‘2024 kadın sanatçıların yükselişi açısından mükemmel bir yıl oldu’

Spotify heyecanla beklenen yıl sonu en çok dinlenenler listelerini açıkladı. En çok dinlenen sanatçı listesinde dünya çapında Taylor Swift (26,6 milyardan fazla), Türkiye’deyse Semicenk (945 milyondan fazla) geçen yıl olduğu gibi yine zirveyi kimseye kaptırmadı. Dünyada en çok dinlenen şarkı, kafein oranıyla bizi uykusuz bırakan Sabrina Carpenter’ın ‘Espresso’su (1,6 milyardan fazla) oldu. Her yıl açıklandığı andan itibaren ses getiren listeleri Spotify Güney ve Doğu Avrupa Müzik Direktörü Melanie Parejo’yla birlikte değerlendirdik.

‘COUNTRY MÜZİKTE GÖRÜLMEMİŞ PATLAMA YAŞANDI’

Bu yıl hangi müzik türleri yükselişteydi? Popa ayrı bir vurgu yapmak gerekiyor sanırım...

◊ Bu yıl Charli xcx, Chappell Roan ve Sabrina Carpenter gibi pop yıldızları listeleri adeta kasıp kavurdu. Ayrıca Billie Eilish-Charli xcx; Lady Gaga-Bruno Mars ve Beyoncé-Miley Cyrus gibi sanatçıların düetleri, yılın en çok konuşulan ve adeta bir kültürü şekillendiren anlardandı.

◊ Beyoncé, Shaboozey, Lana Del Rey ve Post Malone gibi sanatçıların katkıları sayesinde country müzikte patlama yaşandı.

◊ Tam burada, kadın sanatçıların başarılarını vurgulamadan geçmek haksızlık olur. Charli’den Sabrina’ya ve Chappell’e kadar kadın sanatçıların yükselişi ve başarısı açısından mükemmel bir yıl oldu. Hatta bu yılın dünyada en çok dinlenen 6 albümünün tamamı kadın sanatçılara ait: Taylor Swift, Billie Eilish, Sabrina Carpenter, Karol G ve Ariana Grande’nin albümleri en çok dinlenen albümler arasında ilk 5 sıraya yerleşti.

RAP TAMAM AMA POPUN HÂKİMİYETİ DE SÜRÜYOR

2024 Türkiye’de müzik açısından nasıl geçti?

◊ Rap müziğe olan ilgi devam etti ve pop, arabesk, rock ve dansla birlikte en çok dinlenen beş müzik türünden biri oldu. En çok dinlenen 10 sanatçının 7’si, en çok dinlenen ilk 10 şarkının 5’i ve en çok dinlenen ilk 5 albümün tamamı rap albümlerinden oluşuyor.

◊ Öte yandan en çok dinlenen kadın sanatçılar listesinde Sezen Aksu, Hande Yener, Gülşen, Simge ve Melike Şahin de dahil olmak üzere ilk 10 sanatçının 9’unun pop müziği temsil etmesiyle pop müziğin hâkimiyetine de tanık oluyoruz.

◊ Bunun yanı sıra 2024 için eski ve köklü sanatçıların eserlerinden oluşan ve katalog dediğimiz müziğin, ayrıca remikslerin, cover’ların ve yeni çıkış yapan sanatçıların yılı olduğunu söyleyebiliriz.

◊ Türkiye’de 2024 Yılın Özeti sonuçlarında en net haliyle ifade edebileceğimiz çıkarımsa Türkiye’nin yerel müziğe olan sevgisinin devam etmesi oluyor; çünkü en çok dinlenen 100 şarkı sıralamasındaki tüm parçalar yerli sanatçılara ait. Dahası, yerel müziği dinleme oranı yıldan yıla artmaya da devam ediyor. 2024’te, 2023’e kıyasla yüzde 21’lik bir artış kaydedildi.

ZEYNEP BASTIK’IN ‘LAN’ ŞARKISI GLOBAL LİSTEDE 20 GÜN KALDI

Türk şarkıcıların global sahnedeki performansını nasıl değerlendirirsiniz?

◊ Zeynep Bastık’ın şarkısı ‘Lan’ global listeye girerek 20 gün boyunca kaldı ve 21’inciliğe kadar yükselmeyi başardı. Bu uluslararası alanda giderek artan bir bilinirliğin kanıtı oldu.

◊ Reynmen’den ‘Renklensin’ de global listeye girdikten sonra 14 gün boyunca burada kaldı ve sıralamada 73’üncülüğe kadar yükseldi.

◊ Türkiye’nin yurtdışından en çok dinlenen ilk 10 sanatçısına bakıldığında; Semicenk, Ezhel, İlkay Şencan ve BLOK3 gibi isimler yurtdışında da geniş bir hayran kitlesi yakaladı. Dünya müzik sahnesini şekillendirmeye devam eden Tarkan gibi ikonlar bir yana, yurtdışında en çok dinlenen ilk
10 sanatçı sıralamasında karşımıza çıkan Dedublüman’ın da alternatif rock sound’larının özünü koruyarak Türk müziğinin farklı bir yönünü uluslararası platformda başarıyla sergilediğini görebiliyoruz.

