‘Anneannem ve bütün demans hastalarının güvenliği için...’

Nehir Ölmez Sajev, Küçük Prens İlkokulu’nda üçüncü sınıfa gidiyor. “Bütün derslerimi çok seviyorum ama matematik ve Fransızcayı daha çok seviyorum” diyor. İleride biliminsanı olmak istiyor. Anneannesi Mücella Demirbağ ise 90 yaşında bir demans hastası ve Nehir ona çok düşkün. Hastalık sürecinde yaşadığı olaylardan çok etkilenerek demans hastaları için bir proje tasarlamaya karar veriyor. Bu projesiyle de hocası Enes Mahmut Göker’le Çakmaktaş adında bir takım kurup Samsun’da düzenlenen TEKNOFEST 2022’ye katılıyor. Burada İnsanlık Yararına Teknoloji Yarışması Sosyal İnovasyon kategorisinde ilkokul-ortaokul seviyesinde 38 bin 248 takım arasında beşinciliği alıyorlar. Nehir’in projesi bir de TEKNOFEST Karadeniz Sunum Özel Ödülü’nü kazanıyor. Bize projeye nasıl başladığını ve hissettiklerini anlattı.

◊ Nehir, öncelikle kazandığın ödülden dolayı seni tebrik ederiz. Bize projenden bahsedebilir misin?
Çok teşekkür ederim… Projemin adı ‘Demans Hastalarına Yönelik Portatif Uyarı Sistemi’. Amacıysa demans hastalarının güvenliğini sağlamak ve hasta yakınlarına destek olmak. Projem hem mekanik hem de elektronik bileşenlerden oluşuyor. Öncelikle hasta bakıcısına bildirim göndermek için bir uygulama oluşturduk. Proje parmak izi sistemiyle çalışıyor. Evde bulunan kişilerin ve hastanın parmak izleri sisteme tanımlandı. Böylece hastadan başka tanımlanmış kişiler pencere ve kapıyı açabiliyor. Hastanın açmasıysa güvenliği için engelleniyor. Hırsız modunu da sisteme ekledim. Böylece sisteme tanımlı olmayan kişiler veya hırsızlar tarafından zorla açılması engellenmiş oluyor. Ayrıca demans hastasının yemek ve su içme öğünlerinin takibi de sistem içinde yer alıyor.

“Anneannemin evden kaçışları beni çok endişelendiriyordu. Onu çok seviyor, durumuna da üzülüyordum.”

◊ Anneannenin hastalığı hayatını nasıl etkiledi?
Anneannem birlikte olduğumuz yaklaşık iki sene boyunca hep hastaydı. Şimdi bakımevinde. Onu çok seviyor, durumuna da çok üzülüyordum. Bu yüzden böyle bir proje yapmaya karar verdim.

◊ En etkilendiğin olay neydi?
Anneannemin sürekli evden kaçması beni çok endişelendiriyordu. En son kaçışında polisler tarafından eve getirilmesiyse çok etkiledi. Kendilerine çok teşekkür ediyorum.

◊ Yarışmaya katılmaya nasıl karar verdin?
Bu olayların yeniden yaşanmaması, başkalarının da başına gelmemesi için, anneannem ve bütün demans hastalarının güvenliği için böyle bir proje yapmaya karar verdim.

◊ Hazırlık süreci nasıl ilerledi? Derslerinle beraber yürütmekte zorlanmadın mı?
Proje yapmayı, kodlama üzerine çalışmayı sevdiğim için derslerimden artakalan zamanlarda zorlanmadan çalışabildim.

◊ İleride ne olmak istiyorsun?
Biliminsanı.

◊ Okul dışında neler yapmayı seviyorsun?
Yüzmeyi, voleybol oynamayı, kitap okumayı, bisiklete binmeyi, teknolojiyle uğraşmayı ve bilimsel konuları takip etmeyi çok seviyorum.

◊ Anneannen bunu onun için tasarladığını biliyor mu?
Hastalığı ileri seviyede olduğu için projemi kendisine anlatamadım. Bu nedenle hem mutlu hem de biraz üzgünüm. Çünkü onu gerçekten çok seviyorum.

NEHİR’İN ANNE-BABASI:

‘Önce şaşırdık, sonra duygulandık, mutlu olduk’

◊ Nehir size bu mekanizmayı yapmak istediğini söyleyince neler hissettiniz?
Gürol Ölmez: Önce şaşırdık, aynı zamanda duygulandık ve böyle bir düşüncesi olduğu için çok mutlu olduk.

◊ Nehir ödül aldığında ne hissettiniz?
Şebnem Ölmez: Çok mutlu olduk. Onunla gurur duyduk, zaten her zaman gurur duyuyoruz. Başarılarının devam etmesini, gerek ülkemiz gerekse bütün insanlık için yapmak isteyeceği yeni ve faydalı projeler konusunda da her zaman yanında olmayı diliyoruz.

‘Hem Nehir hem de projesi çok değerliydi’

Enes Mahmut Göker,
Nehir Ölmez’in proje danışmanı

Özel bir kurumda robotik kodlama öğretmeniydim. Nehir de orada öğrencimdi. Yıldız Teknik Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği Bölümü’nde yüksek lisansımdan dolayı robotik kodlama öğretmenliği görevime ara verdim. Bu esnada Nehir benimle iletişime geçip projesinden bahsetti. Hem Nehir hem de projesi çok değerliydi. Ben de bu nedenle kendisine bu konuda elimden gelen her türlü desteği sağladım ve bundan sonra da sağlamayı çok istiyorum.