ABD nefes alamıyor

Bütün ABD’deki küçük işletmelerin dörtte biri ve restoranların beşte ikisi kapanırken, her dört ABD’li işçiden biri işsiz kaldı. Ve virüs dokunduğu ABD’ye nefes aldırmadı.

Üç aydır, COVID-19’un akciğerlere nasıl saldırdığını ve nefes almayı nasıl zorlaştırdığını öğrendik. Üç ay sonunda tüm dünyada salgın etkisini azaltırken ve Trump ekonomiyi açma planları yaparken, Minneapolis şehrinde George Floyd isimli bir siyah Amerikalı “Nefes alamıyorum!’’ diye haykırdı. Floyd’un çığlıkları ülke sınırlarını aştı, tüm dünyaya ulaştı.

‘Benden ne istiyorsunuz?’

Bir marketten sigara alan Floyd’un sahte 20 dolar verdiği ihbarıyla olay yerine tam dört polis gelmişti. Floyd, “Benden ne istiyorsunuz?” diye sorarken, içlerindeki beyaz polis kendisini arkadan kelepçelemek için yüzükoyun yere yatırmış, diziyle boynuna basıp direnmesine ‘sözde’ engel oluyordu. Diğer polisler öylesine bakarken, çevredekiler cep telefonlarıyla olayı görüntülediler. Floyd, defalarca “Nefes alamıyorum, nefes alamıyorum, annecim yardım et!” diye haykırırken, ambulansı polis değil, bir görgü tanığı çağırmıştı. Floyd artık kıpırdamıyor, bağıramıyor, nefes alamıyordu. Olay yerine gelen ilkyardım görevlisi nabzını kontrol ederken bile polis dizini kaldırmadı. Neydi bu polisin öfkesi? Dünyanın en zengin ülkesinde 20 dolar için değer miydi?

Polisin elinden ölümü ülke çapında küresel protestolara yol açan George Floyd’un altın renkli tabutunun önünde konuşan Sivil Haklar lideri Al Sharpton, siyahların “Dizinizi boyunlarımızdan çekin!” demesinin zamanı geldiğini söyledi.

Durum 50 yıl önceye göre daha kötü

George Floyd’un hikâyesinin siyah efradın hikâyesi olduğunu belirten Sharpton, “Çünkü 401 yıl öncesinden beri, olmayı istediğimiz ve hayal ettiğimiz kişi olamamamızın sebebi dizinizi boynumuzda tutmanızdır.” dedi.

Siyah Amerikalıların ABD nüfusunun yüzde 14’ünü oluşturmalarına rağmen, COVID-19’dan yaşamını yitiren yaklaşık 110 bin ABD’linin yüzde 60’ını siyahların oluşturması tesadüf olabilir mi?

ABD’de sosyal eşitsizliğin nedenleri iyi biliniyor, gettolaştırılan, marjinalleştirilen, parasız, işsiz, umutsuz siyah Amerikalıların gösteriler sırasında mağazaları yağmalaması ilk defa tanık olduğumuz bir sahne değil.

Bazı sivil toplum liderleri, siyahların durumunun 50 yıl öncesine göre daha kötü olduğunu savunuyorlar. Eğitim sisteminin giderek pahalanması, sadece üst gelir grubu ve kredi gücü iyi olan ailelerin çocuklarını iyi seviyedeki okullara gönderebilmeleri ve sağlık sisteminin pahalılığı bu gençlerin geleceğe olan güven ve ümidini yok ediyor.

Gettolar protestolara neden katılmıyor?

George Floyd için yapılan gösterilere daha çok beyazların ve ekonomik durumu daha iyi olan siyahların katıldığı gözlenirken, gettolarda yaşayanların her yıl bir başka çığlıkla tekrarlanan gösterilerden umudu yok. Hem kalıcı eşitsizliğe mahkûm olduklarına hem de Başkan Trump’ın kendilerini düşmanlıkla baskı altına aldıklarına inanıyorlar. Ülkedeki derin ırkçı fay hattını ilk siyah Başkan Barack Obama bile Cumhuriyetçi Kongre yüzünden sessizce kırmayı başaramadı. Savaşlara trilyonlar ödeyen ABD, dar gelirliler için sahip olabilecekleri ev ve ödeyebilecekleri sağlık sigortası sağlayamadı.

Adalet ve eşitlik görmeyen nesillerin, Başkan Trump’ın gösterileri durdurmak için orduyu devreye sokmasıyla nefes alması elbette beklenmiyor.

ABD, ülkedeki en azından bu eşitsizlikleri ve ayrımcılığı ele almazsa, en dinamik şehirlerinde bile giderek yükselen hoşnutsuzluk, umutsuzluk, düzensizlik ve şiddete maruz kalacak.

ORADA YAŞAYAN TÜRKLERE SOKAKLARIN DURUMUNU SORDUK (Uygar Taylan / utaylan@hurriyet.com.tr)

Olaya karışan polislerin hepsi ceza alsın
Doğukan Ulupınar (35) - Psikolog, California State University öğretim üyesi - Kaliforniya

Burada sekiz yıldır psikolojik danışmanlık yapıyorum. Gözlemlediğim en önemli konulardan biri, Afrika kökenli bir danışansanız, siyah kimliğiniz terapi odasına getirdiğiniz problemlerin merkezindedir. Gözaltına alınıp öldürülen aslında George Floyd değil, onun ten rengiydi. Şiddet içerikli gösteriler daha çok New York, Los Angeles, Minneapolis gibi büyük şehirlerde oluyor. Eylemcilerin şu anda istediği tek şey var; bu olaya karışan bütün polislerin cezalandırılması. Birkaç gün önce Afrika kökenlilerin sivil toplum örgütleri bir araya gelip basın toplantısı yaptı ve “Biz yağmayı, şiddeti beyazlardan öğrendik” dedi. Geçmiş yıllarda yapılan daha ufak çaplı protestolara katılmıştım. Şu andaki pandemi süreci gösterilere katılmamı engelliyor.

Afrika kökenli Amerikalılara karşı sistematik haksızlık yapılıyor
Selçuk T. (43) - Bilgisayar programcısı - Washington D.C.

Afrika kökenli Amerikalılara karşı sistematik haksızlık yapılıyor. Gösteriler genel olarak sakin fakat arada kışkırtan insanlar ve medyanın bunları ön plana çıkarması sebebiyle gerginlik artıyor. Grubundan ayrılan bir polisi koruyan Afrika kökenli Amerikalılar da var, protestocularla yürüyen polisler de... Bu durumda protestolara gitmek istemiyorum, Green Card hakkımı kaybedebilirim.

Barış ve adalet çabası önünde şapka çıkarıyorum
Emine Pınar Başgöze (46) - Piyanist, MacPhail Center of Music öğretim görevlisi - Minneapolis

Minneapolis’te ayaklanma ve yağmanın odak noktası Floyd’u öldüren polisin çalıştığı 3’üncü polis amirliği ve etrafındaki işyerleri oldu. Protestolara katılmayı düşündüm. COVID-19 salgını sebebiyle katılmadım. Fakat ailemle birlikte Floyd’un öldürüldüğü sokağa ziyarete gittim. Toplum gerçekten büyük bir sızı içinde. Gözlemlediğim, her dil, din ve ırktan gelen bilinçli insanların birbirlerine düşman olmak yerine birbirlerini anlayabilmek ve birlik olmak için büyük bir çaba göstermeleri oldu. Ancak daha yenecek çok fırın ekmek var. Aydınlığa çıkmak, barış ve adaleti sağlamak için verilen çabanın da önünde şapka çıkarıyorum.