Anketler 2016’daki gibi yanılıyor mu? Yoksa Trump yine başaracak mı?

Dünya nefesini tuttu, salı günkü ABD Başkanlık seçiminin sonucunu bekliyor. Anketlere göre, Demokrat Parti adayı Joe Biden, rakibi Başkan Donald Trump karşısında tüm anketlerde önde. Ama anketler, 2016’da da Trump’ı rakibi Hillary Clinton karşısında geride gösteriyordu.

2016’da ‘salıncak eyaletler’ denilen, cumhuriyetçi ve demokrat seçmenlerin dengede olduğu ve ABD başkanını belirleyen Pennsylvania, Michigan, Florida ve Wisconsin’de çok az oy farklarıyla ipi göğüsleyen Trump’ın işi bu defa zor.

270’i bulan başkanlığı kazanacak

Çünkü son iki günde özellikle bu eyaletlerde çok az sayıdaki kararsızın desteğini alarak seçimi kazanan Trump, bu defa aynı başarıyı 11 eyalette tekrarlamak zorunda. 2016’da çok rahat kazandığı, Kuzey Karolina, Arizona, Georgia, Iowa ile Minnesota’da Biden önde gidiyor.

Başkan Trump’ın son günlerdeki yoğun seçim kampanyasıyla, Biden’ın önde gittiği bazı eyaletleri kazanması elbette bekleniyor. Ancak toplam 538 delege sayısından 270 sayısına ulaşan, başkanlığı kazanmış olacak. ABD genelindeki son iki haftanın anket ortalamalarında demokrat aday Joe Biden yüzde 51.4 ile Başkan Donald Trump’ın yüzde 42.6 oy oranı karşısında üstünlüğünü koruyor. Buna göre Biden için 290 kesin, Trump için 163 delege cepte görünüyor. Geriye kalan 85 delegenin nasıl dağılacağının pek önemi kalmıyor.

Amerikalı seçmenlerin yarınsından fazlasının oylarını postayla ve bazı eyaletlerde erken açılan sandıklarda çoktan kullanmış olması, ayrıca kararsızların sayısının önceki seçime göre çok daha düşük olması Trump’ın işini güçleştiriyor.

Trump için ters gidenler

- Başkan Trump’ın ekonomi politikaları ve işverenlere sağladığı vergi indirimi yatırımcıların yüzünü güldürmesine ve işsizliği azaltmasına rağmen ülke genelinde refahın eşit dağılımını sağlayamadı.

- Koronavirüse karşı önlemlerde gecikmesi, özellikle maske kullanımı konusundaki isteksizliğini seçmene de yansıtması, başta hepsi demokrat olan büyük şehirlerde başlayan pandeminin, cumhuriyetçilerin yaşadıkları eyaletlere de yayılmasına neden oldu.

- Finans kuruluşlarına yüz milyonlarca kredi borcunun olduğunun ortaya çıkması, ‘başarılı milyarder’ imajını bozdu.

- ABD gazileri için “Akıllı olsalardı, esir ya da şehit düşmezlerdi” şeklindeki ifadeleri, askerlerden gelen desteği azalttı.

- Beyaz ırkçılığı açıkça kınamaktan çekinmesi kendi partisinde de tepki gördü. 

Biden için olumlu gidenler

- Pandemi süresince Biden’ın evindeki bodrumdan çıkmadan, sosyal medyayı kullanarak kampanyayı yönetmesi seçmen üzerinde karşılığını buldu. Çünkü Amerikalılar da aynı dönemde işlerini bodrumlarındaki bilgisayar başından yürütüyorlardı.

- Trump’a pandemiye karşı bir planı olmaması, maske ve sosyal mesafe kurallarını teşvik etmemesi üzerinden yüklenen Biden; Trump, ailesi ve ekibinin koronavirüse yakalanmasıyla haklılığını kanıtladı.

- Yıllık geliri 400 bin dolardan fazla olanlara vergi uygulayacağını duyurması her iki partinin tabanından destek gördü.

- Başkan yardımcısı olarak annesi Hint, babası siyah bir göçmen olan San Francisco eski başsavcı Kaliforniya Senatörü Kamala Harris’i (56) seçmesi başta ülkedeki Hint göçmenlerle siyah kadınlardan büyük destek gördü. 

3 KRİTİK SORU

Seçim mahkemede mi biter?

2020 seçimlerinin mahkemede biteceği aşikar. Başkan Trump, yenilgiyle bitecek olan seçim sonuçlarını kabul etmeyeceğini defalarca tekrarladı. Özellikle postayla gönderilecek oylarda demokratların hile yapacağını ima ediyor.

Biden kazanırsa ne olur?

Seçimin mahkemeye gitmesi durumunda ülkede oluşacak belirsizliğin ekonomiye olumsuz etki yapacağı öngörülüyor. Trump’ın mahkemelerde savaşmadan yenilgiyi kabul etmesi durumundaysa Amerikan Doları’nın uluslararası piyasalardaki yüksek değerinin düşeceğini, bunun ekonomiye olumlu yansıyacağı öngörülüyor. Biden’ın Çin’e ve Rusya’ya karşı daha sert tavır takınması bekleniyor. Paris İklim Anlaşması’na geri döneceğini söyleyen Biden’ın, İsrail ile Filistin arasında daha dengeli siyaset gütmesi ve İran’a karşı daha yumuşak üslup kullanması muhtemel.

Peki Türkiye?

Joe Biden’ın başkanlık seçimini kazanması yanında Senato’da 51-49 üstünlük sağlaması bekleniyor. Bunun anlamı şu: 2018’de Kongre’de üstünlüğü alan demokratlar, Senato’yu da ele geçirince pek çok kararı istedikleri gibi geçirecekler. Bu dikkate alındığında, Temsilciler Meclisi ve Senato’da kabul edilen Türkiye aleyhine yaptırım kararları akla geliyor.