‘ONLARCA YIL ÖNCE YAYIMLANAN ŞARKILAR KEŞFEDİLDİ’

Türk müziğinde hangi trendler öne çıktı?

◊ Dinleyiciler arasında katalog müziğe olan ilginin yükselişte olduğunu görüyoruz. Genç jenerasyonların katalog müziğe olan ilgisi, oldies’in yani ‘eskilerin’ listeleri fethetmesini sağladı. Hatta 2024’te En İyi 50-
Türkiye listesinde her biri neredeyse 10 yıl önce yayımlanmış 7 katalog parçanın birden sıralandığı bir zaman dilimi oldu.

◊ Yalın’dan ‘Bir Bakmışsın’ (2005), Hande Yener’den ‘Hande’ye Neler Oluyor’ (2010) ve Sezen Aksu’dan ‘Sen Ağlama’ (1984) gibi albümler bu yıl listelerde fırtına gibi esti. Gülden Karaböcek’ten ‘Sen Evlisin’ veya Bayhan’ın arabesk cover’ı ‘Tiryakinim’ gibi şarkılar 10 milyonlarca kez dinlendi. 

◊ Rap müziğin Gen Z ve genç milenyaller arasında gücünü sürdürdüğünü söyleyebilirim. Lvbel C5, UZI, BLOK3 ve Sagopa Kajmer gibi isimler, 34’e kadar olan yaş grubunun en çok dinledikleri
10 sanatçı sıralamalarında yer buldular.

◊ Milenyaller ve X Kuşağı’na baktığımızda, bu kitlenin en çok dinlenen 10 sanatçısı listelerinde Mabel Matiz, Tarkan, Gülşen ve Mert Demir gibi isimlerin olması, daha çok Türkçe pop müziğin öne çıktığını gözler önüne seriyor. Bu son saydığım yaş grubunda Ahmet Kaya ve Müslüm Gürses gibi sanatçıların en çok dinlenen sanatçılar listesinde ilk 10’a girişi, arabesk ve halk müziği gibi daha geleneksel yerel sound’ların bu jenerasyonlar arasında hâlâ popüler olduğunu gösteriyor.

LİSTELERİ SALLAYANLAR

Yurtdışında en çok dinlenen yerli şarkılar

N 1.‘M.’-Anıl Emre Daldal

‘Rockstar’  İlkay Şencan, Dynoro

‘Hislerim’ Serhat Durmus, Zerrin

‘Don't Say Goodbye (feat. Tove Lo)’ Alok, İlkay Şencan, Tove Lo 

‘Lan’-Zeynep Bastık

Dünya genelinde en çok dinlenen şarkılar

‘Espresso’ Sabrina Carpenter

‘Beautiful Things’ Benson Boone

‘BIRDS OF A FEATHER’ Billie Eilish

‘Gata Only’-FloyyMenor, Cris Mj

‘Lose Control’-Teddy Swims

Türkiye’de en çok dinlenen sanatçılar:

Semicenk

Lvbel C5

Sezen Aksu

BLOK3

Uzi

Yurtdışında en çok dinlenen yerli sanatçılar

Semicenk

Lvbel C5

Ezhel

İdil Biret

BLOK3

Türkiye’deki dinleyiciler tarafından en çok keşfedilen yerli sanatçılar

AKDO

Era7capone

M Lisa

Emre Fel

ElMusto

Türkiye’de en çok dinlenen şarkılar

‘CISTAK’-Era7capone, Batuflex, Narco

‘Lan’-Zeynep Bastık

‘DOĞUŞTAN BERİ HAKLIYIM (tmm)’-Lvbel C5

‘Sezen Aksu’-Lvbel C5

‘Yakışıklı’-KÖFN, Simge

Dünya genelinde en çok dinlenen sanatçılar:

Taylor Swift

The Weeknd

Bad Bunny

Drake

Billie Eilish

Global dinleyiciler tarafından en çok keşfedilen yerli sanatçılar

İdil Biret

İlkay Şencan

Serhat Durmuş

INJI

Tarkan

‘EMRE FEL TAKİP EDİLMESİ ENTERESAN BİR SANATÇIYDI’

Türk müzisyenler arasında listelerdeki performansıyla sizi heyecanlandıran isimler oldu mu?

◊ Kendine özgü tarzı ve ayırt edici R&B sounduyla M Lisa, ‘ARABA’ gibi 2024’te art arda gelen hitleriyle dinleyicilerin kalbini kazandı.

◊ Anadolu rock ve pop sound’larını kendi benzersiz yorumuyla ve dikkat çekici sözleriyle harmanlayan Emre Fel, takip edilmesi oldukça enteresan bir başka sanatçıydı.

◊ Ayrıca Afra ve 2023’ün RADAR Türkiye sanatçılarından Paptircem de 2024’te kayda değer bir hayran kitlesine ulaşarak kariyerlerinde büyük adımlar attılar.