15 uzmandan 40 altın tavsiye! Mükemmel tatilin anayasası

REZERVASYON VE OTEL Seyahat şirketi RoomSuggestion’ın kurucusu Haluk Bilen Sorununuzu en üst düzey yöneticiyle konuşun

* Uygun fiyatlı bir otel rezervasyonunun sırrı var mıdır?

- Vardır. En önemli şey, ne istediğinizi bilmek. Kimi için oda, kimi için lokasyon önemli. Ne istediğinizi bilirseniz, farklı web sitelerinden oda fiyatlarını kıyaslayabilir ve daha ucuza erken rezervasyon yaptırabilirsiniz. 

* Otel araştırması nasıl yapılır?

- En önemlisi otelin lokasyonuna karar vermek. Gideceğiniz yerdeki önemli bölgeleri bilin. Kısıtlı bir zaman dilimi için gidiyoruz, niye o zamanı yollarda geçirelim?

* Oda check-in’i nasıl yapılır?

- Asansöre yakın mı, üst katları mı, alt katları mı tercih edersiniz? Bunları önceden yazıp otele gönderirseniz, check-in sırasında kolaylık yaşarsınız. Üst kattaki 902 numaralı odayla alt kattaki 202 numaralı odanın boyutları aynı olabilir ama birinin manzarası vardır, diğerinin yoktur.

* Deniz manzaralı oda resepsiyondan nasıl rica edilir?

- Rica edilir ama bütün otellerde deniz manzaralı odaların fiyatlarının daha yüksek olduğunu unutmayın. Netice almanız biraz da odaların müsaitlik durumuna bağlı tabii.

* Otelde bahşiş bırakılmalı mı?

- Kimileri en iyi hizmeti alsa da vermez, kimileri “Önden bahşişimi vereyim de hizmetim iyi görülsün” diye düşünür. Önden bahşiş, daha iyi bir oda için fayda sağlayabilir. Bavulunuzu taşıyan insana bahşiş veriyorsanız o para o adamın cebinde kalıyor. Ama otel restoranlarında bahşişin bölünmesi daha hakkaniyetli. Çünkü orada herkes hizmet veriyor.

* Peki, odalardaki yataklarda çarşafı, yorganı neden çılgınca sıkıştırıyorlar?

- Kolay dağılmasın diye. Biri odaya girip yatağına bavulunu koyduğunda o yatak bir anda bozulur.

* Diyelim temiz olmayan bir odaya verilmişiz. Ne yapmalıyız, haklarımız neler?

- Temiz değilse odanızı terk etme hakkına sahipsiniz. Ama paranızı geri vermeyebilirler. Bu, otelin müşteri memnuniyetine ne kadar önem verdiğiyle alakalı. En üst düzey yöneticiyle konuşun. Biraz baskın çıkmanız gerekiyor.

* Odaya dışarıdan yiyecek, içecek getirebilir miyiz, bunu yapmak ayıp mı?

- Ayıp değil. Herkesin farklı tipte beslenme ihtiyaçları olabilir, oteldekiler buna saygı duymak zorunda. Pişirmenizi gerektirecek, etrafa koku yayacak ürünler olmadığı sürece tabii.

* Sahilde diğer tatilcileri rahatsız etmemek için nelerden kaçınmalı?

- Normal şartlarda toplumun rahatsız olacağı şeyleri bilmeniz yeterli. Gürültü, kumsalda rahatsızlık verecek bir numaralı konu. Sesli müzik dinlemekten kaçının. Anne-babaysanız çocuklarınızı kontrol altında tutun.

* Kahvaltıdan önce, havluyla şezlong tutmak doğru mu?

- Öğle 13.00’te gelecekken sabahın 06.00’sında şezlong tutarsanız diğer tatilcilerin hakkını gasp etmiş olursunuz. Doğru değil.

* Denize çiş yapmak ayıp mı?

- Tekneler açık denizde sintine bırakıyor. Bu, denizcilikte normal bir durum. Kişinin ne kadar açıkta olduğuna bakmak lazım. Kimin haberi olacak? Kimsenin! Bu durumda ayıp olup olmadığını değerlendirmek imkânsız zaten.

* Havalimanında yaşanan stresi nasıl önleriz?
- Havalimanına dış hat uçuşu için üç saat, iç hatlar için bir saat önce gitmeniz gerek. Ama bu süre değişkenlik gösterebiliyor. ABD’de üç saat de yetmeyebilir. Güvenlik veya pasaport sırasında da diğer yolculardan öncelik isteyebilirsiniz.

* Havalimanında bekleme süresini kısaltmak için ne yapabiliriz?
- İnternetten check-in yapın. Uçağa biniş kartınızı önceden basın. Mümkünse kargoya bavul vermeyin, kabine alabileceğiniz boyutta bir çantayla gidin. TAV Prime Class gibi uygulamalar kapıdan uçağa daha hızlı ulaşmanızı sağlar. Yolcu programlarında elit statüye sahipseniz, ekonomide uçsanız bile hızlı kapıları kullanabilirsiniz.

