Arap pop yükseliyor

Dünya 1970’lerin sonunda Lübnanlı şarkıcı Feyruz’un etkileyici sesinden dinlemişti ‘Al Bint El Shalabiya’ adlı Arapça şarkıyı. Sözlerinin bir bölümü şöyleydi: “Uzakta beliriyorsun/Kalbim yaralanıyor/Ve geçmiş günleri anımsıyorum...” Feyruz hüznün sesiydi. Acının olduğu kadar merhametin de... Bu yüzden hâlâ onu dinlediğimizde, sözlerini anlamasak bile birçoğumuzun içi titriyor. Tıpkı Feyruz gibi doğduğu toprakların müziğini dünyaya tanıtan bir diğer değerli şarkıcı, Mısırlı Ümmü Gülsüm’ün sesini duyduğumuzda hissettiğimiz gibi...

Şimdi zamanı ileri sarıp 2023’e gelelim. Kaliforniya eyaletine bağlı Indigo şehrinde düzenlenen Coachella Festivali’ndeyiz. Her yıl dünyanın dört bir yanından müzik tutkunları, sosyal medyada etkili kişiler ve ünlüler festivale adeta akın ediyor. Dev isimler iki gün boyunca festival kapsamında konser veriyor. Hal böyleyken festivalin programına bu dev isimlerle birlikte dahil olmak doğal olarak oldukça prestijli oluyor. Festivalin programı geçen yıl da iddialıydı. Bad Bunny, Blackpink, Rosalia ve Calvin Harris gibi isimler sahnedeydi. Üstelik festivalde bir de tarih yazıldı. İlk kez bir şarkıcı tamamı Arapça sözlü şarkılardan oluşan repertuvarıyla sahnedeydi. 21 yaşındaki Nasıralı Elyanna, Jennifer Lopez’in tarzını andıran beyaz kıyafeti ve Shakira gibi dalgalı, dağınık, uzun saçlarıyla sahneye çıktı ve 45 dakika boyunca Arapça sözlü şarkılarını söyledi. Şarkıları kadar kıvrak kalça hareketleriyle süslü dansları çok beğenildi. Sahnede gitar ve klavyenin yanında darbukanın da olduğu gözlerden kaçmadı. Bir yıl sonra bu kez küresel başarısıyla bilinen Coldplay grubunun Las Vegas’ta düzenlenen iHeartRadio Müzik Festivali kapsamındaki konserinde yine sahnedeydi Elyanna. Grubun iki gün önce yayımlanan ‘Moon Music’ albümündeki, birlikte yaptıkları ‘WE PRAY’ parçasını söylediler.

Biz Elyanna’yı Jennifer Lopez ve Shakira’ya benzettik ama hayranlarının gözünde o ‘Arap Rihanna’. Annesi Filistinli olan şarkıcının gerçek ismiyse Elian Marjieh. Günümüzde İsrail sınırları içindeki, çok sayıda Filistinlinin yaşadığı Nasıra şehrinde doğup büyümüş. Tatillerini de baba tarafının yaşadığı Şili’de geçirmiş. O da Feyruz’un sesiyle büyümüş ve elbette Filistin kültürü ve müziğiyle...

15 yaşındayken cover’ladığı şarkıları SoundCloud’a yükleyen, birkaç yıl sonra da müzik kariyerini sürdürmek için ailesiyle Kaliforniya’ya taşınan genç şarkıcının hikâyesinin devamı tahmin edebileceğiniz gibi yolunun doğru insanlarla kesişmesiyle bir başarı yolculuğuna dönüşüyor. Büyük plak şirketleriyle anlaşmalar ve dahası...

Spotify’dan TikTok’a...

Elyanna, son dönemde tüm dünyada gözlerin üzerine çevrildiği, her geçen gün daha fazla dinlenen Arap müziğinin yeni kuşak temsilcilerinden. Elbette küresel başarı yakalamış başka Arap müzisyenler de var. Filistin kökenli DJ Khaled ve ailesi Fas’tan göç eden rap’çi French Montana gibi. Elyanna’yı farklı kılansa doğduğu toprakların müzikal mirasını yadsımaması. “Kültürüme tutkuyla bağlıyım” diyor İngiliz gazetesi Guardian’a verdiği söyleşide. Elbette tam anlamıyla geleneksel bir müzik değil yaptığı. R&B ve hip-hop’la harmanlayarak Arap müziğini genç kuşağa ulaştırıyor. Bu sayede konserlerinde hem kefiyeli gençleri hem mini etekli kadınları görmek mümkün.

Eylanna’nın yanı sıra Arap müziğinin yükselişinden bahsederken adı geçen isimlerden bir diğeri Beyrutlu, 30 yaşındaki Nancy Ajram. Onu popüler yapansa DJ Marshmello’yla yayımladıkları ‘Sah Sah’ oldu. O da Billboard Dans Listeleri’ne giren ilk Arapça sözlü şarkı olarak tarihe geçti.

Yine Filistin doğumlu olan Lana Lubany ise Arapça ve İngilizce seslendirdiği ‘Snake’ adlı parçayı ilk kez annesine dinletirken çektiği TikTok videosuyla ünlendi. Videoda annesinin heyecan içinde “Harika, harika... Sonunda! Gördün mü? Bu işte tamamen başka bir aşama” dediği duyuluyor. Şarkı bugüne kadar Spotify’da yaklaşık 15 milyon kez dinlendi. Sayısız Tiktok videosunun da fonundaydı.

Mısırlı rap’çi Wegz dev organizasyon şirketi Live Nation tarafından dünya turnesi desteklenen ilk Arap sanatçı oldu. Bahreynli ikili Dar Disku’nun çıkış albümü ‘Dbayli’ ise Cezayir’in rai türünden Türk saykedelik tarzına, bölgenin müziklerine saygı niteliğinde.

Arap müziğinden bahsederken iki yıl önce Katar’da düzenlenen Dünya Kupası kapsamındaki etkinlikleri es geçmemek gerekiyor. Kupanın resmi şarkılarından ‘Tukoh Taka’yı Nicki Minaj ve Maluma’yla birlikte seslendiren Myriam Fares de Lübnanlı bir popçuydu.

Listeyi daha da uzatmak mümkün. Daha fazlası için Spotify’da Arap müziğinin yeni temsilcilerini içeren yüzlerce şarkı listesi, yani playlist var. ‘Hot Arabic Hits Yalla’, ‘Arabic TikTok Hits’ gibi...

Latin müziğin geldiği nokta ortada. K-Pop, reggaeton veya afrobeats’e benzer bir patlama neden Arap müziğinde de olmasın? Tabii asıl önemli olan patlama yaptıktan sonra kalıcı olmayı da sağlamak. Bakalım, yeni nesil müzisyenler bunu başarabilecek mi?

Isınma turu

Küresel başarı yakalamış Arap müzisyenlerin şarkılarından bir de liste hazırladık.

◊ Elyanna, ‘Ganeni’
◊ Lana Lubany, ‘Nazareth’
◊ Dar Disku, ‘Dbayli’
◊ Nancy Ajram, ‘Albi Ya Albi’
◊ Wegz, ‘Amira’
◊ Saint Levant, ‘Deira’
◊ Coldplay&Elyanna ‘WE PRAY’