelisiniz.
*Yanınızda zaman zaman konuşan, eğlenen, gülen gruplar olabilir. Onlara dik dik bakmak doğru değil. Kafeyi amacına uygun kullananlar aslında onlar.
*Çocuklar ağlar, güler, koşturur… Rahatsız olduğunuzu belli eden davranışlar sergilemeyin. Gerekirse uzak bir masaya geçin veya ebeveyninden kibarca yardımcı olmasını rica edin.
*Çalışırken sıkılınca etrafınızı izlemeye, dinlemeye başlamayın. Çünkü hem insanlar izlenmekten rahatsız olurlar
hem de bu saygısızlık.
*Başkalarından izin istemeden fotoğraflarını ya da videolarını çekmeyin. Hatta elinizdeki telefonu onları kameraya alıyormuş gibi havada, dik tutmak bile insanları rahatsız edebilir, yapmayın.
*Aslında burada asıl kriter vicdanınızdır. Genel anlamda kimseyi rahatsız etmeden yaşamaya çalışmalıyız. Nihayetinde özgürlük, diğerinin özgürlük alanıyla kısıtlıdır.

‘Ayakta bekleyenler varsa bilgisayar açıp çalışılmamalı’

Halit Elüstün, Grandma Genel Koordinatörü

*Bizim Bebek, Nişantaşı, Galataport, Suadiye’de şubelerimiz var. Suadiye’de ve Galataport’ta mekânımıza sıklıkla öğrenciler, beyaz yakalılar gelip çalışıyor,
biz de bundan çok mutlu oluyoruz.
*Nişantaşı ve Bebek’te metrekarelerimiz küçük, o nedenle masalara küçük bir ibare koyduk ‘Masalar bilgisayarla çalışmaya uygun değildir’ diye. Çok büyük tepki aldık. Oysa kiralar yüksek, gıda fiyatları sürekli artıyor. Kâr edebilmemiz için misafir sirkülasyonunu arttırmamız gerekiyor.
*Geçenlerde okuduğum bir makaleye göre sürekli cep telefonu ya da bilgisayara bakan misafirlerin sosyal etkileşimi düşük oluyor. ‘Günaydın’, ‘merhaba’, ‘teşekkür ederim’ demiyor. Bu da mekân çalışanlarının psikolojisini olumsuz etkiliyormuş. Bunu onlara yapmaya hakkımız yok.
*Mekânın kalabalığını, uygunluğu gözetmemiz gerekir. Bir yerde ayakta bekleyenler varsa bilgisayarı açıp çalışmamak lazım. Bu biraz bilinç, biraz dikkat, biraz empati meselesi…

‘İş stresini garsonlardan çıkarıyorlar’

P. N., Dün’de garson

*Bizim restoranımız Moda’da. Buradaki kitle oldukça bilinçli, müşterilerimiz gayet kibar. Yine de zaman zaman nahoş olaylar yaşanabiliyor. Bazı beyaz yakalılar o anki iş stresini garsonlardan çıkarabiliyorlar.
*Herkesin her istediğini yapmamız mümkün değil. Örneğin toplantı yapacakları zaman müziği kapatmamızı talep ediyorlar. Ama kafenin kendi kuralları var, müziği kapamayınca sinirleniyorlar.
*Çok yoğunlar tabii ama karşınızdaki insana ‘merhaba’, ‘teşekkür ederim’ demek o kadar da zor değil.