DİJİTAL DETOKS Uzman klinik psikolog Ceren Aydın Telefonunuzu cebinizde taşımayın

* Tatilin keyfini daha çok çıkarmak için nasıl bir yol izlemeliyiz?
- Dijital hayattan tamamen kopmak yerine bunu kademeli olarak denemek daha mantıklı. Mesela cep telefonunuzu sürekli cebinizde/masada tutmak yerine çantada/başka bir odada tutun. Detoks uyumunu artırmak ve kolaylaştırmak için işlerinizi de önceden planlayıp bitirmekte
yarar var.

* Uçağımızı kaçırdık diyelim. İlk iş ne yapmalıyız?

- Ekonomi sınıfı, promosyonlu bir biletse yanabilir. Bazı sınıflarda bilet fiyatının yarısından fazla ceza var. Business sınıfta biletin yanması pek söz konusu olmaz ama o sınıfta da cezalar var. Hemen satış ofisine başvurun. Sizi aynı gün diğer uçuşlardan birine alabilirler.

* Aktarmalı uçuşumuzu, ilk uçuşta yaşanan gecikme nedeniyle kaçırdık. Tazminat alıyor muyuz?

- Evet. Son uçuş noktanıza bir başka uçuş yoksa, yeni uçuşa kadarki konaklamanızın ödenmesini talep edin.

* Uçakta kimseyi rahatsız etmemek için nelere dikkat edelim?

- Tuvaleti sık kullanan prostat hastaları ve bebekli yolcular koridor tarafında uçmalı.

* Arkamızdaki yolcuya sormadan koltuğumuzu yatırmak ayıp mıdır?

- Koltuğunuzu arkaya yatırmak bir haktır, kimseden izin almanıza gerek yok. Ama bunu kademeli şekilde yapın ki arkada bir şey devirip dökmeyin.

* Koltuk kolu kime aittir?

- Bunu organize eden bir anlayış yok. Dirseğini erken koyan oranın sahibi olur. Kolunu kaldırır kaldırmaz diğer yolcu orayı ele geçirir. Zaman zaman bu durum sinir harbine de dönüşür.

* Exit koltuğunda oturmak için ne yapabiliriz?

- Önleri açık olduğu için o koltuklar daha rahat. Ama orada oturanlar acil bir durumda kapıyı açabilecek güçte olmalı. Yaşlı ve engelli yolcular bu koltukları kullanamaz.

* Uçak park ettiği an ayağa kalkmak doğru mu?

- Yolcular köprünün (körük yanlış bir kullanım) yanaşmasından sonra ayağa kalkmalı. Ön sırada oturanlar kalkıp yürümeye başladıktan sonra kalkın ve siz de yürüyün.

* Açık büfeden çekinmeli miyiz?
- Çiğ tüketilen yeşilliklerin iyi yıkandığından emin olun. Yaş meyveler de aynı riski taşır. Tavuk kırmızı ete göre daha çabuk mikrobiyal bulaşıyla karşılaşır. Çok beklememiş olması önemli.

* Mutfağa girme hakkımız var mı?
- Buna bazı işletmeler izin veriyor, bazıları vermiyor. Şansınızı deneyin.

DÖNÜŞ Uzman klinik psikolog Reyhan Algül Valizleri hemen boşaltıp ortadan kaldırın

* Tatil sonrası sendromundan nasıl kurtuluruz?
- Bu sendrom yüzünden tatil sonrası istifaların arttığı malum. İki haftaya kadar uzayabiliyor. Tatilinizi evde en az iki gün geçirecek şekilde ayarlayın. Valizinizi hemen boşaltın ve ortadan kaldırın. Döner dönmez fotoğraflara bakmak, paylaşım yapmak yerine birkaç gün bekleyin.

KİLO KONTROLÜ Diyet uzmanı Dilara Koçak Açık büfede küçük tabak tercih edin

* Tatilde diyet mümkün mü?
- Evet, mümkün. Güne protein içeren bir kahvaltıyla başlayın. Öğle yemeğinde pide veya lahmacun yiyecekseniz sabah ekmeği daha az tüketin. Öğleden sonra büfeden sadece meyve alın veya bir avuç fındıkla yetinin. Açık büfeyi avantaja çevirin. ‘Az ve sık yemek’ prensibine uymak çok kolay olur. Bunun için planınızı günlük yapın. Büyük tabak yerine küçük tabaklar tercih edin.
Tabağınızı önce salata ve sebzelerle doldurun. 

* Tatile çıkarken yanımıza hangi ilaç ve merhemleri alalım?

- Güneş kremi ve nemlendiricileriniz yanınızda olmalı. Ağrı kesici, böcek sokması veya diğer alerjik reaksiyonlar için ilaçlar da... Enfeksiyona karşı antiseptik bir solüsyon da faydalı olacaktır.

* Güneş kremi nasıl seçilir?

- Hem UVB hem de UVA’ya karşı koruyuculuğu olmalı. Faktörü (SPF) 30 veya üstü olmalı. Ürünün üzerinde IPD değeri yazmalı.
Güneşe çıkmadan en az 30 dakika önce sürün. İki saatte bir tekrarlayın.

* Güneş yanığı olursak ne yapacağız?

- Aspirin alınması yardımcı olur. Bol sıvı tüketin. Kortikosteroid içeren ilaçlar çok faydalı ama şiddetli durumlarda sağlık kuruluşuna başvurun.

SICAKTA İÇKİ - Kardiyoloji uzmanı Prof. Dr. Yelda Tayyareci En tehlikelisi tekila shot

* Kumsalda alkol tüketenler hangi içkiyi, nasıl tercih etmeli?
- Doğrudan güneş altında alkollü içecek tüketilmemeli. Rakı, viski, votka gibi alkol oranı en yüksek olan içkiler ve bunları içeren kokteyller daha riskli. Özellikle tekila shot. Bol su tüketin. Hemen denize girmeyin, su sporu yapmayın.

ÇOCUKLAR Uzman psikolog Ayben Ertem Kova-kürek almayı unutmayın

* Çocukla tatil zor mudur?
- Çok küçük çocuklarla zor olsa da ailece vakit geçirmek çok önemli. Yanınızda kumda oynayabileceği araç-gereçler, kart ve board oyunları, eğlenceli kitaplar bulundurun.

* Hangi yaş grubuna hangi su sporları uygundur?
- Rüzgâr sörfüne, yelken kaldıracak gücü olan herkes başlayabilir. Kitesurfing ve kiteboarding, güç ve denge gerektirdiği için çocuklar ve yaşlılar için uygun değil. 12-18 yaş arasındaki tatilciler, su kayağı yapabilir. 18 yaş altındakiler, ailelerinin izni olmadan jet ski’ye binemez. 10 yaş ve üzerindeki tüm sağlıklı bireyler dalış yapabilir.

GECE HAYATI Hürriyet kent yazarı Savaş Özbey Yaptırmamış olsanız bile kapıda “Rezervasyonumuz vardı” deyin

* Tatilde gece dışarı çıkarken nasıl görünmeliyiz?

- Eğer derdiniz hayatınızın aşkını bulmak değilse, tatildesiniz canım, ne kadar rahat, o kadar iyi.

* Yani gece kulübüne parmak arası terlikle gidebilir miyiz?

- Kapıda sıkıntı yaşamıyorsanız, isterseniz yalınayak gidin.

* İçeri girmenin bir püf noktası var mı?

- “Rezervasyonumuz vardı” demek her zaman işinizi kolaylaştırır. Yaptırmamış olsanız bile... �

* Yanımıza mutlaka almamız gereken yazlık parçalar hangileri?

- En iyi bavul hafif olandır. Tatilde kaç gün geçireceksiniz, kombinlerinizi önceden yapın. Katılmanız gereken bir davet yoksa, birkaç tişört, buruşmayan pamuklu elbise, jean şort ve mayo yeterli.

* Mesela kendi şampuanımızı, havlumuzu götürmeli miyiz?

- Bavulda açılarak her şeyi mahvetme riskinden uzak durun. Gittiğiniz yerde şampuan bulabilirsiniz. Havlu mu? Gideceğiniz yer çok bakirse, ince peştemaller bavulda yer tutmaz.

- Tişörtleri, gömlekleri kırıştırmadan bavula nasıl koyarız?

- Buruşmayan kumaşlara yönelin ve rulo halinde koyun.

* En güzel tatil fotoğrafı nasıl çekilir?
- Günün ilk saatleri ve akşam saatleri daha iyi. Işık pozlamasını, en açık ton olan yere göre yapın. Paylaşım yaparken fotoğrafınızla çok oynamayın. PS Express, Lightroom gibi uygulamaları tavsiye ederim.

BÜTÇE Ekonomist Emin Çapa Mutluluk paraya değil, yaşadıklarınıza bağlı

* Cüzdan dostu bir tatil mümkün mü?
- Zor soru çünkü pansiyonda kalarak da tatil yapabilirsiniz, first class uçarak da... Tatili hava atmak için yapıyorsanız ucuz tatil mümkün değil. Ama mutlu olmak için yapıyorsanız mümkün. Mutluluk paraya değil, yaşadıklarınıza bağlı.

* Kazıklanmamak için ne yapabiliriz?
- Fırsatları kollayın. Uçak biletlerini erken alın ama bazen son dakika biletleri de çok ucuz olabiliyor. İnternette vakit geçirin; eş, arkadaş tavsiyesiyle gezin. Lokantaya girmeden fiyatlara bakmak da, gelen hesabı incelemek de ayıp değildir. Denk getirebilirseniz talebin azaldığı eylül-ekimde gidin.